واکسیناسیون عمومی در مقیاس گسترده در بسیاری نقاط جهان از آمریکای شمالی و جنوبی گرفته تا آسیا و استرالیا در جریان است، در حالی که روند ابتلا به ویروس کرونا ادامه دارد. بر اساس آمارهای سازمان جهانی بهداشت تا روز نوزدهم ژانویه سال ۲۰۲۱ شمار مبتلایان به کووید-۱۹ در سراسر جهان بیش از ۹۳ میلیون نفر رسید. تا کنون بیش از ۲ میلیون نفر بر اثر ابتلا به این بیماری جان باخته‌اند.
دو میلیون قربانی در عرض یک سال
در حالی‌که حدود یک سال از شیوع ویروس کرونا در سراسر جهان می‌گذرد، روز جمعه ۱۵ ژانویه شمار قربانیان این ویروس از مرز ۲ میلیون نفر گذشت. ساکنان هیچ نقطه‌ای از کره زمین از این ویروس در امان نبوده‌اند و حتی در آخرین روزهای سال ۲۰۲۰ ویروس کرونا به قطب جنوب هم رسید.
میزان گسترش و مرگ و میر ناشی از ابتلا به ویروس کرونا نه تنها کاهش نیافته بلکه از هر زمان دیگری در طول عمر یکساله این پاندمی بیشتر هم شده است.
در ۹ ماه نخست شیوع بیماری کووید-۱۹ در جهان یک میلیون نفر جان باختند، اما تنها در عرض سه ماه گذشته یک میلیون نفر دیگر نیز به شمار قربانیان اضافه شد.
تحول ویروس
ویروس همزمان با گسترش، متحول شده و جهش می‌کند.
ویروس جهش یافته همان ویروسی است که گسترش آن از ووهان چین در دسامبر ۲۰۱۹ آغاز شد ، اما اکنون با چندین گونه جدید در سراسر جهان گردش می‌کند.
یکی از این نمونه‌ها نسخه جهش‌یافته دیگری از ویروس کرونا است که اواخر دسامبر ۲۰۲۰ در بریتانیا مشاهده شد.
سازمان جهانی بهداشت به تازگی اعلام کرده است که این نسخه در ۲۰ کشور اروپایی مشاهده شده، به همین سبب دولت‌های اروپایی در پی شدیدتر کردن تدابیر و محدودیت‌ها برای مقابله با کرونا، تمدید وضعیت اضطراری، تعطیلی مشاغل و مدارس و حتی برقراری مقررات منع آمد و رفت در ساعات معینی از روز هستند.
بیش از ۲۳۰ میلیون نفر در اروپا در حال حاضر در شرایط تعطیلی کامل زندگی می‌کنند.
پیشتازان واکسیناسیون
روند واکسیناسیون در اسرائیل سریعتر از سایر کشورهای جهان بوده ، حدود ۲۵ درصد از جمعیت ۹ میلیون نفری این کشور در عرض یک ماه واکسن زدند. بریتانیایی‌ها هم بر سرعت خود افزوده‌اند، بیش از ۳ میلیون نفر در بریتانیا دستکم واحد نخست واکسن کرونا را دریافت کرده‌اند. در ایتالیا نیز یک میلیون واحد واکسن به مردم تزریق شده است. میزان تقاضا برای واکسن در حدی است که شرکت‌های دارویی برای تحویل واکسن وعده داده شده با مشکل مواجه هستند و در برخی کشورها از جمله آلمان روند واکسیناسیون کندتر از زمان پیش‌بینی شده جلو می‌رود.
در حال حاضر هیچ شواهدی مبنی بر این‌که گونه‌های جهش‌یافته ویروس کرونا بر اثر بخشی واکسن تاثیر داشته، مشاهده نشده است. با وجود این دانشمندان برای اظهار نظر قطعی در این زمینه احتیاط می‌کنند.
روز دوشنبه ۱۸ ژانویه، معاون نخست وزیر روسیه از طرح این کشور برای واکسینه کردن بیش از ۲۰ میلیون نفر در سه ماهه نخست سال ۲۰۲۱ خبر داد. به گفته تاتیانا گولیکوا، دو واکسن تا کنون در روسیه ثبت شده و واکسن سومی نیز تا نیمه فوریه برای استفاده تایید خواهد شد.
فرانسه نیز در نظر دارد تا پایان ژانویه ۱ میلیون نفر و تا پایان فوریه در مجموع ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر را واکسینه کند. فرانسه برای این منظور ۸۰۰ مرکز واکسیناسیون در سراسر کشور نظر گرفته است.
