در حالی که نه سوریه و نه ترکیه از زیر بار ویرانی زلزله‌های دو هفته گذشته قد علم نکرده‌اند و عزادار مرگ بیش از ۴۷هزار نفری هستند که در دو کشور کشته‌شدند، زمین شامگاه دوشنبه ۲۰ فوریه/یکم اسفند در شهر دفنه در استان ختای (جنوب ترکیه) سخت لرزید و لرزش آن در انطاکیه، مرکز استان و همچنین استان آدانا، در ۲۰۰ کیلومتری شمال کانون زلرله به‌شدت احساس شد. مرکز لرزه نگاری مدیترانه اروپا (EMSC) عمق این زمین‌لزره را ۱۰ کیلومتر اعلام کرد.
براساس گزارش سازمان مدیریت حوادث و فوریت‌های ترکیه (AFAD) زلرله دوم سه دقیقه بعد رخ داده است.
در ادامه استاندار ختای از ریزش چندین ساختمان خبر داد و گفت مردم در داخل این ساختمان‌ها گیر افتاده‌اند. در انطاکیه در فاصله دو زلزله چهار مرد به‌رغم هشدارها به داخل یک ساختمان رفته بودند. اما زلزله دوم که انتظار آن نمی‌رفت، ساختمان را بر سر آن‌ها آوار کرد. طبق گزارش الجزیره امدادگران از زیر آوار دو جسد بیرون کشیده‌اند و موفق به نجات یک نفر شدند.
یونس سزر، رئیس سازمان مدیریت حوادث و فوریت‌های ترکیه روز سه‌شنبه ۲۱ فوریه/دوم اسفند تأیید کرد تعداد کشته‌شدگان در ترکیه که پیشتر سه نفر اعلام شده بود، به شش نفر افزایش یافته و ۲۹۴ نفر هم زخمی شده‌اند. او افزود: «تلاش‌ها برای جستجو و نجات در منطقه بدون وقفه ادامه دارد». این سازمان از مردم استان ختای که در شرق دریای مدیترانه قرار دارد درخواست کرد از ساحل دور شوند و هشدار داد که زمین‌لرزه‌ها ممکن است باعث شوند سطح دریا نیم‌متر بالاتر بیاید.
گفته می‌شود حداقل ۲۸ ساختمان در ترکیه با زلزله‌های دوشنبه‌شب آسیب دیده‌اند و پس از زلزله دوم ۵۰ پس‌لرزه احساس شده است.
خبرگزاری دولتی آناتولی ترکیه گزارش کرد که زمین‌لرزه‌های جدید در سوریه، لبنان، اردن، اسرائیل و مصر احساس شده است.
بر مبنای گزارش خبرگزاری دولتی سوریه (سانا) زلزله‌های دوشنبه شب در این کشور ساختمان‌ها را فروریخته و تنها در حلب شش نفر بر اثر ریزش آوار زخمی شده‌اند.
بیش از ۵ هزار پس‌لرزه
زلزله‌های دو هفته گذشته نزدیک به یک میلیون نفر را در دو کشور بی‌خانمان کردند. مردمی که بسیاری از آن‌ها از جمله در انطاکیه در لحظه وقوع زلزله در چادر سکونت داشتند و لرزش زمین روان‌زخم (تروما) دیگری را در آن‌ها بیدار کرد؛ ترس از شکافته‌شدن زمین و پس‌لرزه‌های بیشتر.
محمد کوکم، استادیار زمین شناسی ترکیه در این‌باره گفته از زمان زمین‌لرزه‌های ششم فوریه تاکنون بیش از ۵ هزار پس‌لرزه رخ داده است.
او اما این روند را قابل‌انتظار دانسته چرا که به گفته این کارشناس تجربه نشان می‌دهد که پس‌لرزه‌ها از ماه‌ها تا سال‌ها ادامه خواهند داشت، اما روز به‌روز تعدادشان کمتر می‌شود.
طبق گزارش‌ها در شهر آدانای ترکیه هم لرزش زمین مردم را از سقفی که بالای سرشان است دچار هراس کرده است. تعداد زیادی از خانه‌های خود فرار کرده و شب را در خودروهایشان به صبح رساندند.
وضعیت در سوریه
آن‌سوی مرز در ادلب هم فضای ترس و وحشت از زلزله حاکم شده است. الجزیره به نقل از عبدالکافی الحمدو، فعال سوری و ساکن منطقه تحت کنترل شورشیان ادلب – شمال غرب سوریه – نوشت که اکثر مردم به‌ویژه از ساختمان‌هایی که به‌نظر نمی‌رسد تاب مقاومت در برابر لرزش را داشته باشند، بیرون آمده‌اند:
هیچ‌کس اینجا از هیچ‌چیزی در امان نیست. مردم به خانه‌هایشان اعتماد ندارند حتی اگر ساختمانشان بسیار محکم باشد.
