به نوشته خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) حجت‌الاسلام احمدحسین فلاحی، نماینده همدان در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در جلسه علنی روز سه‌شنبه ۱۱ مرداد/ ۲ اوت مجلس در تذکری شفاهی درخواست بررسی دوباره طرح موسوم به «صیانت» و رفع تعلیق از فعالیت کمیسیون مشترک را مطرح کرد و گفت:
«پنج ماه از بحث طرح حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی می‌گذرد و کمیسیون مشترکی که از مجلس رأی گرفته بود تا تشکیل شود، بدون آنکه رأی مجلس پس گرفته شود عملاً معلق شده است و این نوعی خلاف قانون و بی‌توجهی به قانون است. انتظار می‌رود هیأت رئیسه قانون را رعایت کرده و اجازه دهد این طرح در کمیسیون مشترک بررسی شود.»
او در ادامه سخنانش فضای مجازی را «محل قتل‌عام فرهنگ، اقتصاد و امنیت جامعه» خواند و خواستار ساماندهی آن طبق مطالبه علی خامنه‌ای شد. فلاحی گفت:
«مقام معظم رهبری بارها بر ضرورت ساماندهی فضای مجازی تأکید داشتند. بر هیچ کس پوشیده نیست که امروز فضای مجازی محل قتل عام فرهنگ، اقتصاد و امنیت جامعه شده است و ساماندهی این فضا مطالبه همه و مقام معظم رهبری است.»
این نماینده مجلس از تشکیل جلسه‌ای با حضور «برخی از اعضای کمیسیون مشترک» خبر داد و گفت:
«اخیراً جلسه‌ای تشکیل شده و برخی از اعضای کمیسیون مشترک در آن حضور داشتند. اگر قرار است مشورتی در این زمینه صورت گیرد همه اعضای کمیسیون مشترک باید مورد توجه قرار گیرند. انتظار می‌رود این طرح به کمیسیون مشترک بازگردد.»
طرح «صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی» که بعداً به طرح «نظام تنظیم مقررات خدمات فضای مجازی» تغییر نام پیدا کرد، با دستور علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی تدوین شده است. خامنه‌ای بارها فضای مجازی در ایران را «ول» خوانده و خواستار سرکوب بیشتر فعالان و مخالفان شده است. او ماه گذشته در هفتم تیر ۱۴۰۱ خطاب به مسئولان قوه قضائیه دستور به سرکوب بیش از پیش آزادی بیان داد و گفت باید برای «تأمین امنیت روانی مردم» هر چه سریع‌تر قانونی بدین منظور تصویب شود.
در آخرین نسخه طرح صیانت که ۹ بهمن سال جاری جایگزین نسخه‌های قبلی شد تعهداتی مانند احراز هویت کاربران، عدم انتقال داده‌ها به خارج کشور، پالایش محتوا به دستور قضایی، رعایت الزامات سالم‌سازی محتوا و… که در نسخه قبلی طرح فقط به ارائه‌دهندگان خدمات پایه کاربردی (مانند شبکه‌های اجتماعی، پیام‌رسان‌ها و..) مربوط می‌شدند، به همه ارائه‌دهندگان خدمات فضای مجازی تسری پیدا کرده است.
همانند نسخه قبل، گذرگاه‌های مرزی اینترنت به کارگروهی از نهادهای حاکمیت، متشکل از چهار نهاد نیروهای مسلح، وزارت ارتباطات، وزات اطلاعات و دادستان کل، در مرکز ملی فضای مجازی سپرده شده و نیروی انتظامی و دادستان کل به کارگروه مزبور اضافه شده است. تنها نیروهای مسلح نیز مجاز به پیشنهاد آیین‌نامه‌ها و تکالیف و تعیین صلاحیت دستگاه‌ها در زمینه گذرگاه مرزی اینترنت خواهند بود.
در صورت تصویب و اجرای این طرح، هر نوع خدمات اینترنتی خارجی از جمله سرویس‌های گوگل، اینستاگرام، لینکدین، واتس‌اپ، گوگل پلی و پلی استور، آپدیت‌های ویندوز، لینوکس و آپدیت‌های گوشی‌های تلفن‌های همراه، در داخل کشور مسدود خواهد شد.
