ساعت دو و نیم بامداد بیست و پنجم آبان، یک کارمند خوابگاه «اشرفی» دانشگاه رازی کرمانشاه با رفتن به در اتاق چند دانشجوی پسر این دانشگاه از آنها میخواهد که «برای حل یک مشکل تاسیساتی» اتاق خود به حراست خوابگاه مراجعه کنند. چند دقیقه بعد، حراست خوابگاه چندین دانشجو را که با لباس راحتی و دمپایی مقابل دفتر حراست خوابگاه جمع شده بودند، آنها را سوار ماشین وَن خود کرده و به در خروجی دانشگاه منتقل میکند. از آن جا چند مأمور لباس شخصی که بعداً مشخص میشود از سازمان اطلاعات سپاه پاسداران هستند، چشمان دانشجویان را بسته و با توهین و تحقیر شدید آنها را به بازداشتگاه سازمان اطلاعات سپاه پاسداران کرمانشاه منتقل میکنند.
این روایت، جزئیاتی جدید از ربایش دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه، در ساعات ابتدایی بامدادی ۲۵ آبان ۱۴۰۱ است که یک منبع مطلع در اختیار زمانه قرار داده است. همین منبع میگوید، این بازداشتها به دنبال فراخوان سه روز اعتصاب عمومی در سراسر کشور از ۲۴ تا ۲۶ آبان سال گذشته انجام شد.
در یک کانال تلگرامی نزدیک به نیروهای امنیتی در دانشگاه رازی به نام «همبازی»، ویدیویی منتشر شد که در آن دانشجویان را در حالی نشان میدهد که مجبور به توهین به خود شدهاند. این کانال تلگرامی فوراً این ویدئو را حذف کرد. دقیقاً مشخص نیست، این ویدئوی تکان دهنده مربوط به لحظه بازداشت دانشجویان در مقابل دربِ دانشگاه رازی کرمانشاه است، یا زمان انتقال آنها از بازداشتگاه سازمان اطلاعات سپاه پاسداران به زندان «دیزل آباد» در این شهر.
منبع مطلعی که با زمانه گفتوگو کرده در مورد جزئیات تکان دهنده این تصاویر میگوید:
درست مشخص نیست مکان این ویدئو کجاست، ولی دانشجویان در این تصاویر ابتدا از مأموران کتک خورده و بعد مجبور به فحاشی رکیک علیه خود میشوند. مأموران دانشجویان را مجبور کردند چند بار با صدای بلند بگویند «غلط کردم» و صدای حیوانات را در بیاورند. این تصاویر را ما در اختیار نداریم. تنها در یک عکس منتسب به این لحظات، دانشجویان را می بینیم که با بدنهای زخمی در کنار هم افتادهاند.
همان شب، کانال تلگرامی «دانشجویان متحد» در تاریخ ۳۱ آبان ۱۴۰۱ اعلام کرد «بنا بر تصاویر و ویدیوهای رسیده، نیروهای امنیتی، پس از بازداشت دانشجویان دانشگاه رازی در خوابگاه، آنان را مورد تحقیر قرار داده و با چشمان بسته وادار به اعتراف اجباری و توهین به خود کردهاند».
این کانال تلگرامی به ۱۰۰ دانشجوی ساکن در خوابگاه اشرفی کرمانشاه اشاره کرد و نوشت «از انتشار ویدیوها معذور» هستند. با این حال کانال شوراهای صنفی دانشگاه های کشور هم همان شب یورش به خوابگاه اشرفی، تعداد دانشجویان ربوده شده را ۷۸ نفر ذکر کرد، ولی در آخر فهرست ۱۹ دانشجو را منتشر کرد.
کانال تلگرامی «شوراهای صنفی دانشجویان کشور» همان زمان تعداد دانشجویان ربوده شده از خوابگاه این دانشگاه را ۷۸ نفر، و کانال تلگرامی «دانشجویان متحد» حدود ۱۰۰ نفر تخمین زد. اما بعداً اسامی ۱۹ دانشجوی بازداشتی در این کانالهای تلگرامی منتشر شد.