در آلمان وزیر بهداشت روز دوشنبه اعلام کرد که راه طولانی در پیش است و کارهای بیشتری باید صورت گیرد. به گزارش خبرگزاری رویترز آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان و نخست وزیران ۱۶ ایالت آلمان برای تصمیم‌گیری در مورد مرحله بعد مقابله با کرونا روز سه‌شنبه تشکیل جلسه می‌دهند. هر چند در روزهای اخیر تعداد موارد جدید ابتلا به ویروس کرونا در این کشور کاهش یافته، اما مقام‌های بهداشتی آلمان نگران گونه جدید و بشدت مسری ویروس هستند. احتمال دارد آلمان تعطیلی را تا نیمه فوریه تمدید کند.
مقام‌های بهداشتی دولت فدرال در آمریکا نیز نسبت به گسترش سریع نسخه جدید ویروس کرونا هشدار داده و احتمال می‌دهند که موج جدیدی از بیماری و موارد بیشتر مرگ مبتلایان به ویروس را در آغاز بهار امسال شاهد باشیم.
نسخه جدید ویروس که نخستین بار در بریتانیا مشاهده شد، مرگبارتر از گونه‌های قبلی نیست، در این نسخه جهش یافته بیماری حتی شدیدتر از قبل هم نیست اما سرعت گسترش و شیوع آن به مراتب بیشتر و در نتیجه مسری‌تر است.
تاکنون بیش از ۷۰ مورد از این گونه ویروس جهش یافته در ۱۳ ایالت آمریکا مشاهده شده است.
وضعیت در ایالت متحده آمریکا اگر بدتر از اروپا نباشد بهتر هم نیست. حتی پیش از کشف نسخه جدید ویروس، آمار مرگ و میر ناشی از ابتلا به کووید-۱۹ در آمریکا بالا بود. تاکنون نزدیک به ۴۰۰ هزار نفر آمریکایی قربانی کرونا شده‌اند، با متوسط ۲۴۰ هزار مورد ابتلای جدید در روز به نظر نمی‌رسد که اوضاع روبه بهبود باشد.
رییس جمهور آینده آمریکا از روز چهارشنبه کار خود را رسما آغاز می‌کند. جو بایدن وعده داده که در ۱۰۰ روز نخست کارش به عنوان رییس جمهوری آمریکا ۱۰۰ میلیون واحد واکسن به آمریکاییان تزریق شود. او همچنین گفته است که از شهروندان آمریکا خواهد خواست که در این ۱۰۰ روز با پوشیدن ماسک به مبارزه با کرونا بروند.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری در آمریکا آمار جدیدی را منتشر کرده که بر اساس آن از هر ۸۶۰ آمریکایی یک نفر بر اثر ابتلا به کووید-۱۹ جان باخته‌اند. نیویورک تایمز می‌نویسد که قربانیان کووید-۱۹ در آمریکا به طور مساوی میان نژادها، و افراد با پیشینه‌های مختلف تقسیم نشده است و این نگرانی وجود دارد که جوامعی که بیش از سایرین کرونا در آن‌ها شیوع یافته دیرتر از سایرین به واکسن دسترسی داشته باشند. علت این امر محدودیت در ساختارها و خدمات بهداشتی و نیز بی‌اعتمادی به واکسن عنوان شده است.
توزیع واکسن و شکست اخلاقی
رییس سازمان جهانی بهداشت روز دوشنبه گفت که جهان در زمینه توزیع واکسن کووید-۱۹ در آستانه «فاجعه شکست اخلاقی» است. تدروس آدهانوم، از کشورهای جهان خواست تا در زمینه تولید و توزیع واکسن در سراسر جهان عادلانه‌تر عمل کنند. به گفته رییس اتیوپیایی سازمان جهانی بهداشت « رویکرد اول-من» کشورهای فقیر و آسیب پذیر جهان را به خطر می‌اندازد.
به گفته آقای آدهانوم، بیش از ۳۹ میلیون واحد واکسن به ۴۹ کشور با درآمد بالا اختصاص یافته است، درحالیکه تنها ۲۵ واحد به یکی از کشورهای فقیر جهان داده شده است.
پایان پاندمی
تا بازگشت به روزگار پیش از کرونا راه طولانی در پیش مردم جهان است. برای پایان دادن به یک پاندمی، ویروس باید نه در سطح محلی و کشوری بلکه در سراسر جهان از بین برود. اغلب دانشمندان معتقدند که با توجه به نحوه گسترش ویروس این امر در آینده نزدیک تقریبا محال است، اما اگر مردم به تعداد کافی ( یا از طریق ابتلا یا از راه واکسیناسیون) در برابر کرونا ایمنی پیدا کنند می‌توان انتظار بازگشت به زندگی عادی را داشت. برای ایمنی عمومی نسبی دستکم بین ۵۵ تا ۸۰ درصد جمعیت باید ایمنی داشته باشد.
در همین زمینه: