علی باقریکنی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه و مذاکرهکننده ارشد ایران در گفتوگوهای احیای برجام، درباره امکان از سرگیری مذاکرات گفت:
«خبر جدیدی وجود ندارد. اما چارچوبی که ما در حال ادامه مذاکرات هستیم، بر اساس محورهایی است که بتوانیم مؤلفههای اصلی و اساسی مدنظر جمهوری اسلامی ایران را در فرآیند تدوین پیشنویس توافق مدنظر پیگیری کنیم و امروز هم در حال پیگیری است. یعنی هیچ تفاوتی با قبل نکرده است.»
باقریکنی افزود:
«ارتباط ما با طرف مقابل و همچنین آنها با ما نیز مستمر است و هیچ انقطاعی در این مسیر نبوده و نکته ویژهای نسبت به قبل وجود نداشته و این پیوستگی وجود دارد.»
مذاکرات جمهوری اسلامی ایران و طرفهای برجام پس از گفتوگوهای طولانی در وین که از آوریل سال ۲۰۲۱ آغاز شد و ۱۶ ماه به طول انجامید، در پی اصرار ایران بر پایان دادن به تحقیقات بیشتر آژانس بینالمللی انرژی اتمی پس از یافتن نشانههایی از اورانیوم غنیشده در سه سایت اعلامنشده خود، متوقف شد.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی و شورای حکام آژانس اعلام کردهاند که ایران تاکنون پاسخ قانعکنندهای در مورد منشاء آثار اورانیوم در سه مکان اعلامنشده خود نداده است.
علی باقریکنی درباره اینکه آیا آمریکاییها و همچنین ایران نسبت به بسته پیشنهادی اتحادیه اروپا که مبنای دور آخر مذاکرات بود درخواست جدیدی مطرح کردهاند، گفت:
«آمریکا که پیشنهاد جدیدی مطرح نکرده است و ایران هم بر اساس آن مؤلفههای اساسی که از قبل روی آن تأکید داشته همچنان این تأکیدات مورد توجهاش است.»
او درباره تعامل جمهوری اسلامی و آژانس بینالمللی انرژی اتمی و زمان بازگشت تهران به تعهدات خود، گفت:
«اینکه چه زمانی ایران به آن تعهدات برمیگردد بستگی به روند مذاکرات دارد.»
در سوی دیگر، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا در گفتوگو با الی کوهن، وزیر خارجه اسرائیل سخن جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده را مبنی بر اینکه برجام را نمی توان احیا کرد، تأیید کرد.
بلینکن همچنین افزود که ایالات متحده آمریکا احتمالاً به دنبال پیوستن به اتحادیه اروپا برای افزایش تحریمها علیه ایران به دلیل سرکوب اعتراضات مردمی است. وزیر خارجه اسرائیل نیز از این مواضع بلینکن استقبال کرد.
جو بایدن در آذرماه گذشته گفته بود توافق اتمی با ایران «مُرده»، اما دولت او فعلاً نمیتواند یا نمیخواهد این خبر را اعلام کند.
کاخ سفید نیز بهتازگی اعلام کرده است که «در حال حاضر پیشرفتی در توافق هستهای با ایران وجود ندارد و احتمال ایجاد تحول در آینده نزدیک هم منتفی است».
این موضع صریح آمریکا، همزمان با دیدار حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی با جوزپ بورل، دبیرکل اتحادیه اروپا در حاشیه کنفرانس «بغداد۲» در اردن اعلام شد. امیرعبداللهیان در آن دیدار از آمادگی ایران برای احیای برجام سخن گفته بود و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم تیغ تند انتقادش را متوجه سرکوب اعتراضات مردمی، ارسال پهپاد انتحاری به روسیه و نقش غیرمسئولانه جمهوری اسلامی در منطقه کرده بود.
امیرعبداللهیان سپس در تهران به قدرتهای بینالمللی هشدار داد که پنجره احیای توافق هستهای از سمت ایران باز است اما نه برای همیشه.
تحلیلگران نیز هفتههاست که میگویند مذاکرات هستهای میان ایران و قدرتهای غربی به بنبست خورده است. دلیل این موضوع نیز سرکوب خشن و خونین اعتراضات ضدحکومتی سراسری در ایران است که غرب آنرا محکوم کرده و به تحریمهای جدیدی علیه تهران انجامیده است.
روز گذشته، دوشنبه ۱۲ دی، سعید جلیلی، مذاکرهکننده ارشد پیشین ایران در مذاکرات هستهای و نماینده رهبر جمهوری اسلامی در شورای عالی امنیت ملی از بینتیجه بودن مذاکرات احیای برجام حرف زد. جلیلی گفت:
«رهبر (…) فرمودند که بنده به مذاکرات خوشبین نیستم، اما مذاکرات را متوقف نکردند چرا که برخی میگفتند اگر مذاکره کنیم به نتایج خوبی میرسیم؛ برجام نشاندهنده درستی سخن رهبر بود و مردم فهمیدند که این مذاکرات نتیجهای ندارد.»
جلیلی همچنین افزود:
«در دورانی که بنده به این مذاکرات اعزام میشدم، بارها گفتم که نتیجه چندانی از این مذاکرات حاصل نمیشود؛ توافقی که حاصل شد، ایرادهای بسیار فراوانی داشت.»
نماینده رهبر جمهوری اسلامی در شورای عالی امنیت ملی با بیان اینکه «طرف آمریکایی از این توافق خارج شد و هیچ چیزی حاصل نشد»، رسیدن مقطعی به توافق هستهای تا خارج شدن آمریکا از توافق را هم بیثمر دانست و گفت:
«پس از برجام و پیش از خروج آمریکا هم سرمایه زیادی جذب نشد، بر این اساس بود که رهبری در ابتدای دولت فرمودند برنامهریزی خود را متوقف بر مذاکرات برجام نکنند.»
او بار دیگر تکرار کرد که جمهوری اسلامی به برجام پایبند بوده است.