بهگزارش رویترز، ناآرامیها در دو روز درگیری شدید خیابانی در بغداد اوایل هفته آغاز شد. این بدترین وضعیتی است که پایتخت عراق طی سالها به خود دیده است.
بحران کنونی ناشی از جنگ قدرت بین مقتدی صدر، روحانی قدرتمند شیعه و گروههای شیعه و شبهنظامیان عمدتاً وابسته به ایران است.
از زمان برگزاری انتخابات پارلمانی در ماه اکتبر، هر دو طرف تلاش کردهاند تا کنترل و قدرت خود را برای تشکیل دولت جدید اعمال کنند. مبارزه با تحرکات سیاسی در پارلمان و قوه قضائیه آغاز شد، اما با کنارهگیری مقتدی صدر از روند سیاسی و برگزاری تظاهرات و تحصن، خشونتها در پایان ماه اوت شدت گرفت.
درگیریهای دو طرف در بغداد و جنوب عراق متمرکز است، مناطقی که اکثریت شیعه عراق بر آن تسلط دارند. آنها از زمان سرنگونی رژیم صدام حسین دولت را اداره میکنند.
یکی از مقامهای امنیتی که نخواست نامش فاش شود به رویترز گفت «وضعیت امنیتی در بصره واقعاً بد است و ممکن است تشدید شود».
دو مقام امنیتی در بصره، قطب نفت عراق، گفتند مرگبارترین درگیریها شب گذشته در مرکز شهر رخ داد. آنها گفتند دو نفر از کشتهشدگان از نیروهای شبهنظامی طرفدار مقتدی صدر بودند.
براساس این گزارش، صبح امروز پنجشنبه ۱۰ شهریور / یکم سپتامبر، افراد مسلح به ساختمانهای دولتی در بصره که نیروهای امنیتی و گروههای شبهنظامی مرتبط با ایران در آنها مستقر هستند، حمله کردند.
مقامهای مسئول نتوانستند فوراً افراد مسلحی را که به ساختمانهای دولتی شلیک کردند شناسایی کنند، اما بر این نظر بودند که آنها از حامیان صدر هستند.
قیس الخزعلی، رهبر «عصائب اهل حق»، از گروههای شیعه شبهنظامی مورد حمایت ایران و یکی از رقبای اصلی جریان صدر، در بیانیهای دستور داد تمام دفاتر گروهش بسته شوند و از حامیان خود خواست در صورت حمله به آنها دست به اقدامات تلافیجویانه نزنند.
مقامهای امنیتی میگویند حامیان مسلح صدر در روزهای اخیر به دفاتر گروههای وابسته به ایران حمله کردهاند.
بهگفته آنها در شهر ناصریه، پیروان صدر به یک ستاد محلی شبهنظامیان مورد حمایت ایران یورش بردند و خودروها و سلاحهای آنها را توقیف کردند.
روز دوشنبه گذشته ساعاتی پس از اعلام کنارهگیری مقتدی صدر از سیاست، حامیان مسلح صدر در بغداد با نیروهای امنیتی و افراد مسلح وابسته به ایران درگیر شدند. این درگیریها منجر به کشتهشدن دستکم ۳۰ نفر و زخمی شدن ۷۰۰ نفر از جمله ۱۱۰ نفر از نیروهای امنیتی شد و در پی آن ارتش مقررات منع رفتوآمد سراسری برقرار کرد. درگیریها سهشنبه گذشته پس از آنکه مقتدی صدر از طرفداران خود خواست به اعتراضات پایان دهند، خاتمه یافت.
با این حال موانع صلح و آرامش در عراق همچنان پابرجاست. صدر خواستار انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات جدید است و رقبای شیعه او بر تشکیل دولت اصرار دارند. آنها کاندیدایی برای سمت نخستوزیری معرفی کردند اما مقتدی صدر با این اقدام مخالفت کرد.
امروز پنجشنبه، دادگاه عالی فدرال عراق، جلسه بررسی انحلال پارلمان عراق را که از سوی جریان صدر مطرح شده است، برای چهارمین بار به تعویق انداخت. این دادگاه اعلام کرد که روز چهارشنبه آینده حکم در مورد انحلال پارلمان صادر خواهد شد.
در این رقابتها و تنشها، گروههای مورد حمایت ایران در «چارچوب هماهنگی شیعیان عراق» متشکل شدهاند. صالح محمد العراقی، سخنگوی مقتدی صدر، روز گذشته (چهارشنبه) با انتشار بیانیه شدیدالحنی «چارچوب هماهنگی» و شبهنظامیان شیعه نزدیک به ایران را «وقیح» خواند و گفت آنها «در برابر اراده ملت و مرجعیت و طایفهها میایستند و اعلام میکنند که برای تشکیل دولت وقیحشان جلسه پارلمان تشکیل میدهند».
العراقی روز پنجشنبه نیز بیانیه تندی علیه قیس الخزعلی، رهبر «عصائب اهل حق» و عضو «چارچوب هماهنگی» منتشر کرد و گفت:
«به تو هشدار میدهم، اگر شبهنظامیان وقیحات را کنترل نکنی و از قاتلان و جنایتکاران وابسته به خودت برائت نجویی و ثابت نکنی که به تو وابسته نیستند، تو نیز وقیح هستی.»
سخنگوی مقتدی صدر روز گذشته به ایران نیز هشدار داده و گفته بود «شتر خود در عراق را مهار کند وگرنه خیلی زود زمان پشیمانی فراخواهد رسید».
نوری المالکی، رهبر ائتلاف «دولت قانون»، از گروههای اصلی «چارچوب هماهنگی» روز پنجشنبه با انتشار بیانیهای خواستار پرهیز از سخنان تنشزا و تلاش برای نزدیک شدن «به کسانی که از ما فاصله گرفتهاند» شد. پیش از او، قیس الخزعلی نیز همین مواضع را بیان کرده بود.