ترس از کرونا بر دغدغه‌های معیشیتی کارگران افزوده است. به گفته یک عضو هیات مدیره کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگری سراسر کشور، بیش از نیمی از کارگران فصلی و خدماتی در استان‌های پرخطر بیکار و اخراج شده‌اند. اغلب آنها بیمه بیکاری ندارند و از حداقل دستمزد محرومند. فعالان کارگری از دولت خواسته‌اند برای کاهش اثرات این فاجعه بسته حمایت معیشتی، اقلام بهداشتی، و تسهیلات ارزان‌قیمت و بلاعوض قرض‌الحسنه در اختیار کارگران قرار دهند.
به گزارش خبرگزاری دولتی کار ایران (ایلنا)، ۹۵ درصد کارگران شاغل کشور، فاقد امنیت شغلی هستند. حجمِ این «بی‌ثبات کاری» با شیوع کرونا و رکود و تعطیلی گسترده پیامدِ آن، به شدت افزایش یافت.
آمار دقیقی از میزان بیکار شدن کارگران در کل کشور در دست نیست. اما اکبر شوکت، رئیس کانون انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی استان قم و عضو هیات مدیره کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگری سراسر کشور، درباره آمار بیکاری در قم بر اساس مشاهدات خود گفت: «بیش از ۵۰ تا ۶۰ درصد کارگران ساختمانی استان قم به دلیل شیوع کروناویروس، بیکار شده‌اند و این بیکاری، ناخواسته بوده است… لاجرم برای این کارگران در شب عید، دستمزد و حقوقی در کار نیست.»
این مسئله منحصر به قم نیست و با رکود بخش ساختمان در زمستان گذشته، کارگران ساختمانی که نیمی از آنها کارگران فصلی هستند به مدت نامعلومی بیکار شده اند.
بسیاری کارگران خدماتی رستوران‌ها، کافی‌شاپ‌ها، هتل‌ها و مراکز تفریحی نیز که اغلب قراردادهای موقت دارند به همین ترتیب از کار بیکار شده‌اند.
شوکت از وقوع موج اخراج «کارگران خدماتی» در پی شیوع کرونا خبر داد و آمار بیکار شدن در این حوزه را نیز ۵۰ درصد اعلام کرد. به گفته این عضو کانون عالی اجم‌های صنفی کارگران؛ «بسیاری از کافی‌شاپ‌ها، رستوران‌ها و مراکز تفریحی در استان قم و استان‌های پرخطر مشابه، یا کاملاً تعطیل کرده‌اند و یا ساعات کاری را به حداقل رسانده‌اند و در نتیجه، کارگران شاغل در این مراکز نیز ناخواسته بیکار شده‌اند و از آنجا که این کارگران، قرارداد محکم و ثبات کاری ندارند، این بیکاری به معنای اخراج است.»
علاوه بر این اوج درآمدزایی بخشی از کارگران فصلی هر سال در ماه اسفند است که برای نظافت خانه‌ها منازل و مجتمع‌ها پیشنهادهای زیادی وجود دارد. اما سال گذشته به خاطر کرونا تقاضا برای کارهای خدماتی بسیار کاهش یافت و کارگران فصلی که اغلب از بیمه تامین اجتماعی محروم هستند، بیمه بیکاری و حداقل دستمزد به آنها تعلق نمی‌گیرد.
اکبر شوکت با تصریح این موضوع که «شب عید حداقل ۵۰ درصد کارگران فصلی و خدماتی استان‌های پرخطر، با بیکاری و اخراج مواجه شدند»، تاکید کرد که «دولت، هم باید امکانات بهداشت فردی از قبیل مواد ضدعفونی‌کننده و ماسک و دستکش به رایگان در اختیار خانواده‌های این کارگران قرار دهد و هم باید بسته حمایتِ معیشتی به آنها بدهد؛ در غیر این صورت، علاوه بر بحران کرونا با بحران شدید معاش فرودستان نیز مواجه خواهیم شد.»
رئیس کانون انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی استان قم همچنین از آمادگی انجمن‌های صنفی کارگران برای همکاری با دولت خبر داد و گفت که «اطلاعات همه کارگران ساختمانی در سامانه خدمات رفاهی ایرانیان موجود است»، علاوه بر اینکه «تامین اجتماعی اطلاعات همه حداقل‌بگیران را دارد و شناسایی این خانوارها، اصلاً کار سختی نیست.»
عباس شیری، بازرس کانون عالی کارگران ساختمانی سراسر کشور، نیز از توزیع کمتر اقلام بهداشتی در مناطق کارگرنشین قم خبر داد و گفت که مسئولان باید در این مناطق «هم سبد اقلام مصرفی همانند برنج و روغن و… و هم غیرمصرفی همانند پکیج‌های بهداشتی و مواد ضدعفونی‌کننده اختصاص دهند.»
بازرس کانون عالی کارگران ساختمانی همچنین یک راهکار دیگر را در «ارائه تسهیلات ارزان‌قیمت و بلاعوض» به کارگران دانست و گفت: «درخواست بعدی ما اختصاص تسهیلات ارزان قیمت قرض‌الحسنه و در عین حال گرفتن مهلت از بانک‌ها برای دریافت بدهی‌های بانکی خود از کارگران است که برای مدت محدودی معلق شود.»
خبرگزاری ایلنا گزارش داده است که آمار ۵۰ درصدی بیکاری در برخی بخش‌ها نظیر نظافت منازل یا خدمات فست‌فودی و رستوران‌ها زیادی خوشبینانه است.
گرچه بخش زیادی از فعالیت‌های اقتصادی در کشور از رونق افتاده است، دولت ایران همچنان بر ادامه روند «عادی و معمولی» در بخش تولید تاکید میکند. حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران با دست کم گرفتن بحران کرونا برای سلامت کارگران گفته است که برای عادی نگه داشتن تولید هر کاری لازم باشد انجام می‌شود. این در حالی است که کارگران مراکز تولیدی که همچنان به کار خود ادامه می‌دهند، از عدم تخصیص اقلام بهداشتی کافی و عدم توجه مدیران واحدها به سلامت کارگران شکایت دارند.
مردم باید مدتی در خانه باشند تا از شهر این ویروس راحت بشم………
Fakhrodin hosseini / 22 March 2020