اسامی برخی دانشجویان که آن زمان بازداشت شدند و توسط کانال شورای صنفی دانشجویان کشور منتشر شد، از قرار زیر است:
مجید لونی، صدرا ظهرابی، حمید برانداز، امیر دارابی، مریم محمدی، امیرحسین مهرانجو، کامیاب رحمانی، معین منوچهری، مسعود کرمی، علی سعدی، علی روزی، رضا روحی، علیرضا نادری، عرشیا لایقی، محمدابراهیم بانوئی، ارمین الماسی، سپهر الهی، امیر نصیری، علی همتزاده و مریم رحمانی.
«زن، زندگی، آزادی» در صحن دانشگاه، ربایش دانشجویان در خوابگاه
در طول شش ماه اعتراضات موسوم به جنبش «زن، زندگی، آزادی»، حدود ۸۰۰ مورد بازداشت دانشجویان در سراسر کشور توسط هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر به ثبت رسیده است.
از این میان، نزدیک به صد نفر در خوابگاههای دانشجویی، یا در هنگام رفت و آمد به این مکانها ربوده شدهاند.
درست از روز نخست مهر ماه، حتی پیش از آن که اعتراضات دانشجویی رونق بگیرد، نخستین موارد بازداشت فعالان دانشجویی از مقابل خوابگاهها کلید خورد.
کمتر کسی تصاویر فریادهای «کمک… کمک…» مائده جمال لیوانی، دبیر سابق انجمن اسلامی دانشگاه نوشیروانی بابل را که در غروب اول مهر ماه، درست مقابل درب خوابگاه این دانشگاه ربوده شد، فراموش کرده است.
یکی از دانشجویان این خوابگاه بعد از این اتفاق که در شامگاه یکم مهر ماه رخ داد، در توییتر نوشت:
هنوز جیغای مائده جمال تو گوشمه که از سر خیابون به سمت خوابگاه دوید و هر چی با مشت کوبید به در خوابگاه، التماس کرد نگهبان بیشرف خوابگاه درو براش باز نکرد و همینجوری وایساده بود نگاهش میکرد که مأمورا پخش زمین کردنش و بردنش…
هم زمان با گسترش کنشهای اعتراضی دانشجویان، باز این تصاویر هولناک ربایش دانشجویان از خوابگاهها بود که خشم کاربران شبکههای اجتماعی را در پی داشت. بعد از حمله شبانه به خوابگاه ریحانه دانشگاه نوشیروانی بابل در چهارم آبان ماه سال ۱۴۰۱ و ربودن ۲۵ دانشجو، ششم آبان تصاویر کشیده شدن بدن «محمد صفایی»، دانشجوی رشته اتاق عمل دانشگاه جندی شاپور اهواز روی زمین و ربودن او از داخل خوابگاه در مقابل چشمان بیتفاوت کارمندان نگهبانی خوابگاه، ثابت کرد نیروهای امنیتی روز به روز نفوذ بیشتری در محیط زندگی دانشجویان خوابگاهنشین پیدا کردند.
از آن سو البته مواردی هم بود که با مقاومت مسئولان خوابگاهها و دانشگاهها در برابر هجوم نیروهای امنیتی روبهرو شد.
بامداد روز ۲۸ آبان ۱۴۰۱، مأموران حفاظت فیزیکی خوابگاه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در برابر حمله مأموران امنیتی مقاومت کردند که این درگیری به ضرب و شتم مأموران حفاظت فیزیکی خوابگاهی منجر شد. حضور شبانه مدیر خوابگاه و معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی هم به جلوگیری از بازداشت دانشجویان کمکی نکرد و در نهایت دو نفر از آنها دستگیر شدند.
رئیس دانشگاه رازی کرمانشاه: دانشجویان معترض را با کابل بزنید
منبعی که با زمانه گفتوگو کرده، درباره جزئیات جدیدی از بازداشت، شکنجه و پروندهسازی دانشجویان خوابگاه اشرفی دانشگاه رازی کرمانشاه میگوید، آنها در بازداشتگاه با شکنجههای تحقیرآمیزی مثل اجبار به حرکت کلاغ پر، محرومیت از خواب با تولید صداهای شدید در ساعات پایانی شب و محرومیت از وسایل گرمایشی مثل پتو در سرمای شدید کرمانشاه روبهرو شدند.
صبح روز ۲۵ آبان ۱۴۰۱، والدین دانشجویان ربوده شده در خوابگاه اشرفی دانشگاه رازی کرمانشاه، در این دانشگاه تجمع اعتراضی بر پا کردند. آنها بعد از چند دقیقه شعار دادن در برابر دفتر رئیس دانشگاه برای گفتوگو با او به داخل این دفتر دعوت شدند. رئیس دانشگاه حتی در این جلسه به فکر تهیه مستندات از خانواده دانشجویان برای نهادهای امنیتی بود:
نبی احمدی به خانوادهها میگوید اجازه دهید یک فیلم یا عکس از این جلسه هم برای وزارت اطلاعات ارسال کنیم تا متوجه شوند که از طرف شما هم تحت فشار هستم. او با وعده آزادی دانشجویان تا دو ساعت بعد، از والدین دانشجویان اعتراف کتبی گرفته که فرزندان آنها در تجمعات غیر قانونی حضور داشتهاند و متعهد میشوند که دیگر در هیچ تجمعی شرکت نکنند. علیرغم امضای این تعهدنامهها، اکثریت دانشجویان تا یک هفته و تعدادی تا تقریباً یک ماه بعد در بازداشت باقی ماندند.
وعده نبی احمدی، رئیس دانشگاه رازی کرمانشاه برای آزادی فوری دانشجویان ربوده شده در خوابگاه، در حالی مطرح شد که به گفته منبعی که با زمانه گفتوگو کرده است، خود او از آغاز اعتراض در این دانشگاه به صراحت دستور کتک زدن دانشجویان با کابل را صادر کرد:
ما از نیروهای حفاظت و حراست دانشگاه شنیدیم که شخص رئیس دانشگاه درست چند روز بعد از شروع تجمعات در اوایل مهر ماه به نیروهای حراستی دستور داده که دانشجویان را با کابل کتک بزنند که آنها از این کار خودداری کردند.
گفته شده نبی احمدی، رئیس دانشگاه رازی کرمانشاه، پیش از رسیدن به این مقام، همکاری گستردهای با وزارت اطلاعات برای سرکوب دانشجویان داشته است. او در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی، مسئول امور فرهنگی این دانشگاه بود که به گفته فعالان دانشجویی آن، نقش کلیدی در لو دادن اطلاعات دانشجویان به اداره اطلاعات کرمانشاه و احضار و بازجویی آنها توسط این نهاد داشت.
دانشجویان بعد از چند روز از بازداشتگاه سازمان اطلاعات سپاه پاسداران به زندان «دیزل آباد» کرمانشاه منتقل میشوند. بازجویان در گفتههای خود بار دیگر نشان دادند که صحن دانشگاه در طول روزهای اعتراضات ـزن، زندگی، آزادی» به دست نیروهای اطلاعاتی اشغال شده است:
فشار برای پذیرفتن لیدری تجمعات از اقدامات بازجویان برای تقریباً همه دانشجویان بازداشتی خوابگاه اشرفی بود. در بازجوییها، مأموران برای گرفتن اعتراف اجباری درباره رابطه مالی و سیاسی انجمنهای دانشجویی با گروههای خارج از کشور به دانشجویان فشار آوردند. بازجویان اصرار داشتند با یادآوری برخی اطلاعات شخصی دانشجویان، مثل روابط سیاسی، تماسهای تلفنی و حتی رفت و آمد آنها، ثابت کنند از همه چیز با خبر هستند. اولاً در مورد خود روز ۲۴ آبان و تجمع برگزار شده در محوطه دانشگاه، به یکی از دانشجویان گفتند از چند ساعت قبل از بازداشت او را زیر نظر داشتند. دیدند که به دفتر استاد خود رفته، بعد برای صرف ناهار به بوفه دانشگاه مراجعه کرده و در آخر به دفتر انجمن دانشجویی دانشگاه رازی سر زده است.
حکم محرومیت از تحصیل در جلسات پنج دقیقهای کمیته انضباطی
در کنار ۱۹ دانشجوی بازداشتی خوابگاه دانشگاه رازی کرمانشاه در ساعات نخست روز ۲۵ آبان ۱۴۰۱، چندین نفر دیگر در مقابل دانشگاه و در خیابان بازداشت شدند که آماری حدود ۳۰ نفره را نشان میدهد.
بر اساس اطلاعات منبعی که با زمانه گفتوگو کرده، تقریباً همه آنها بعد از آزادی از زندان، در جلسات پنج دقیقهای کمیته انضباطی با احکام محرومیت از تحصیل روبهرو شدند:
جلسات دفاع هر کدام از دانشجویان از خود در کمیته انضباطی کمتر از پنج دقیقه طول کشید. در این جلسات به تعدادی از دانشجویان ویدئوهای حضور در تجمعات دانشگاهی نشان داده شد و در برگههای دفاعیه از دانشجویان پرسیده شد که آیا حاضر به شرکت دوباره در تجمعات غیر قانونی هستید یا خیر. کمیته انضباطی به طور واضح به دانشجویان اعلام میکرد برای معافیت از صدور احکام محرومیت از تحصیل باید برای جاسوسی از دانشجویان فعال در تجمعات برای حراست دانشگاه فعال شوند. تا امروز برای دستکم ۱۵ دانشجو احکام محرومیت از تحصیل از یک تا دو ترم صادر شده است.
یکی از این دانشجویان که با حکم محرومیت موقت از تحصیل روبهرو شده «شکیبا هوشیار»، دانشجوی رشته مهندسی مکانیک دانشگاه رازی کرمانشاه است.
منبعی که با زمانه گفتوگو کرده میگوید این فعال دانشجویی بعد از بازداشت خود که با ضرب و شتم شدید همراه بود، با شکنجه جنسی روبهرو شد:
شنبه نهم مهر ماه نخستین تجمع اعتراضی دانشگاه رازی کرمانشاه بود که پس از آن دستکم سه دانشجوی این دانشگاه بازداشت میشوند. شکیبا هوشیار که چند ساعت بعد از پایان تجمع به همراه چند دوست خود با خودروی اسنپ به بیرون از دانشگاه رفت، با بازداشتی وحشیانه روبهرو شد. در مسیر، یک خودروی پژو وقتی اسنپ پشت چراغ قرمز ایستاده بود، با شدت زیاد به اسنپ کوبید. چند مرد مسلح به همراه یک زن که همگی ماسک با طرح جوکر داشتند به خودرو اسنپ حمله کرده، اول راننده را کتک میزنند و بعد مأمور زن با زور و کشیدن شکیبا روی زمین، او را به همراه دوست کنار خود و راننده بازداشت میکند. مأموران حتی مردم خیابان را که قصد دخالت داشتند هم کتک زدند. راننده و دوست شکیبا که در خودور کنار او نشسته بود هم برای ساعاتی بازداشت شدند، امَا وقتی بالاخره مأموران فهمیدند آنها تنها راننده و دوست او هستند، این دو را آزاد کردند.
آزار جنسی دانشجوی بازداشتی توسط مأموران
این همه آنچه که بر دانشجویان بازداشت شده دانشگاه رازی گذشته نیست، بلکه به گفته منبعی که با زمانه گفتوگو کرده، شکیبا هوشیار، دانشجوی مهندسی مکانیک دانشگاه رازی کرمانشاه در بدو ورود به بازداشتگاه توسط مأموران مورد بازرسی بدنی و آزار جنسی قرار گرفت:
او چشم بند به چشم داشت. در هنگام ورود به بازداشتگاه، اول شکیبا هوشیار را به درآوردن کل لباس بالا تنه، پوشیدن یک مانتو و بعد درآوردن کل لباس پایین تنها و سه بار بشین پاشو مجبور کردند.
این نخستین بار نیست که زندانیان زن در جمهوری اسلامی از بازرسی بدنی خود در زندانها و بازداشتگاهها که منجر به آزار جنسی آنها میشود، شکایت میکنند. بهانه این آزار، جلوگیری از ورود مواد مخدر به زندانها است. با این حال گزارشهای متعدد از مصرف و خرید و فروش این مواد در زندانهای مختلف نشان میدهد، این تنها بهانهای برای شکنجه جنسی زندانیان است.