رابرت مالی، فرستاده ویژه دولت بایدن در امور ایران روز سه‌شنبه ۲۴ ژانویه/ ۴ بهمن به شبکه تلویزیونی بلومبرگ گفت که ایالات متحده فشار بر چین را برای توقف خرید نفت ایران افزایش خواهد داد.
این اظهارنظر دو هفته پیش از سفر از پیش برنامه‌ریزی شده آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا به پکن انجام می‌شود و تا حدودی مشخص می‌کند که واشنگتن در میانه احتلافاتش با چین به دنبال همگرا کردن این کشور با تحریم‌هایش در قبال ایران است.
رابرت مالی در باره رابطه نفتی ایران و چین گفت که «چین مقصد اصلی صادرات غیرقانونی ایران است» و مذاکرات برای منصرف کردن پکن از چنین خریدهایی «تشدید خواهد شد.»
ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ پس از برجام، تحریم‌ها علیه تهران و صادرات نفت این کشور را تشدید کرد. در پاسخ، ایران غنی سازی اورانیوم را افزایش داد.
میزان محموله‌های صادراتی نفت خام و فرآورده‌های پالایش شده ایران در ماه‌های اخیر افزایش یافته است. به نظر می‌رسد بیشتر این محموله‌های نفتی به سمت چین، بزرگترین واردکننده نفت جهان، می‌رود. تحلیلگران بازار انرژی تخمین می‌زنند که ایران در ماه‌های گذشته به صورت روزانه حدود ۱ میلیون و ۱۰۰ هزار تا ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه به چین فروخته است.
بر اساس گزارش ورتکسا، یک شرکت تحلیلی کشتیرانی، صادرات نفتی ایران در ماه گذشته به حدود ۱,۴ میلیون بشکه در روز رسید که بالاترین میزان در حدود چهار سال گذشته است.
برخی مخالفان دولت بایدن در آمریکا مدعی‌اند که سیاست جدید آمریکا چشم بستن بر صادرات غیرقانونی نفت از ایران و دور زدن تحریم‌ها است تا به این واسطه فشار قیمتی در بازار بحران زده انرژی دنیا کاهش یابد. رابرت مالی در مصاحبه‌اش با بلومبرگ این موضوع را تکذیب کرد.
پس از حمله روسیه به اوکراین در سال گذشته، قیمت نفت برنت تقریباً به ۱۳۰ دلار در هر بشکه افزایش یافت که باعث افزایش شدید قیمت بنزین در آمریکا شد و از نظر سیاسی به دولت جو بایدن آسیب وارد کرد.
قیمت نفت برنت از آن زمان به ۸۸ دلار کاهش یافته است، اما بسیاری از تحلیلگران، از جمله گروه گلدمن ساکس و مورگان استنلی، پیش بینی می‌کنند که در اواخر امسال دوباره به بالای ۱۰۰ دلار صعود کند.
مالی درباره افزایش صادرات نفت ایران گفت: «ما موافق این قضیه نیستیم. آیا می‌توانیم تحریم‌های خود را به‌طور کامل اجرا کنیم؟ نه. اما ما تمام تلاش خود را انجام خواهیم داد تا مطمئن شویم که آنها اجرا می‌شوند.»
او اظهارات دیگر مقام‌های آمریکایی را تکرار کرد که مذاکرات با ایران برای احیای برجام تا حد زیادی شکست خورده است.
مالی گفت که ایالات متحده بر جلوگیری از اعمال خشونت علیه معترضان در داخل و جلوگیری از حمایت این کشور از تجاوز نظامی روسیه در اوکراین متمرکز است.
او گفت: «تمرکز ما روی سرکوب خونین شهروندان ایرانی و کشته شدنشان به دست جمهوری اسلامی و اقداماتی است که ما می‌توانیم برای مقابله با آن انجام دهیم. ما همچنین بر مشارکت جمهوری اسلامی در کشتار شهروندان اوکراینی به دست روسیه و اقداماتی که می‌توانیم برای جلوگیری و توقف آن انجام دهیم، معطوف شده‌ایم.»
ساعتی پس از انتشار این مصاحبه، ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز در نشست روزانه‌اش از برنامه آمریکا برای تشدید فشار بر چین و منع این کشور از خرید نفت تحریمی ایران خبر داد.
پرایس گفت که «چین به عنوان بزرگترین مشتری نفت ایران، کانون اصلی اجرای تحریم‌های ما است. ما به صورت مرتب با جمهوری خلق چین و سایر کشورها در تعامل هستیم تا آنها را از برداشتن گام‌هایی در قبال ایران که پتانسیل تضعیف تحریم‌های ایالات متحده را دارد – منصرف کنیم.»
او گفت که بخشی از اقدامات آمریکا نظارت دائم بر جریان نفت صادراتی ایران و مشتریان بالقوه و بالفعل آن است.
پرایس گفت که دولت بایدن در ماه‌های گذشته تنها به صدور هشدار به چین بسنده نکرده و زمانی که اطلاعات کافی به دست آورده، زرف‌های معامله در چین را در فهرست تحریم‌ها قرار داده است: «ما در طول این دولت، طی یک سال گذشته، چندین بار فهرست تحریم افراد و شرکت‌های همکار در تجارت غیرقانونی نفت و پتروشیمی ایران را توسعه داده‌ایم. برخی از اینها شامل نهادها یا بازیگران مستقر در چین هستند. به عنوان مثال، در سپتامبر سال گذشته، دو نهاد مستقر در جمهوری خلق چین را به دلیل بهره برداری از تأسیسات ذخیره نفت خام برای فرآورده‌های نفتی ایران و یک شرکت کشتیرانی که فرآورده‌های نفتی ایران را حمل کرده بود، به همراه نهادهای وابسته در سایر کشورها تحریم کردیم. در ژوئن سال ۲۰۲۲، شبکه‌ای از تولیدکنندگان پتروشیمی ایرانی و شرکت‌های فعال در چین، امارات و ایران را تحریم کردیم.»
پرایس گفت که از نظر دولت آمریکا موضوع اجرای تحریم‌های آمریکا و همراهی چین با آن باید فراتر از اختلافات عمیق میان پکن و واشنگتن بر سر موضوعات دیگر در نظر گرفته شود.