وزارت امور خارجه عراق چندی پیش خبر داد که بغداد درصدد میزبانی کنفرانسی منطقه‌ای با حضور کشورهای همسایه عراق و چند کشور دیگر منطقه برای بررسی مسائل امنیتی و سیاسی و اقتصادی است. گفته می‌شود که ایران، ترکیه، عربستان سعودی، کویت، اردن، چند کشور تأثیرگذار دیگر عربی و نیز چند کشور از اتحادیه اروپا در این کنفرانس که روز شنبه آینده برگزار می‌شود، حضور خواهند داشت.
رویترز چهارشنبه ۳ شهریور / ۲۵ اوت در گزارشی نوشته است عراق از ایران و دشمنان عرب آن در خلیج فارس با هدف کاهش تنش‌ها برای شرکت در نشست منطقه‌ای بغداد دعوت کرده است.
بنا به این گزارش، مقامات عراقی می‌گویند که در این نشست در مورد جنگ یمن، فروپاشی لبنان و بحران آب منطقه‌ای نیز بحث خواهد شد و می‌توان گامی در جهت نزدیک شدن عربستان سعودی و ایران برداشت، هرچند آن‌ها هنوز نتوانسته‌اند هیئت نمایندگی خود را معرفی کنند.
رویترز افزوده است که مقامات عراقی امیدوارند ابراهیم رئیسی (عضو هیئت مرگ) و رئیس جمهوری تندرو ایران در این نشست شرکت کند و انتظار دارد وزیران کشورهای حوزه خلیج فارس از جمله عربستان سعودی و امارات متحده عربی نیز به بغداد بیایند.
یک مقام نزدیک به مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق که نامش منتشر نشده گفت:
«حتی اگر ما وزیران خارجه را دور یک میز جمع کنیم، می‌تواند پیشرفتی برای پایان تنش‌ها بین ایرانی‌ها و اعراب خلیج فارس تلقی شود.»
یک سیاستمدار نزدیک به الکاظمی نیز گفت عراق که میزبان نشست‌های پنهانی اوایل امسال بین مقامات سعودی و ایران بود، از تهران و کشورهای عربی خلیج فارس «نشانه‌های مثبتی» دریافت کرده مبنی بر این‌که آماده مذاکرات مستقیم‌تر هستند.
سه منبع دیگر منطقه‌ای نیز گفته‌اند که انتظار دارند دور دیگری از مذاکرات مستقیم بین مقامات ایرانی و سعودی در حاشیه نشست منطقه‌ای بغداد برگزار شود، هرچند انتظار دستیابی به موفقیت را ندارند.
یکی از مقامات ارشد ایران که نامش منتشر نشده گفت:
«ما همواره از بهبود روابط با کشورهای منطقه مانند عربستان سعودی استقبال کرده‌ایم و این اولویت سیاست خارجی رئیس‌جمهور ما رئیسی است. آیا چنین اتفاقی هفته آینده در عراق رخ می‌دهد، من به‌طور جدی شک دارم.»
ریاض و تهران در ماه آوریل همزمان با مذاکرات احیای برجام در وین، مذاکرات مستقیم برای مهار تنش‌ها بین دو کشور را آغاز کردند. عربستان سعودی و متحدانش به دلیل عدم توجه به برنامه موشک‌های بالستیک تهران و نیروهای نیابتی منطقه‌ای در توافق هسته‌ای با آن مخالفت کرده‌اند.
فیصل بن فرحان آل سعود، وزیر امور خارجه عربستان سعودی، ۱۲ مرداد / ۳ اوت گفت ایران در سراسر خاورمیانه از جمله در یمن و لبنان «گستاخ‌تر» شده است، و در آب‌های منطقه رفتار منفی داشته است. بیشتر بخوانید
تلاش‌ها برای حل مناقشات ایران و عربستان سعودی و کشورهای عربی می‌تواند افزایش یابد زیرا کشورهای عربی خلیج فارس که مدت هاست برای تضمین امنیت خود به واشنگتن متکی هستند، با نگرانی به مذاکرات احیای برجام و پایان آشفته دو دهه جنگ در افغانستان می‌نگرند.
ایران و عربستان سعودی از سال ۲۰۱۶ روابط خود را قطع کرده‌اند. تنش بین آن‌ها پس از حمله سال ۲۰۱۹ به تأسیسات نفتی عربستان سعودی که نیمی از تولید نفت این کشور را از بین برد، بدتر شد. ریاض مسئول این حمله را تهران دانست، اما مقامات ایرانی این اتهام را رد کرده‌اند.
عربستان سعودی با نگرانی از این‌که دولت جو بایدن با احیای برجام تحریم‌ها علیه ایران را کاهش دهد، بدون کنار گذاشتن نگرانی‌های امنیتی خود از حملاتی که عامل آن را ایران و نیروهای نیابتی آن می‌داند، تعامل را راهی برای مهار تنش‌ها دانسته است.
برای شرکت در نشست منطقه‌ای بغداد تا کنون کویت تنها کشور خلیج فارس بوده که با اعزام نخست‌وزیر خود مشارکت خود را تأیید کرده است.
مصر و اردن، هر دو از متحدان پادشاهی‌های عربی خلیج فارس، به همراه ترکیه و امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، به نشست بغداد دعوت شده‌اند.
گروه بین‌المللی بحران در گزارشی که روز گذشته سه‌شنبه ۲ شهریور / ۲۴ اوت منتشر کرد، گفت:
«چشم‌انداز درگیری‌های منطقه‌ای، همراه با تصور آن‌ها از واشنگتن به عنوان طرف غیرقابل اعتماد، موجب شده است تا سعودی‌ها و اماراتی‌ها به دنبال تنش‌زدایی محدود و تاکتیکی و دو جانبه با تهران باشند.»
عراق در ماه‌های گذشته نقش میانجی در مذاکرات ایران و عربستان سعودی پشت درهای بسته را ایفا کرده است. از این مذاکرات خبرهای چندانی به بیرون درز نکرده است اما گفته می‌شود که تمرکز آن بر جنگ یمن است.