عیسی زارعپور، وزیر ارتباطات و فنآوری اطلاعات در دولت سیزدهم پنجشنبه ۶ مرداد ۱۴۰۱ با بهانه کردن آلودگی تلفن همراه به وسیله فیلترشکنها از عزم وزارت ارتباطات برای تحقق شبکه ملی اطلاعات و به حداقل رساندن استفاده از فیلترشکن سخن گفت. یک روز قبل از صحبتهای وزیر هم محسنی اژهای، رئیس قوه قضائیه گفته بود رها کردن مدیریت فضای مجازی به ضرر مردم تمام میشود و همزمان خواسته بود که هر چه زودتر شبکه ملی اطلاعات به سرانجام برسد.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) عیسی زارعپور درباره شبکه ملی اطلاعات گفته است:
«شبکه ملی اطلاعات مبانی روشن، طرح مصوب و شاخص دارد و ما اکنون تمام امکانات وزارت ارتباطات را بسیج کردهایم که تا استقرار کامل شبکه ملی اطلاعات محقق شود.»
او همچنین مدعی شد که «شبکه ملی اطلاعات چیزی جز یک شبکه پرسرعت، با کیفیت و امن نیست که انواعی از محتواها و خدمات عمدتا بومی و با کیفیت روی آن عرضه میشود.» عیسی زارعپور با اعلام پیشرفت ۴۴درصدی شبکه ملی اطلاعات اظهار امیدواری کرد که تا پایان سال این میزان به ۶۵ درصد افزایش پیدا کند. او گفت:
«شبکه ملی اطلاعات یک کار ایجابی است و روند پیشرفت آن به خوبی پیش میرود. در آخرین جلسه شورای عالی فضای مجازی گزارش پیشرفت کار را به روسای قوه و شورای عالی فضای مجازی ارائه دادیم و بر اساس شاخصهایی که با مرکز ملی به تفاهم رسیدیم مشخص شده است، تاکنون پیشرفت ۴۴ درصدی داشتیم و تا پایان سال امیدواریم این میزان را به ۶۵ درصد افزایش دهیم.»
بر اساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس در اردیبهشت ۹۹، برآورد شده که دولت در طول ۱۵ سال (تا سال تهیه گزارش) حدود ۱۹ هزار میلیارد تومان بودجه را صرف راهاندازی و اجرای پروژه شبکه ملی اطلاعات (شما) کرده است. این پروژه که از سال ۱۳۸۹ کار بر روی آن آغاز گشته و مقامهای جمهوری اسلامی از آن به عنوان ابر پروژهای کلان در سطح ملی نام میبرند، با وجود صرف هزینههای نجومی همچنان ناتمام باقی مانده است.
محمد حسینی، معاون پارلمانی رئیسجمهوری ایران هم روز سهشنبه ۴ مرداد/۲۶ ژوئيه در مراسم افتتاحیه نخستین کنفرانس بینالمللی «رسانه، ارتباطات و حکمرانی سایبری» گفت که دولت ابراهیم رئيسی (عضو هیئت مرگ در کشتار تابستان ۶۷) مصمم است شبکه ملی اطلاعات را در دوره فعالیت خود راهاندازی کند.
عیسی زارعپور، وزیر ارتباطات و فنآوری اطلاعات در بخش دیگری از صحبتهای خود از لزوم از بین بردن زمینههای جرم در فضای مجازی سخن گفت. او همچنین در ارتباط با تاثیر ۸۰ درصدی فیلترشکنها و افزایش این استفاده به عنوان دلیل اختلالهای اینترنتی بار دیگر از اصل منکر این اختلالها شد و گفت:
«ما اختلال گسترده در شبکه را تکذیب میکنیم. اقدامی که برای فعال کردن جستوجوی ایمن هم انجام دادیم، هیچ اثری روی هیچ سرویس دیگری نداشته است و اگر کسی شواهدی دارد میتواند ارائه دهد که تاکنون شواهدی ارائه نشده است.»
طبق گزارشهایی که ۲۱ تیر ۱۴۰۱ در رسانههای اجتماعی منتشر شد، اپراتورهای تلفن همراه و همچنین خدمات دهندگان اینترنت ثابت حالت جستوجوی امن (Safe Search) را به صورت پیشفرض برای کاربران جستجوگر گوگل فعال کردهاند. با توجه به این امر جستوجوی برخی محتواهای اینترنتی بدون فیلترشکن ناممکن شده است.
وزیر ارتباطات و فنآوری اطلاعات همچنین در ارتباط با استفاده گسترده ایرانیان از فیلترشکنها هم بدون پرداختن به موضوع سانسور حکومتی به عنوان دلیل اصلی نیاز به استفاده از فیلترشکن در کشور، گفت:
«الان بسیاری از گوشیهای هموطنان ما به بدافزار آلوده هستند و راه ورود این بدافزارها هم ابزارهای دور زدن فیلترینگ و ویپیان است. ما برنامهای که در وزارت ارتباطات داریم این است که نیاز مردم به فیلترشکن را کاهش دهیم، برنامهای برای این کار ترتیب داده شده که در زمان خودش اعلام میشود، برای اینکه مردم نیازی به فیلترشکن نداشته باشند و سرویسهای مورد نیازشان راهاندازی شود که استفاده از فیلترشکن به حداقل برسد، زیرا بسیاری از ویروسهای مردم روی گوشیها، تبلتها و لپتاپهایشان به دلیل استفاده از فیلترشکن است.»
عیسی زارعپور دراینباره جزئیات بیشتری ارائه نکرد اما او پیشتر در یک برنامه تلویزیون جمهوری اسلامی گفته بود که بهزودی با هماهنگی دستگاههای مختلف، برخی پلتفرمهای فیلتر شده برای یک سری اقشار خاص باز میشود. طرح موسوم به «اینترنت طبقاتی» که در دولتهای قبلی نیز انجام شده و برای نمونه نوعی ویپیان قانونی با دسترسی بیشتر از کاربران معمولی در اختیار برخی روزنامهنگاران، دانشگاهیان و افراد خاصی در حکومت قرار گرفته است.
محسنی اژهای: شبکه ملی اطلاعات هر چه زودتر به سرانجام برسد
محسنی اژهای، رئیس قوه قضائیه روز چهارشنبه ۵ مرداد و یک روز پیش از سخنان وزیر ارتباطات از لزوم پیگیری و به سرانجام رساندن تصویب «طرح یکپارچه سازی دادهها و اطلاعات ملی» در مجلس سخن گفت و با اشاره به قول وزیر ارتباطات در خصوص ایجاد و توسعه شبکه ملی اطلاعات، گفت:
«تا امروز قدمهای بلندی برای ایجاد شبکه ملی اطلاعات برداشته شده و وزیر و مدیران وزارت ارتباطات نیز برای تحقق این مهم، مصمم هستند؛ تاکید ما نیز آن است که هر چه زودتر شبکه ملی اطلاعات به سرانجام برسد و اعتقاد داریم تحقق این امر به منزله انجام یک کار ماندگار و بزرگ است.»
رئیس قوه قضائیه همچنین گفت «ما نتوانستهایم به طور مطلوب از ظرفیت شورای عالی فضای مجازی در راستای سیاستگذاری واحد، حذف بخشینگری، ایجاد نگاه ملی و مدیریت واحد در عرصه فضای مجازی و شبکه اطلاعات، بهره بگیریم.»
شورای عالی فضای مجازی با حکم علی خامنهای تشکیل شده و ترکیب آن مملوء از نزدیکان به رهبری، رئیسان سه قوه، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروی انتظامی و سازمان تبلیغات اسلامی است.
محسنی اژهای همچنین در ارتباط با ترجیح حکومت به استفاده مردم از پیام رسانهای داخلی هم گفت:
«بدخواهان چنین ترویج میکنند که اگر مردم از شبکهها و پیامرسانهای داخلی استفاده کنند امنیت و حریم خصوصی آنها به مخاطره میافتد لذا باید به مردم اطمینان داده شود که با بهرهگیری از این شبکههای بومی حریم خصوصیشان حفظ میشود؛ این مقوله نیاز به تبیین دارد و ضروری است دغدغه مردم در این رابطه به صورت واقعی رفع شود تا بیشتر به سمت پیامرسانهای داخلی بیایند.»
اژهای همچنین خواستار مدیریت فضای مجازی شد و گفت:
«ضروری است در جهت تسهیل استفاده کاربران و مردم از شبکه اطلاعات و فضای مجازی بومی گامهای بیشتری برداریم به گونهای که مردم و کاربران در هنگام بهرهگیری و استفاده از این فضا و جستجو در آن برای کاربردهای مختلف در زندگی، حوصلهشان سر نرود و اعصابشان خُرد نشود؛ البته این امر مستلزم توسعه زیرساختها نیز میباشد.»
پیشتر احمدحسین فلاحی، نماینده مجلس یازدهم هم گفته بود که «مردم کشور باید در فضای مجازی مدیریت شوند» چرا که به اعتقاد او «فضای مجازی و محتواهایی که در آنجا تولید میشود نقش موثری در فروپاشی خانوادهها، قاچاق انسان و قماربازی» داشته است.