نمایندگان کمیته مشترک تحقیقاتی، متشکل از متخصصان چینی و تیم سازمان بهداشت جهانی که به‌تازگی از ووهان بازدید کرده، سه‌شنبه ۹ فوریه/۲۱ بهمن در یک کنفرانس خبری خلاصه‌ای از یافته‌های تحقیقات دوهفته‌ای خود را منتشر کردند و اعلام کردند هنوز به منشاء بروز ویروس کرونا در انسان دست نیافته‌اند.

تیم تحقیقاتی سازمان بهداشت جهانی همچنین تأکید کردند به‌رغم این‌که تصویر پیشین آن‌ها از احتمالات موجود تغییری نکرده اما تحقیقات اخیر جزئیات بااهمیتی را به این تصویر اضافه کرده است.

چهار فرضیه مورد تحقیق

براساس یافته‌های منتشر شده محققان سازمان بهداشت جهانی چهار فرضیه بررسی کرده‌اند: ۱ – «نشت ویروس کرونا از آزمایشگاه ووهان»؛ ۲- انتقال ویروس از طریق غذاهای منجمد فروخته‌شده در بازار شیلات هوانان به انسان (بازار شیلات هوانان جایی است که ویروس برای اولین بار ردیابی شد)؛ ۳- انتقال ویروس از طریق یک فرد آلوده در بازار شیلات هوانان و ۴- انتقال از حیوان به انسان.

این تحقیقات شواهدی مبنی براین‌که ویروس کرونا پیش از دسامبر ۲۰۱۹ در ووهان چرخیده باشد نیافته است. این‌که ویروس کرونا  چگونه به بازار شیلات هوانان رسیده، هنوز نامشخص است. همچنین تیم تحقیقاتی می‌گوید : «تمام پژوهش‌هایی که برروی ویروس یا برای مشخص کردن منشاء آن انجام شده، همچنان نشان از یک منشاء طبیعی دارد».

پیتر بن امبارک، سرپرست تیم تحقیقاتی و کارشناس «ایمنی غذا و بیماری‌های حیوانی» سازمان بهداشت جهانی درباره نتایج بررسی نظریه‌ها گفت:

«این ایده که ویروس از یک آزمایشگاه نشت کرده باشد “بسیار بعید” است و برای انجام تحقیقات آینده پیشنهاد نمی‌شود. هر اتفاقی ممکن است اما در هیچ نقطه از جهان هیچ پژوهش یا مقاله‌ای درباره وجود این ویروس یا ویروسی که نزدیک به ویروس جدید کرونا باشد وجود نداشته».

پیتر بن امبارک، سرپرست تیم تحقیقاتی و کارشناس «ایمنی غذا و بیماری‌های حیوانی» سازمان بهداشت جهانی – عکس از AFP

طبق گزارش کمیته تحقیقاتی، شواهد موجود بیشتر نزدیک به انتقال ویروس از طریق یک نوع جانوری میزبان، غیر از خفاش و پانگولین است.

سرپرست تیم تحقیقاتی افزود:

«فرضیه انتقال از حیوان و انسان ارزش تحقیقات بیشتر دارد، اما محتمل‌ترین احتمال انتقال ویروس از طریق یک حیوان واسطه‌ای‌‌ احتمالا نزدیک به انسان است؛ جایی که ویروس فرصت داشته خود را وفق بدهد و پس از چرخش وارد بدن انسان شود».

با این وجود محققان سازمان بهداشت جهانی می‌گویند تلاش برای پیدا کردن نوع جانوری که میزبان طبیعی ویروس بوده به جایی نرسیده است.

پیشتر برخی از تحقیقات خفاش یا پانگولین را به عنوان میزبان احتمالی مطرح کرده بودند اما پروفسور لینانگ وانینان، سرپرست گروه کارشناسان کووید-۱۹ در کمیته ملی سلامت چین گفته ویروس‌های یافته شده در این گونه‌ها «به اندازه کافی به ویروسی که بتواند به عنوان مولد Sars-Cov-2 درنظر گرفته شود، شباهت نداشتند». با این‌وجود حساسیت سمور و گربه نسبت به کووید-۱۹ آن‌ها را در فهرست میزبان‌های احتمالی قرار می‌دهد.

بن امبارک در این‌رابطه گفت «این فرضیه تحقیقات متمرکزتری می‌طلبد».

منشاء ویروس کرونا همچنان مبهم است

دو فرضیه دیگری که توسط چین مطرح شده، یعنی انتقال ویروس از طریق محصولات غذایی یخ‌زده یا فرد آلوده در بازار، تأیید نشده‌اند. دولت چین در دو ماه گذشته این فرضیه را تقویت کرده بود که ویروس جدید کرونا برای نخستین بار از جای دیگری غیر از چین وارد جمعیت انسانی شده است.

امبارک این فرضیه را رد نکرد اما گفت باوجود این‌که احتمال انتقال ویروس از غذای یخ‌زده به انسان وجود دارد اما ما به‌درستی نمی‌دانیم چطور و تحت چه شرایطی ممکن است این انتقال به انسان صورت بگیرد. این گروه پژوهشی، همچنین هنوز در حال تحقیقات بیشتر بر نظریه‌ای هستند که انتقال را از فردی آلوده به بازار مطرح می‌کنید.

سازمان بهداشت جهانی پس از ماه‌ها مذاکره توانست مجوز ورود به ووهان را بگیرد. این سازمان اعلام کرده پژوهش‌های انجام شده تنها بخش اول مأموریت تحقیقاتی درباره منشاء بروز ویروس جدید کروناست. به گفته لیانگ اما طرف چینی می‌گوید تحقیقات را تمام‌شده می‌داند.