عضو کمیسیون مشترک طرح صیانت در مجلس شورای اسلامی چهارشنبه ۱۵ تیر گفت که نزدیک به ۸۰ درصد ایرانیها فیلترشکن و ویپیان روی گوشیهای خودشان نصب کردهاند.
غلامرضا نوری قزلجه، نماینده بستان آباد و عضو کمیسیون مشترک طرح صیانت در مجلس شورای اسلامی، در گفتوگو با خبرگزاری کار ایران (ایلنا)، در واکنش به گفتههای یکی از همکاران خود در مجلس مبنی بر اینکه «به علت عدم دسترسی برخی کودکان به سامانه شاد آنان از فضای مجازی مصون ماندهاند» گفت که آمارها میگوید این کودکان به علت نداشتن گوشی هوشمند و گرانی اینترنت ترک تحصیل کردهاند. او در ادامه در واکنش به موافقان طرح موسوم به صیانت گفت:
«آنها که موافق طرح صیانت هستند، متاسفانه به غلط برداشت بسیار نادرستی از فضای مجازی، محتوای آن و نحوه دسترسیها داشتند و همین تلقی و برداشت غلط بود که طرح را دچار مشکل کرد.»
نماینده بستانآباد همچنین گفت:
«آمارها نشان میدهد نزدیک به ۸۰ درصد ایرانیها فیلترشکن و ویپیان روی گوشیهای خودشان نصب کردهاند و این آمار دقیقا در کشورهای اتحادیه اروپا زیر ۱۰ درصد است. مفهمومش چیست؟ امروز به خاطر اینکه فرزندان بخواهند از بسیاری از برنامههای عادی هم استفاده کنند مجبورند «فیلترشکن» و «ویپیان» داشته باشند و وقتی این امکان روی گوشی فرزند شما نصب است هر لحظه میتواند به سایتهایی برود که اساسا حتی در کشورهای خارجی هم این سایتهای غیراخلاقی فیلتر هستند! در واقع ما عملا داریم خودمان فرزندان و جوانمان را در معرض همان تهدیدها قرار میدهیم.»
نوری قزلجه البته در این میان اشارهای به منابع آمارهایی که ارائه میکند نداشت.
این نماینده مجلس شورای اسلامی همچنین به بررسی طرح صیانت در شورای عالی فضای مجازی اشاره کرد و گفت:
«اگر بخواهند در حوزه فضای مجازی قانونگذاری کنند، درستش این است که به مجلس بازگردد و در اینجا قانونگذاری شود؛ تاکید میکنم این امر روند قانونگذاری درست است؛ زیرا قانونگذاری باید از طریق مجلس انجام شود.»
طرح «صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی» که بعداً به طرح «نظام تنظیم مقررات خدمات فضای مجازی» تغییر نام پیدا کرد، سال گذشته بهرغم مخالفتهای فراوان، براساس اصل ۸۵ قانون اساسی که اجازه تفویض برخی طرحها به کمیسیون تخصصی را داده، بهصورت محرمانه و دور از انظار عمومی در مجلس به بررسی گذاشته شد.
اما در نهایت و در پی مخالفتهای گسترده، با اعلام قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی برای بررسی به شورای عالی فضای مجازی ارجاع داده شد. این نگرانی جدی وجود دارد که در صورت تصویب و اجرای این طرح، هر نوع خدمات اینترنتی خارجی از جمله سرویسهای گوگل، اینستاگرام، لینکدین، واتساپ، گوگل پلی و پلی استور، آپدیتهای ویندوز، لینوکس و آپدیتهای گوشیهای تلفنهای همراه، در داخل کشور مسدود شود.
غلامرضا نوری قزلجه در ادامه مصاحبه خود گفته است که «طرح صیانت مشکلات موجود در فضای مجازی کشور را حل نمیکرد» و «طرح اگر هم بخواهد در حوزه فضای مجازی مطرح شود باید بتواند دسترسی سریع، آسان و کمهزینه مردم به اینترنت و فضای مجازی را صورت دهد اما طرح صیانت بلعکس بود یعنی داشت دسترسیها را محدود و محدودیتهای شدیدی ایجاد میکرد.»
به گفته نوری قزلجه بر این اساس طرح صیانت «در واقع در ساختار میخواست تغییراتی ایجاد کند، یعنی وزارت ارتباطات و فضای مجازی را از یک وجه فنی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به سمت امنیتی کردن میبرد و ساختارش را تغییر میداد.»
نوری قزلجه در بخش دیگری از صحبتهای خود با اشاره به سابقه محدودیتهای گسترده در تاریخ جمهوری اسلامی و شکست بیشتر این برنامههای محدود کننده گفت:
«ما تا کی میخواهیم با تکنولوژی بجگنیم روزگاری با رادیو، تلویزیون و ویدئو و ماهواره جنگیدیم. توانستیم جلوگیری کنیم؟ مگر میشود با پیشرفت تکنولوژی جنگید، ایستاد و مقابله کرد؟ اینترنت ماهوارهای در نقاط محروم دنیا استفاده میشود و روز به روز هم توسعه پیدا میکند، امروز باز یک بستر قابل کنترل است که یه لحظه میخواهند قطعش میکنند اگر ماهوارهای شود کلا از دسترس و کنترل خارج میشود ما باید جامعه و جوانان را مجهز و آماده کنیم و بتوانیم با این تکنولوژیها تعامل کنیم نه تقابل.»
همزمان عیسی زارعپور، وزیر ارتباطات و فنآوری اطلاعات دولت سیزدهم از اختصاص بسته اینترنتی چهارماهه و دائمی رایگان از روز ۱۵ تیر به سه دهک پایین جامعه خبر داد. زارعپور گفت «کسانی که یارانه ۴۰۰ تومانی دریافت میکنند میتوانند از طریق درگاه ملی خدمات دولت این اینترنت را دریافت کنند.»
این وعده زارعپور در حالی است که او دوشنبه ۶ تیر ۱۴۰۱ در بخشی از صحبتهای خود در برنامه تلویزیونی جهانآرا گفته بود که بهزودی با هماهنگی دستگاههای مختلف، برخی پلتفرمهای فیلتر شده برای یک سری اقشار خاص باز میشود.
او گفته بود که به دنبال آن هستند تا با هماهنگی دستگاههای مختلف، در آینده نزدیک برخی اقشار خاص مثل اساتید یا خبرنگاران، برخی پلتفرمهای فیلتر شده براساس نیاز این افراد برایشان گشایش شود. طرح موسوم به «اینترنت طبقاتی» در دولتهای قبلی نیز انجام شده و برای نمونه نوعی ویپیان قانونی با دسترسی بیشتر از کاربران معمولی در اختیار برخی روزنامهنگاران، دانشگاهیان و افراد خاصی در حکومت قرار گرفته است.