در ماه فوریه، قیس سعید، رئیس‌جمهوری تونس در مورد اجرای برنامه‌ای برای تغییر «ترکیب جمعیتی» تونس هشدار داد و گفت این برنامه تونس را به «یک کشور آفریقایی متفاوت که دیگر متعلق به ملت‌های عربی و اسلامی نیست» تبدیل خواهد کرد.

او گفته بود به عنوان بخشی از این طرح، «انبوهی از مهاجران غیرقانونی از کشورهای جنوب صحرای آفریقا» به تونس سفر کرده» و «خشونت، جنایت و اقدامات غیرقابل قبولی را که مستلزم آن است» به همراه دارند.

این سخنان هراس‌افکن که توسط گروه‌های حقوق بشری و همچنین نهادهای منطقه‌ای و بین‌المللی به طور گسترده مورد انتقاد قرار گرفت و نژادپرستانه خوانده شد، ذهنیتی را تأیید کرد که طی سال‌های اخیر در این کشور شمال آفریقا گسترش یافته است.

این گفته‌ها همچنین منجر به دستگیری سیاه‌پوستان آفریقایی جنوب صحرا، اخراج آنها از املاک اجاره‌ای و بسیج کشورهای آفریقایی برای بازگرداندن شهروندان‌شان شد.

اکنون، گزارش‌هایی مبنی بر ورود اوباش به خانه‌های مهاجران و پناهندگان سیاه‌پوست، حمله به سرنشینان با مشت، چماق و قمه منتشر می‌شود و جمعیت سیاه‌پوست بومی تونس مدت‌هاست به تعصبی که در بسیاری از بخش‌های جامعه‌شان وجود دارد عادت کرده‌اند.

تونس تاریخ پیچیده‌ای با مهاجران و پناهندگان سیاه‌پوست و همچنین جمعیت بومی سیاه پوست خود دارد. به گفته «منمتی»، یک گروه مبارزه با نژادپرستی، حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از جمعیت تونس سیاه‌پوست هستند. برخی از آنها از جمعیت بومی آمازیغ در شمال آفریقا هستند، در حالی که اجداد گروهی دیگر از ایالات مجاور به تونس مهاجرت کردند و برخی دیگر به عنوان بخشی از مشارکت این کشور در تجارت برده به تونس آورده شدند.

به گفته این گروه، از زمان ریاست جمهوری سعید در فوریه، شرایط بدتر شده است.

زید روین از منمتی گفته است: «وضعیت بدتر شده است، خیلی بدتر. از زمان سخنرانی قیس سعید، مردم نسبت به نژادپرستی احساس شرمندگی خود را از دست داده‌اند. مردم اکنون احساس می‌کنند که اعلام این موضوع اشکالی ندارد. سیاه‌پوستان هیچ کاری نمی توانند انجام دهند، به هیچ کس نمی‌توانند شکایت کنند. سیاه‌پوستان احساس می‌کنند که محافظت نشده‌اند، در حالی که نژادپرستان احساس قدرت می‌کنند. آنها احساس می‌کنند که می‌توانند هر کاری که دوست دارند انجام دهند.»

روین می‌گوید که تأثیر سخنرانی قیس سعید بر هویت تونسی طولانی‌مدت به نظر می‌رسد: «رئیس جمهور سعید با آن سخنرانی تعریف کرد که تونسی بودن چیست. یعنی عرب و مسلمان. هر چیزی که با آن تفاوت داشته باشد (چه از نظر رنگ پوست باشد و چه مذهب) مشکوک و قابل سؤال است.»

جرم‌انگاری نژادپرستی

حملات اخیر به هزاران پناهجو و مهاجر سیاه‌پوست در شهر بندری اسفاکس و در سراسر تونس وحشیانه بوده است.

در سال ۲۰۱۸، تونس با جرم‌انگاری نژادپرستی تاریخ‌ساز شد. این جرم‌انگاری نه فقط در شمال آفریقا، بلکه در سراسر جهان عرب برای نخستین بار صورت گرفت. نژادپرستی که وجود آن مدت‌ها توسط دولت‌های متوالی نادیده گرفته شده بود، سرانجام به رسمیت شناخته شد و قربانیان آن نوعی حمایت قانونی صرف نظر از کشور محل تولدشان، در خاک تونس دریافت کردند.

با این حال، بدون وجود استراتژی روشنی برای اجرای آن، و بدون بودجه برای آموزش پلیس، کاربرد این قانون اجرا نشده باقی ماند.

اکنون قانون ۲۰۱۸ احتمالاً دیگر بی‌معناست و برخی از ملی‌گرایان تونسی حتی خواستار لغو آن هستند.

هدی مزیودت که سال‌ها پیش تونس را به مقصد تورنتو، کانادا ترک کرد، در ماه‌های تابستان برای انجام تحقیقات در مورد هویت سیاهان اجدادی در تونس بازگشته است.

او می‌گوید وضعیت که قبلاً بد بود، اکنون بدتر شده است.

او درباره تجربه خود به عنوان یک سیاه‌پوست تونسی می گوید: «در هر کاری که انجام می‌دهید نژادپرستی را مشاهده می‌کنید. نژادپرستی اکنون آشکارتر شده.»

این روند از زمان انقلاب ۲۰۱۱ شروع شد. انقلاب ناشی از نیاز به شغل و عدالت اجتماعی بود، اما در طول سال‌های بعد، اقتصاد همچنان بی‌رونق است، بیکاری ریشه‌دار باقی مانده است و آینده نامشخص و نگران کننده است.