رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، روز دوشنبه ۵ ژوئن/ ۱۵ خرداد به شورای حکام آژانس گفت که ایران تنها به «بخشی» از الزامات بازرسی هستهای طبق توافق به دست آمده در روز ۴ مارس عمل کرده است.
وی پس از تشریح برخی گامهای مثبت جمهوری اسلامی ایران در بازگرداندن برخی از جنبههای نظارت هستهای آژانس، گفت: «اما این کسری از آنچیزی است که ما پیشبینی کرده بودیم و آنچه اکنون باید اتفاق بیفتد، یک روند پایدار و بدون وقفه است که منجر به اجرای تمام تعهدات مندرج در بیانیه مشترک بدون فوت وقت شود.»
گروسی گفت: «آژانس قادر به انجام فعالیتهای راستیآزمایی و نظارت مستمر بر برجام در رابطه با تولید و موجودی سانتریفیوژها، روتورها، آب سنگین و کنسانتره سنگ اورانیوم نبوده است. به ویژه دوره زمانی پس از ژوئن ۲۰۲۲ که هیچ تجهیزات نظارتی مرتبط با برجام فعال نبود.»
او سپس گفت که گزارشی که به هیئت مدیره ارائه کرده است «نشان میدهد که ذخایر اورانیوم غنی شده ایران در سه ماه گذشته بیش از یک چهارم افزایش یافته است. این شامل ذخایر اورانیوم غنیشده تا ۲۰ درصد میشود که نزدیک به نیم تن و همچنین ذخیره اورانیوم غنیشده تا ۶۰ درصد که بیش از ۱۰۰ کیلوگرم افزایش یافته است.»
گروسی گفت: «در آن گزارش خواهید دید که روند اجرای بیانیه مشترک ۴ مارس آغاز شده و پیشرفتهایی حاصل شده است.»
وی در ادامه اظهار داشت: «به عنوان مثال، آژانس در اوایل ماه مه دوربینهای نظارتی را در کارگاههایی در مکانی که لولهها و پایههای روتور سانتریفیوژ تولید میکنند نصب کرد.»
وی همچنین خاطرنشان کرد: «آژانس برای اولین بار یک دستگاه نظارت بر غنیسازی را در مجتمع غنیسازی فردو و همچنین در مجتمع غنیسازی نطنز نصب کرده است. این به ما کمک میکند تا با سرعت بیشتری هر گونه تغییر در سطوح غنی سازی در این تاسیسات را شناسایی کنیم.»
او در ادامه در مورد بررسیهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره تخلفات ادعایی در برنامه هستهای ایران، گفت: «ایران توضیح احتمالی برای وجود اورانیوم ضعیفشده در بخشی از محل موسوم به مریوان ارائه کرده است.»
با این حال، لحن صحبت گروسی به نحوی نبود که حکایت از بسته شدن تمام پروندههای مرتبط با سایت مریوان در نزدیکی آباده باشد. هنوز سوالهای آژانس در مورد آزمایش فیوزهای انفجاری در بخشی از سایت مریوان بیپاسخ مانده است: «بازپرسی ما در مورد این مکان هنوز پابرجاست و تکرار میکنم که مسائل پادمانی باقیمانده ناشی از تعهدات ایران ذیل توافق جامع پادمانها است و هنوز باید حل و فصل شود تا آژانس در موقعیتی باشد که تضمین دهد برنامه هستهای ایران منحصراً صلحآمیز است.»
در روزهای اخیر، چندین مقام دولتی اسرائیل به آژانس بینالمللی انرژی اتمی انتقاد کرده بودند. آنها مدعیاند که ایران در مورد سایت مریوان آژانس را فریب داده است. صحبتهای گروسی تا حدی نشان داد که پرونده مریوان همچنان باز مانده و تنها بخشی از سوالات آژانس مربوط به وجود ذرات غنیشده از روی میز برداشته شده است.