سرنوشت نامعلوم طرح صیانت
به‌رغم مخالفت‌های فراوان، طرح مذکور طبق اصل ۸۵ قانون اساسی که اجازه تفویض برخی طرح‌ها به کمیسیون تخصصی را داده، به‌صورت محرمانه و دور از انظار عمومی در مجلس به بررسی گذاشته شد. اختلاف بر سر چگونگی تصویب طرح بدون ایجاد تنش اجتماعی و همچنین ایرادهای عمده‌ای مرکز پژوهش‌های مجلس به متن طرح وارد کرده در نهایت مانع تصویب آن شده است.
این کمیسیون سرانجام سوم اسفند جاری کلیات طرح را با ۱۸ رأی موافق به تصویب رساند اما همان شب معاونت قوانین مجلس این مصوبه را باطل اعلام کرد و هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی نیز ایرادهای معاونت قوانین مجلس را وارد دانست.
رویدادی که واکنش‌های منفی زیادی در سطح جامعه به‌دنبال داشت و انتقادها حتی به نمایندگان مجلس نیز کشیده شد تا جایی که عده‌ای از نمایندگان خواهان بازگشت این طرح از کمیسیون ویژه به صحن مجلس شدند.
طبق آخرین گزارش به نقل از غلامرضا نوری قزلجه، از اعضای کمیسیون مشترک «طرح صیانت از فضای مجازی به‌واسطه اشکال‌های زیادش نمی‌توانست به قانون تبدیل شود، مجلس هم اجازه این کار را نداد. لذا نسخه اولیه این طرح مربوط به مرداد سال گذشته به شورای عالی فضای مجازی و دولت برای اعلام نظر ارجاع داده شد تا آن‌ها نظراتشان را اعلام کنند».
به‌گفته او قرار بود پس از اعلام نظرات شورای عالی مجازی و دولت، موضوع در مجلس مورد بررسی قرار گیرد و هیئت رئیسه مجلس درباره ارجاع طرح به یک کمیسیون تخصصی یا یک کمیسیون مشترک تصمیم‌گیری کند. شورای عالی مجازی و دولت اما همچنان پس از گذشت بیش از سه ماه نظر خود را اعلام نکرده‌اند.
در عین‌حال محمد حسینی، معاون پارلمانی رئیس‌جمهوری ایران سه‌شنبه ۴ مرداد/ ۲۶ ژوئيه در مراسم افتتاحیه نخستین کنفرانس بین‌المللی «رسانه، ارتباطات و حکمرانی سایبری» گفت دولت ابراهیم رئيسی (عضو هیئت مرگ در کشتار تابستان ۶۷) مصمم است شبکه ملی اطلاعات را در دوره فعالیت خود راه‌اندازی کند.
نهادهای حکومتی هم گام‌هایی را برای تحدید بیش از پیش دسترسی کاربران برداشته‌اند. در ماه‌های گذشته دسترسی به اینترنت خانگی و تلفن همراه در ایران بارها با اختلال جدی مواجه شده است. برخی اپراتورهای تلفن همراه و همچنین خدمات‌دهندگان اینترنت ثابت حالت جست‌وجوی امن (Safe Search) را به صورت پیش‌فرض برای کاربران جست‌وجوگر گوگل فعال کرده‌‌اند تا جست‌وجوی برخی محتواهای اینترنتی بدون فیلترشکن بیش از پیش ناممکن شود.
وبسایت radiozamaneh.com به سختی در تلاش است تا اثر سانسور را کاهش دهد. این وبسایت تلاش خواهد کرد محتواهای تازه را حتی تحت شرایط سانسور ارائه دهد و حتی وقتی وی‌پی‌ان ندارید، به کارش ادامه دهد و محتوای تازه داشته باشد. ما در حال پژوهش بر سر شیوه‌هایی هستیم که دسترسی به محتوی وبسایت را حتی در صورت قطع کامل اینترنت میسر کند.
پس از اینکه از وبسایت ما بازدید کنید، برخی از راهنماهای مهم ما برای ارتباط برقرار کردن هنگام قطعی اینترنت، حتی در صورت محو شدن اینترنت نیز قابل دسترس باقی خواهند ماند. شما می‌توانید مقاله‌ها را برای اینکه آفلاین در دسترس باقی بمانند، نشانه گذاری (بوکمارک) کنید. و به زودی نیز ویژگی «به اشتراک‌گذاری نزدیک» را روی وبسایت فعال خواهیم کرد که اجازه می‌دهد محتوای وبسایت را با افراد نزدیک به خودتان مشترک شوید، بدون اینکه نیاز به اتصال اینترنت داشته باشید.