یک روزنامه افغانستانی از تسلط مافیا بر معادن این کشور خبر داده و نوشته است کارگران معادن در این کشور غیرحرفه‌ای هستند و به‌دلیل نبود تجهیزات ایمنی روزانه دو تا سه نفر آن‌ها جان خود را از دست می‌دهند.
روزنامه «اطلاعات روز» افغانستان با اشاره به انفجار در یکی از معادن غیرقانونی زغال‌سنگ در ولایت سمنگان این کشور در تاریخ ۲۰ خرداد / ۹ ژوئن نوشته است که سالانه ده‌ها تن از کارگران معدن در اثر انفجار و فرور ریختن معدن کشته میشوند اما اقدامی برای حرفه‌ای‌شدن کارشان انجام نمی‌شود، عاملان این‌گونه رویدادها پیگیری نشده و به زمینه‌های حرفه‌ای و فنی آن نیز رسیدگی نمی‌شود.
رحیم‌الله سمندر، رئیس اتاق صنایع و معادن افغانستان به اطلاعات روز می‌گوید تقریباً هر روز در سراسر کشور کارغیرحرفه‌ای معادن از مردم قربانی میگیرد که اکثر‌شان رسانه‌ای نمی‌شود.
به‌گفته او دو تا سه نفر در معادن مختلف هر روز کشته میشوند: «نه‌تنها سمنگان، بلکه در ولایت‌های مختلف مثل نورستان، بدخشان، تخار، بغلان و… استخراج غیرحرفه‌ای به میزان زیادی در معادن مختلف وجود دارد و در آن‌ها از مردم عام سوءاستفاده میشود و هر روز قربانی میگیرد. اما عواید میلیاردی آن به جیب زورمندان، مافیای محلی، فرماندهان جهادی، مسئولان محلی دولتی و … می‌‌رود.»
در ۲۰ خرداد سال جاری انفجار مرگباری در یکی از معادن غیرقانونی زغال‌سنگ در ولایت سمنگان رخ داد که ۱۸ کارگر کشته شدند. در پی این رویداد شماری از مسئولان دولتی و بخش خصوصی، اعضای شورای ملی و نهادهای ناظر هشدار دادند که اگر استخراج غیرحرفه‌ای و غیرقانونی زغال‌سنگ متوقف نشود رویدادهای بزرگ‌تری رخ خواهد داد.
یک سال پیش قانون جدید معادن در افغانستان تصویب شد و وزارت معادن و نفت گفته بود که برای شفافیت و جلوگیری از استخراج غیرقانونی، در روند صدور مجوز و قراردادهای استخراج معادن چهارچوب‌های حقوقی تعیین کرده است. با این حال نهادهای ناظر قانون جدید راغیرشفاف می‌دانند و چارچوبی که از استخراج غیرقانونی جلوگیری کند را نامشخص می‌دانند.
پیش از تصویب قانون جدید، چهارسال روند اعطای قرارداد استخراج معادن متوقف بود. این توقف طولانی باعث شد زمینه استخراج غیرقانونی بیشتر از پیش شود. روند قراردادها با تصویب قانون جدید دوباره از سر گرفته شد.
رحیم‌الله سمندر می‌گوید در پی تصویب قانون جدید، دولت خواست شرایط قراردادهای استخراج معادن را عملی کند اما این کار باعث شد که قراردادهای زیادی فسخ شود و قراردادهای جدید نیز بنابر نبود زیربنا و تسهیلات در این روند نتوانسته است جایگزین آن شود. بدین ترتیب استخراج غیرقانونی در سال‌های اخیر افزایش یافته است.
به‌گفته مسئولان اتاق صنایع و معادن افغانستان بررسی‌ها از صادرات زغال سنگ نشان می‌دهد که سالانه دو- سوم آن با جعل برگه‌های تجارتی به پاکستان قاچاق میشود.
آمارهای مسئولان دولتی و بخش خصوصی نشان می‌دهند که تنها در ولایت سمنگان صدها معدنکاری غیرقانونی زغال‌سنگ وجود دارد. در این معادن، زورمندان، مافیا و صاحبان زمین بدون دریافت مجوز شروع به کار می‌‌کنند. هزاران کارگر ساده، از جمله کودکان در اثر فقر و تنگدستی به‌شکلی غیرحرفه‌ای در این معادن استخدام میشوند، از آن‌ها سوء استفاده میشود و هرسال قربانی می‌دهند.
بنابر آمار رسمی، حدود ۲۰ هزار کارگر از جمله صدها کودک تنها در ولایت سمنگان در بخش استخراج زغال‌سنگ کار می‌‌کنند. کار بیشتر این کارگران غیرقانونی محسوب میشود.
گفته میشود که میزان زغال سنگ افغانستان حدود ۴۰۰ میلیون تُن است. مصرف زغال سنگ در افغانستان برای گرم کردن خانه‌ها در زمستان معمول است.
بیشتر بخوانید: