بنا بر یافته‌های یک پژوهش جدید، تلاش‌ها برای چیره شدن بر بحران‌های اقلیمی به خاطر عدم توجه به نابرابری‌های جنسیتی با شکست مواجه شده است. بر اساس این پژوهش، بحران جهانی محیط‌ زیست به افزایش خشونت علیه زنان و دختران منجر می‌شود و از طرف دیگر، استثمار جنسیتی امکان چیره شدن بر بحران اقلیمی را کاهش می‌دهد.

مجموعه عکس زنان زابل از عالیه سعادت پور در خبرگزاری مهر: فاطمه ۳۰ ساله، با شوهر خود ۴۵ سال اختلاف سن دارد / ۲۸ فروردین ۱۳۹۵

تلاش‌ها برای کاهش فرسودگی محیط زیست و انطباق با شرایط جدید اقلیم به طور خاص در کشورهای فقیرتر همچنان با شکست مواجه می‌شود و منابع همچنان به هدر می‌روند، زیرا تصمیم‌گیران به نابرابری جنسیتی و تاثیر بحران محیط زیست بر زنان و دختران توجهی نمی‌کنند.

کنشگران محیط زیست از دولت‌ها و نهادها خواسته اند که به این موضوع توجه کنند: نقش و تاثیر زنان و دختران باید در قلب هر استراتژی موثری در خصوص اقلیم و زیست‌بوم قرار بگیرد.

به گزارش روزنامه «گاردین»، اتحادیه بین‌المللی برای حفظ طبیعت (IUCN) یکی از گسترده‌ترین و جامعه‌ترین مطالعات را در این خصوص انجام داده و در طول دو سال از بیش از هزار منبع مختلف در این پژوهش بهره برده است.

کیت اورن یکی از نویسندگان گزارشی که چهارشنبه گذشته منتشر شد، گفته است: «ما به این نتیجه رسیدیم که افزایش فرسودگی و فشار بر اکوسیستم‌ها به کمبود منابع و فشار بر مردم منجر می‌شود و شواهد روشن و کافی نشان می‌دهد که هر جا فشارهای محیط زیستی افزایش می‌یابد، خشونت جنسیتی نیز افزایش می‌یابد.»

خشونت جنسیتی شامل خشونت خانگی، تعرض جنسی و تجاوز، بردگی جنسی، ازدواج اجباری، و کودک‌همسری و همچنین سایر انواع استثمار علیه زنان می‌شود. گزارش اخیر دریافت که قاچاق انسان در مناطقی که محیط‌زیست تحت فشار است افزایش یافته است، و بین خشونت جنسیتی و جنایت‌های محیط‌زیستی همچون نابودی حیات وحش و استخراج غیرقانونی منابع ارتباط وجود دارد.

اورن گفت: «خشونت جنسیتی یکی از گسترده‌ترین موانعی است که در برابر کار محافظت اقلیمی قرار دارد و با این حال کمتر از همه درباره آن صحبت شده. باید پرده‌ها را کنار بزنیم و توجه همه‌جانبه به آن نشان دهیم.»

عالیه سعادت‌پور عکاس خبری در خبرگزاری مهر یک مجموعه عکس از زنان زابل تهیه کرد که از خشونت علیه آنها در وضعیت خشکسالی و فقر حکایت دارد/ ۲۸ فروردین ۱۳۹۵

در موراد متعددی نیز خشونت جنسیتی علیه فعالان و مدافعان محیط زیست اعمال شده است؛ علیه زنانی که تلاش کردند جلوی تخریب یا فرسودگی زمین، منابع طبیعی و اجتماع خود را بگیرند. خشونت جنسی برای سرکوب آنها به کار می‌رود تا موقعیت آنها در اجتماع را پایین بیاورد و دیگران را از پا پیش گذاشتن منصرف کند.