او پیش‌بینی کرد ترسی که از رسیدن تاریکی و شب بر مردم حاکم شده، تا مدت زیادی با آن‌ها بماند و زندگی را در این شهر مختل کند.
از وضعیت زلزله‌زدگان در سوریه و وسعت آسیب‌های زلزله دوشنبه شب اطلاعات زیادی مخابره نشده است. اما گفته می‌شود مردمی که زلزله‌های ششم فوریه آن‌ها را بی‌خانمان کرده در چادر زندگی می‌کنند و از احتمال زلزله‌های بیشتر در وحشتند.
رسانه‌های استان‌های ادلب و حلب سوریه از فروریختن برخی ساختمان‌ها و اختلال در خدمات برق و اینترنت در بخش‌هایی از این منطقه خبر دادند که زلزله‌های دو هفته پیش هم به شدت به آن‌ها آسیب زده بود. بسیاری از مردم خانه‌های خود را ترک کرده و در مناطق باز جمع شده‌اند.
عبدالکفی الحمدو، یک فعال مخالف دولت در شمال سوریه گفته:
این زلزله، اگرچه کوتاه‌تر و کمی ضعیف‌تر بود، اما باعث وحشت بیشتر مردم شد. به دلیل تجربه قبلی، مردم وحشت و تروما دارند، بنابراین همه با عجله بیرون رفتند. بعضی‌ها در همین با عجله بیرون رفتن آسیب دیدند، چند نفر حتی برای فرار از زلزله از بالکن خود پایین پریدند. مردم اینجا در امان نیستند.
یک انجمن پزشکی سوری-آمریکایی، که بیمارستان‌هایی را در شمال سوریه اداره می‌کند، از مراجعه زلزله‌زدگان به این بیمارستان خبر داد و گفت تعدادی را که از ترس دچار حمله قلبی شده‌اند، بستری کرده است.
«دفاع مدنی سوریه»، گروه داوطلبانه واکنش اضطراری در مناطق تحت کنترل مخالفان که به کلاه سفیدها نیز معروف است، از ساکنان شمال غرب سوریه خواسته تا دستورالعمل‌های مربوط به نحوه واکنش به زلزله و تخلیه ساختمان‌ها را دنبال کنند.
اظهار نگرانی رئيس سازمان بهداشت جهانی
روز سه‌شنبه تدروس ادهانوم قبریسوس، رئیس سازمان بهداشت جهانی هم درباره زمین‌لرزه‌های جدید در مناطق مرزی ترکیه و سوریه اظهار نگرانی کرد و در توییتر نوشت تیم‌های این سازمان با تجهیزات پزشکی از کارکنان درمان و کلینیک‌های سیار در هر دو کشور پشتیبانی می‌کنند.
کمبود آب آشامیدنی در مناطق زلزله‌زده سلامت عمومی را به خطر انداخته است. با توجه به اینکه بسیاری از زیرساخت‌های بهداشتی منطقه از بین رفته، نبود توالت‌های تمیز هم این مشکل را دو چندان کرده است. باتیر بردیکلیچف، نماینده سازمان بهداشت جهانی در ترکیه هفته گذشته نسبت به خطر همه‌‌گیری بیماری‌های واگیر به خاطر کمبود آب هشدار داد. خطری که زلزله‌زدگان در سوریه هم با آن مواجه‌اند.
در عین‌حال آژانس مدیریت بلایای طبیعی ترکیه اعلام کرد که تعداد کشته‌شدگان در زمین لرزه‌های دو هفته پیش، روز دوشنبه به ۴۱ هزار و ۱۵۶ نفر افزایش یافت و انتظار می‌رود این رقم همچنان بالاتر برود. تعداد کشته‌شدگان در سوریه نیز حدود ۶ هزار نفر برآورد می‌شود. در ترکیه هزینه اقتصادی این فاجعه ده‌ها میلیارد دلار تخمین زده شده است.
بانک اروپایی بازسازی و توسعه (EBRD) در گزارشی که روز پنجشنبه منتشر شد، اعلام کرد تأثیر بالقوه اقتصادی زلزله در ترکیه ممکن است منجر به از دست رفتن یک درصد از تولید ناخالص ملی این کشور در سال جاری شود.
طبق آخرین برآوردها نزدیک به ۳۸۵ هزار ساختمان مسکونی ویران شده یا آسیب جدی دیده‌اند. بسیاری از افرادی که احتمال می‌رود زیر آوارها باشند، ناپدید شده‌اند.
رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه وعده داده ساخت نزدیک به ۲۰۰ هزار آپارتمان را در ۱۱ استان زلزله‌زده این کشور از ماه مارس میلادی آغاز کند. سرنوشت بی‌خانمان‌شدگان در سوریه اما نامشخص است.
سازمان ملل هفته گذشته، دو روز پس از درخواست ۴۰۰ میلیون دلار کمک به زلزله‌زدگان سوری، خواهان بیش از یک میلیارد دلار کمک برای عملیات امدادرسانی در ترکیه شد.