آخرین روزهای تابستان ۱۴۰۱، خبر مرگ یک دختر کُرد در بیمارستان کسری تهران، همگان را در بهت و ناباوری فرو برد. در این میان روزنامهنگارانی مستقل در داخل کشور سعی در کشف حقیقت و بازتاب آنچه که بر سر ژینا آمده -کسی که بعدا نامش نمادی برای جنبش آزادیخواهی ایرانیان قرار گرفت- تلاش میکردند در لابهلای فضای امنیتی، تصویری واقعی از آنچه در حال وقوع است به جامعه مخابره کنند.
عکسی از راهروی بیمارستان کسری که بعد از اعلام خبر مرگ ژینا (مهسا) امینی،پدر و مادرش، امجد امینی و مژگان افتخاری یکدیگر را در آغوش گرفته بودند و غریبانه میگریستند، توسط نیلوفر حامدی، روزنامهنگار سرویس اجتماعی روزنامه شرق ثبت شد. این عکس تنها داغ از دست دادن یک عزیز را نشان نمیداد، بلکه نمادی از ستمی به وسعت چهار دهه سرکوب و حذف زنان به واسطه جنسیت آنها بود.
اکنون عکسی که نیلوفر حامدی در روز ۲۵ شهریور ۱۴۰۱ ثبت کرد، از سوی گروهی از عکاسان خبری ایرانی مقیم خارج از کشور به عنوان «عکس سال ۱۴۰۱» انتخاب شده است.
این گروه از عکاسان جمعه ۱۱ فروردین ۱۴۰۲ در بیانیهای ضمن معرفی این عکس به عنوان عکس سال ۱۴۰۱ نوشتهاند:
عکس قدرتمند او توجهها را به ظلم و ستم زنان در ایران در ۴۴ سال گذشته جلب کرد و چراغی انداخت به رنج آنها که در ورای مرزهای ایران بازتاب بسیار داشت. ما در دوران کاری خود در ایران سانسور، آزار و اذیت مقامات ایرانی را از نزدیک تجربه کردهایم. امروز روزنامهنگاران ایرانی نمیتوانند آزادانه از زندگی و مبارزات روزمره خود عکس و گزارش دهند. ما امیدواریم توجه لازم را به دستگیری نیلوفر حامدی و تأثیر بلندمدتی که کار او به وجود آورده است، جلب کنیم.
نیلوفر حامدی وقتی این عکس را منتشر کرد، نوشت:
مادر بزرگش با نوای کُردی میخوند و پدرش که تازه از هشتگرد اومده بود، میگفت به داد دخترم برسین. خاک بر سر من. خاک بر سر ما. هیچ کاری از دستمون برنیومد. اما رخت سیاه دیگه پرچم ماست.
رضا دقتی، منوچهر دقتی، آلفرد یعقوبزاده، نفیسه مطلق، حسن سربخشیان، جواد منتظری، رامین طلایی، جواد پارسا، علی خلیق، مریم اشرافی، مهگامه پروانه، مسعود حسینی، علی اوغازیان، علی رفیعی، بابک بردبار، اردوان روزبه و حسین فاطمی از جمله عکاسانی هستند که در انتخاب این تصویر به عنوان عکس سال نقش داشتهاند.
نیلوفر حامدی در پی انتشار این تصویر و تهیه گزارش از مرگ مهسا امینی بازداشت شد و در حال حاضر بیش از شش ماه است که در زندان اوین محبوس است. او بارها اتهام انتشار عکس تکاندهنده از مهسا امینی در کُما بر روی تخت بیمارستان را تکذیب کرده است، و این عکس اولین بار توسط آژانس خبری کُردپا منتشر شد، با این وجود قوه قضائیه و نهادهای امنیتی همچنان اصرار دارند این عکس توسط نیلوفر حامدی منتشر شده است.
ژینا (مهسا) امینی، دختر ۲۲ ساله اهل سقز، شهریور ۱۴۰۱ به همراه خانواده به تهران آمده بود که در بازداشت گشت ارشاد به کما رفت و سه روز بعد جان باخت.
قتل حکومتی مهسا امینی سرآغاز گستردهترین و طولانیترین اعتراضات سراسری در ایران در دوره حکومت ولایی شد. جنبشی شکل گرفت شعار آن همچنان طنینافکن است: زن، زندگی، آزادی.