گزارش اخیر همچنین نشان می‌دهد که پروژه‌‌های اقلیمی معدودی به مسائل مرتبط با زنان توجه کرده اند.

گرمایش زمین موجب فشار بر منابع شده و قحطی و سیل و طوفان و خشکسالی به همراه دارد. در بیشتر مناطق دنیا زنان وضعیت بدتری دارند و از حقوق قانونی و حق زمین کمتر بهره می‌برند، و بنابراین بیشتر در معرض استثمار هستند. وقتی بحران اقلیمی بیشتر می‌شود، آنها اولین کسانی هستند که ضربه می‌خورند. برای مثال در برخی جوامع، زنان جوان در سن هر چه کمتر به ازدواج درمی‌آیند تا خانواده فشار کمتری احساس کند. اینطور تصور می‌شود که در پی افزایش فجایع طبیعی، در سطح جهان حدود ۱۲ میلیون دختر جوان دیگر به ازدواج درآمده اند. همچنین فجایع مربوط به آب و هوا به افزایش ۲۰ تا ۳۰ درصدی بردگی جنسی زنان منجر شده است.

زنان و دختران همچنین وظایفی همچون استخراج آب یا پیدا کردن هیزم دارند، که با کاهش منابع طبیعی خطرات خشونت علیه آنها افزایش می‌یابد.

در کنفرانس اقلیمی سازمان ملل در مادرید در دسامبر گذشته، کنشگران محیط زیست از دولت‌ها به خاطر بی‌توجهی به زنان و کودکان و خطراتی که متوجه آنهاست، خرده گرفتند.

برخی دولت‌ها قرار است در سیاست‌های توسعه و اقلیم خود اقداماتی برای زنان و دختران انجام دهند، و سازمان ملل در مادرید برنامه اقدام جنسیتی را به عنوان بخشی از مذاکرات اقلیمی لحاظ کرد. برخی کنشگران و مذاکره‌کنندگان امیدوارند که در مذاکرات اقلیمی سازمان ملل در نوامبر که به میزبانی بریتانیا انجام می‌شود توجه بیشتری به این مسئله شود.

رهبران جهان ۲۰۱۵ در پاریس با امضای توافقی اقلیمی متعهد شدند که افزایش دمای هوای سیاره نسبت به دوران پیشاصنعتی را «تا حد خوبی زیر دو درجه سلسیوس» نگه دارند.

کارشناسان و فعالان محیط زیست و متخصصان پنل اقلیمی سازمان ملل نسبت به نابسنده‌بودن توافق پاریس هشدار داده‌اند و می‌گویند که افزایش دمایی بیش از ۱,۵ درجه تمام تأثیرات ویرانگر تغییرات اقلیمی را به همراه خواهد آورد. از سوی دیگر، برای رسیدن به هدف ۱,۵ درجه، باید از ۲۰۲۰ به آن سو سالانه ۷,۶ درصد از انتشار گازهای کربنی در سطح جهان کاسته شود.

با این وجود، بسیاری از دولت‌ها نسبت به تعهدات توافق پاریس بی‌توجه‌اند و ایالات متحده نیز خروج از این توافق را اعلام کرده است. ۱۰ کشور دیگر از جمله ایران و عراق و ترکیه نیز توافق پاریس را رسماً تصویب نکرده اند.

متخصصان سازمان ملل در چهار گزارش هشداردهنده در یک سال و نیم اخیر نسبت به پیامدهای وخیم گرمایش جهانی هشدار داده‌اند: تأثیرات تغییرات اقلیمی یعنی خشکسالی، قحطی، مهاجرت‌های اقلیمی انبوه، بیابان‌زایی،‌ پدیده‌های اقلیمی حاد،‌ سیل، خسارت‌های اقتصادی، آتش‌سوزی‌های طبیعی گسترده و بسیاری موارد دیگر که به گفته سازمان ملل به «آپارتاید اقلیمی» ختم خواهد شد.


در همین زمینه: