کشف نوع جدیدی از ویروس کرونا به نام اومیکرون Omicron زنگ هشدار جهانی را در روز جمعه ۲۶ نوامبر/ ۵ آذرماه به صدا درآورد. کشورها برای تعلیق سفر از آفریقای جنوبی از یکدیگر سبقت می‌گرفتند و بازارهای سهام در هر دو طرف اقیانوس اطلس بیشترین افت خود را در بیش از یک سال گذشته تجربه کردند.
سازمان بهداشت جهانی (WHO) گفت که اومیکرون ممکن است سریع‌تر از سایر اشکال جهشن کرونا گسترش یابد و شواهد اولیه حاکی از افزایش احتمالی شمار جمعیت آلوده به کروناست.
اپیدمیولوژیست‌ها هشدار دادند که محدودیت‌های سفر ممکن است برای جلوگیری از انتشار جهانی اومیکرون خیلی دیر باشد. این جهش جدید ویروس کرونا برای اولین بار در آفریقای جنوبی کشف شد و از آن زمان در بلژیک، بوتسوانا، اسرائیل و هنگ‌کنگ شناسایی شده است.
در ایالات متحده، یک مقام ارشد دولت بایدن گفت، که از روز دوشنبه سفر از آفریقای جنوبی و کشورهای همسایه‌اش به صورت موثری محدود خواهد شد. در ادامه، کانادا اعلام کرد که به دنبال ممنوعیت پروازهای اعلام شده توسط بریتانیا، اتحادیه اروپا و دیگران، مرزهای خود را به روی این کشورها می‌بندد.
اما ممکن است هفته‌ها طول بکشد تا دانشمندان به طور کامل ویژگی‌های این نوع جدید جهش کرونا را دریابند و مهم‌تر از همه به این سؤال پاسخ دهند که آیا واکسن‌ها و درمان‌های موجود علیه آن مؤثر هستند یا خیر. اومیکرون پنجمین جهش ویروس کرونا است که از سوی سازمان بهداشت جهانی در رده خطرناک طبقه‌بندی شده است.
آژانس امنیت بهداشتی بریتانیا گفت که این گونه جدید پروتئین اسپایکی دارد که به طور چشمگیری با پروتئین اصلی ویروس کرونا که واکسن‌ها بر اساس آن ساخته شده‌اند متفاوت است و همین یافته نگرانی‌ها را در مورد اثربخش بودن واکسن‌های فعلی افزایش می‌دهد.
دیگر دانشمندان هم هشدارهای مشابهی داده‌اند. لارنس یانگ، ویروس شناس در دانشگاه وارویک بریتانیا، می‌گوید: «این نوع جدید ویروس کووید-۱۹ بسیار نگران کننده است. این نسخه به شدت جهش یافته از ویروسی است که تا به امروز دیده‌ایم.»
برخی از جهش‌ها که در سایر انواع نگران‌کننده ویروس کرونا دیده‌ایم، با افزایش سرعت سرایت و با مقاومت نسبی در برابر ایمنی ناشی از واکسیناسیون یا ایمنی ناشی از بهبودی از کرونا مرتبط هستند.
این نگرانی‌ها بازارهای مالی، به ویژه سهام شرکت‌های هواپیمایی و سایر شرکت‌ها در بخش مسافرتی و نفت را که حدود ۱۰ دلار در هر بشکه سقوط کرد، تحت تأثیر قرار داد.
داوجونز در آمریکا حدود دو و نیم درصد کاهش یافت و بازار سهام اروپا (.STOXX) نیز بدترین روز خود را در ۱۷ ماه گذشته داشتند.
چندین کشور دیگر از جمله هند، ژاپن، اسرائیل، ترکیه، سوئیس و امارات متحده عربی نیز محدودیت‌های سفر را تشدید کردند.
مایک رایان، مدیر فوریت‌های سازمان جهانی بهداشت، با ستایش از نهادهای بهداشت عمومی آفریقای جنوبی به دلیل شناسایی نوع جدیدی از ویروس کرونا گفت: «واقعاً مهم است که چیزی پنهان نماند.»
ریچارد لسلز، کارشناس بیماری‌های عفونی مستقر در آفریقای جنوبی، نیز از ممنوعیت‌های سفر ابراز ناامیدی کرد و گفت که تمرکز باید بر واکسینه کردن افراد بیشتر در سراسر جهان به ويژه کشورهایی با امکانات محدودتر باشد.
او به رویترز گفت: «به همین دلیل است که ما در مورد خطر آپارتاید واکسن صحبت کردیم. این ویروس می‌تواند در صورت نبود سطوح کافی واکسیناسیون تکامل یابد.»
به گفته گروه‌های پزشکی و حقوق بشری، کمتر از هفت درصد از مردم کشورهای کم درآمد اولین واکسن کووید-۱۹ را دریافت کرده‌اند. در همین حال، بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته تزریق دوز سوم را شروع کرده‌اند.
برای محدودیت‌های مسافرتی خیلی دیر است؟
ویروس کرونا در دو سالی که برای اولین بار در چین شناسایی شد، جهان را فراگرفته و ۲۶۰ میلیون نفر را مبتلا کرده و ۵,۴ میلیون نفر را کشته است.
یک اپیدمیولوژیست در هنگ کنگ گفت ممکن است برای تشدید محدودیت‌های سفر برای مصون ماندن در برابر جدیدترین نوع کرونا خیلی دیر باشد.
بن کاولینگ از دانشگاه هنگ کنگ گفت: «به احتمال زیاد این ویروس در حال حاضر در جاهای دیگر دنیا نیز وجود دارد. بنابراین اگر اکنون در را ببندیم، احتمالاً خیلی دیر خواهد بود.»
کشف نوع جدید در حالی صورت می‌گیرد که کشورهای نیمکره شمالی وارد فصل زمستان می‌شود و افراد بیشتری در آستانه کریسمس در داخل خانه جمع می‌شوند و زمینه مناسبی برای آلودگی فراهم می‌کنند.