از زمان حمله نیروهای روسیه به اوکراین، بهرغم سرکوب شدید مخالفان از سوی دولت، صدای اعتراض به جنگ همچنان از درون روسیه به گوش میرسد.
سازمان حقوق بشری OVD-Info، یک ناظر مستقل که سالها سرکوب مخالفان روسیه را مستند کرده است، دوشنبه ۲۸ فوریه/۹ اسفند از دستگیری دو هزار و ۱۱۴ نفر در تظاهرات ضد جنگ روز یکشنبه خبر داد. این سازمان برآورد میکند که ۱۲۶۹ نفر تنها در مسکو بازداشت شده باشند و شمار دستگیریهای روز یکشنبه در ۵۳ شهر روسیه به حدود ۲۸۰۰ نفر برسد.
برمبنای گزارش این سازمان از ابتدای حمله روسیه به اوکراین که در ساعات اولیه روز پنجشنبه صورت گرفت، دولت روسیه دست کم پنج هزار و ۲۵۰ نفر را دستگیر کرده است.
جنبش ضد جنگ در روسیه روز یکشنبه به خیابانها آمد و حمله نظامی به اوکراین را محکوم کرد. در مسکو، که تظاهرات تحت تدابیر شدید امنیتی برگزار شد، تعداد پلیس ضد شورش در بسیاری از نقاط از معترضان بیشتر بود. برخی از معترضان پلاکاردهایی حمل میکردند که روی آنها علامت صلح و شعارهای ضد جنگ به زبانهای روسی و اوکراینی نوشته شده بود. بعضی از آنها هم ماسکهایی بر چهره داشتند که روی آن نوشته شده بود «بس است».
بر مبنای گزارش خبرگزاریها، از جمله راشا تودی، پلیس علاوه بر مردم معترض فیلمبردار شبکه مستقل دوژد (Dozhd) را که از سوی دولت به ارتباط با منابع مالی در خارج از روسیه متهم است بهرغم نشان دادن مجوز و پوشیدن جلیقه مطبوعاتی در جریان اعتراضات دستگیر کرده است. گفته میشود یک مامور پلیس هم به خاطر «دخالت در کار یک افسر مجری قانون» بازداشت شده است.
در سنپترزبورگ، زادگاه ولادیمیر پوتین رئيس جمهوری روسیه نیز بسیاری از معترضان باوجود احتمال دستگیرشدن به خیابان آمدند و حمله به اوکراین را محکوم کردند. صدها معترض ضد جنگ در مرکز سنپترزبورگ با در دست داشتن اسلحه تجمع کرده و علیه جنگ شعار دادند. بسیاری از آنها دست نوشتههایی با عبارت «نه به جنگ»، «روسها برگردید به خانهتان» و «صلح برای اوکراین» در دست داشتند.
یکی از معترضان به خبرگزاری رویترز گفت: «مایه شرمساری است که صدها نفر و هزاران نفریم [که در تظاهرات شرکت کردهایم] اما میلیونها نفر نیستیم».
یکی دیگر از معترضان نیز که خود را برای دستگیرشدن آماده کرده بود گفت: «اینجا آمدن وظیفه ماست».
پلیس ضد شورش تلاش کرده با پخش سرودهای میهن پرستانه روسی با صدای بسیار بلند، فریادهای ضد جنگ را خفه کند.
یکی دیگر از تظاهر کنندگان نیز گفت من در سال ۱۹۴۱، سالی که آلمان نازی به اتحاد جماهیر شوروی حمله کرد بهدنیا آمده ام و معنی جنگ را خوب میفهمم.
تظاهرات روز یکشنبه همچنین با هفتمین سالگرد قتل بوریس نمتسوف، سیاستمدار مخالف دولت مصادف شده بود و بخشی از دستگیریها در تجمع یادبودی که در نزدیکی کرملین شکل گرفته بود، انجام شد.
نمتسوف از منتقدان برجسته پوتین و از مخالفان الحاق کریمه به روسیه در سال ۲۰۱۴ و حمایت مسکو از جداییطلبان طرفدار روسیه در اوکراین بود که در نهایت منجر به آنچه پوتین «عملیات ویژه» برای حفاظت از دو منطقه جداییطلب میخواند، انجامید.
همزمان با اعتراضات گسترده خیابانی در روسیه که به دستگیری دست کم صدها معترض منجر شد، دهها هزار نفر هم در سراسر اروپا در اعتراض به تهاجم روسیه راهپیمایی کردند. در برلین جمعیت صدهزار نفری در همبستگی با مردم اوکراین شعار سر دادند.
وزارت کشور روسیه روز پنجشنبه هفته گذشته از دستگیری ۶۰۰ شهروند معترض خبر داده بود اما درباره دستگیریها جدید سکوت کرده است. از سرنوشت دستگیرشدگان اطلاعی در دست نیست. کمیته تحقیقات فدرال روسیه هم نسبت به برگزاری تجمعهای «غیرمجاز» ضد جنگ هشدار داده است.
ایالات متحده آمریکا و متحدانش در روزهای گذشته تحریمهایی را علیه بانک مرکزی روسیه، شرکتهای اصلی، الیگارشها و مقامهای این کشور از جمله شخص پوتین اعمال کردهاند و برخی بانکهای روسی را از سامانه پرداختهای بینالمللی سوئیفت منع کردهاند. فشارهایی که روز دوشنبه به سقوط تقریباً ۳۰ درصدی ارزش روبل منجر شد. در شرایطی که نشانههای روشنی از آتشبس قریبالوقوع دیده نمیشود، برخی از تحلیلگران میگویند افزایش فشارهای بینالمللی ممکن است صدای معترضان به جنگ را بلندتر کند و به افزایش اعتراضات در روزهای پیش رو منجر شود.