بهگفته منابع اوکراینی، روسیه در طول شب گذشته و بامداد چهارشنبه ۲۸ تیر / ۱۹ ژوئیه بار دیگر به منطقه اودسا در جنوب اوکراین حمله کرد. اولگ کیپر، فرماندار محلی آن را یک «حمله گسترده» توصیف کرد.
این دومین شب متوالی حملات روسیه به اودسا از زمان منقضی شدن توافقنامه غلات در دوشنبه شب ۲۶ تیر / ۱۷ ژوئیه بود. روسیه سهشنبه شب نیز در منطقه دریای سیاه حملاتی انجام داده بود.
ستاد کل نیروهای مسلح اوکراین در گزارش صبح چهارشنبه خود اعلام کرد که روسیه در ۲۴ ساعت گذشته شش موشک کروز از نوع کالیبر به سمت اوکراین شلیک کرده است. براساس این بیانیه همه موشکها رهگیری شدند. پدافند هوایی اوکراین ۳۱ پهپاد از ۳۵ پهپاد رزمی روسیه را منهدم کرد. گفتهشده که پهپادهای «شاهد» ساخت ایران نیز در میان آنها وجود داشتند.
بندر اودسا برای صادرات غلات مهم است. این بندر حتی در زمان حملات به کار خود ادامه داده است. سرهی براچوک، سخنگوی اداره نظامی اودسا گفت روسیه تلاش میکند «کل جهان را به وحشت بیندازد، بهویژه کسانی که میخواهند برای برقراری گذرگاه صادرات غلات (اوکراین، ترکیه و سازمان ملل متحد) کار کنند».
براتچوک افزود این حمله «بسیار قدرتمند و واقعاً بزرگ» بود. او شب گذشته را «جهنمی» خواند و گفت جزئیات خسارتها و تلفات اعلام خواهد شد.
حملات به اودسا، در پی قول اقدام تلافیجویانه روسیه پس از انفجار پل کریمه در روز دوشنبه رخ داد که مسکو اوکراین را عامل آن دانست.
پس از دو انفجار بر روی پل کریمه که منجر به کشته شدن دو غیرنظامی شد مسکو از توافقنامه یک ساله غلات که صادرات ایمن غلات اوکراین از طریق دریای سیاه را ممکن میساخت، خارج شد؛ اقدامی که سازمان ملل آن را خطری برای کمبود مواد غذایی در سراسر جهان دانست. ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین اعلام کرد که میخواهد غلات را حتی بدون ضمانتهای امنیتی از طریق دریا صادر کند اما روسیه در مورد این اقدام هشدار داد.
بیشتر مناطق اوکراین از ساعتی پس از نیمهشب گذشته با هشدار حملات هوایی روبهرو شدند و روسیه با پهپادهای خود از جمله به کییف نیز حمله کرد.
ویتالی کلیچکو، شهردار کییف در تلگرام نوشت: «صدای انفجار در کییف شنیده میشود. پدافند هوایی فعال است.»
سرهی پوپکو، رئیس اداره نظامی شهر کییف نیز در کانال تلگرامی خود شب گذشته را «شب سخت حملات هوایی برای تمام اوکراین، بهویژه در اودسا» دانست. او گفت کییف مورد حمله قرار گرفت و بر اساس اطلاعات اولیه خسارتها و تلفاتی وارد شده است.
مسکو درباره این حملات هنوز اظهارنظر رسمی نکرده است. وبلاگنویسان نظامی طرفدار کرملین گفتهاند که مسکو از ترکیبی از موشکها و پهپادها برای حمله به اودسا و سایر مناطق اوکراین استفاده میکند.
خبرگزاری «آربیسی ـ اوکراین» گزارش داد که حملهای به کریمه نیز رخ داد و انفجارهایی در پایگاههای آموزش نظامی کرینیچکی شنیده شد. خبرگزاری اوکراینی «اوکراینفورم» نوشت انفجارهایی در یک انبار مهمات در محل رخ داده است. بهدلیل آتش سوزی در یک مجتمع نظامی در کریمه دو هزار نفر از مناطق اطراف آن در حال تخلیه هستند. سرگئی آکجونوف، فرماندار محلی اعلام کرد که ساکنان چهار شهر در خطر قرار گرفتهاند.
سرگئی آکسنوف، فرماندار کریمه مورد حمایت مسکو روز چهارشنبه گفت آتشسوزی در پایگاههای آموزشی نظامی در منطقه کیروفسکه در این شبهجزیره رخ داده است. آکسنوف افزود آتش باعث بسته شدن بزرگراه تاوریدا در مجاورت آن شده است.
تلاش سازمان ملل برای صادرات غلات
استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل متحد روز سهشنبه گفت: «طرحها و ایدههایی برای کمک در رساندن غلات و کود از اوکراین و روسیه به بازارهای جهانی مطرح شده است. تصمیم مسکو در درجه نخست بر نگرانی از افزایش قیمت مواد غذایی و گرسنگی در آفریقا و آسیا افزود.»
توافقنامه غلات میان روسیه و اوکراین با میانجیگری سازمان ملل و ترکیه در ژوئیه سال گذشته برای مبارزه با بحران جهانی غذایی که با حمله روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ و محاصره بنادر اوکراین ایجاد شده بود، امضا شد. این دو کشور صادرکنندگان اصلی غلات در جهان هستند.
ولودیمیر زلنسکی در سخنرانی ویدئویی شبانه خود در سهشنبه گفت «ما برای امنیت جهانی و برای کشاورز اوکراینی خود میجنگیم» و روی گزینههایی برای حفظ تعهدات خود در زمینه تأمین مواد غذایی کار میکنیم.
مسکو درخواستهای اوکراین برای از سرگیری کشتیرانی بدون مشارکت روسیه را رد کرد. کرملین اعلام کرد که کشتیهایی که بدون ضمانت این کشور وارد منطقه میشوند در خطر خواهند بود.
دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین گفت: «ما در مورد منطقهای صحبت میکنیم که نزدیک به یک منطقه جنگی است. بدون ضمانتهای امنیتی مناسب، خطرات خاصی در این منطقه وجود خواهد داشت.»
روسیه میگوید که تنها در صورتی میتواند به توافقنامه غلات بازگردد که خواستههایش برای تسهیل قوانین محدودکننده صادرات مواد غذایی و کودهای شیمیایی این کشور برآورده شود. کشورهای غربی آن را تلاشی برای استفاده از منابع غذایی بهعنوان اهرم فشار بهمنظور تضعیف تحریمهای مالی خود میدانند، تحریمهایی که در حال حاضر شامل مواد غذایی روسیه نمیشود.
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه روز چهارشنبه در مصاحبه با شبکه رادیویی اسپوتنیک گفت: «سازمان ملل سه ماه دیگر فرصت دارد تا توافقنامه با روسیه در مورد صادرات غلات و کودهای شیمیایی این کشور را اجرا کند تا به نتایج ملموسی دست یابد.»
او افزود اگر «نتایج ملموس» در اجرای این تفاهمنامه وجود داشته باشد، مسکو به بحث درباره توافقنامه غلات بازخواهد گشت.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه میگوید غرب بیشتر غلات اوکراین را به کشورهای خود صادر میکند و نه به کشورهای نیازمند در آفریقا. غرب این موضوع را رد میکند و میگوید ورود غلات به بازارهای جهانی نیاز آفریقا را هم برآورده میکند و در یک سال گذشته نیز صادرات غلات چنین کارکردی داشته است.