اکثریت نمایندگان پارلمان اروپا به قطعنامه‌ای رأی دادند که «وضعیت اضطراری اقلیمی» را به رسمیت می‌شناسد. اعلام وضعیت اضطراری اقلیمی گامی مهم اما نمادین برای مقابله با گرمایش زمین است و ضمانت اجرایی آن به تصمیم رهبران اروپایی بازخواهد گشت.

یک فعال محیط زیستی ایسلندی در کنار نخستین یخچال طبیعی‌ ازدست‌رفته ایسلند پلاکاردی با این نوشته در دست گرفته: «ترمز وضعیت اضطراری را بکشید»؛ اوت ۲۰۱۹ ــ عکس: Jeremie RICHARD / AFP

نمایندگان پارلمان اروپا پنج‌شنبه ۲۸ نوامبر / ۷ آذر اعلام کردند که «در اروپا و در سطح جهانی یک وضعیت اضطراری زیست‌محیطی و اقلیمی» در کار است و اتحادیه اروپا «متناسب با آن دست به عمل خواهد زد».

قطعنامه پارلمان اروپا كه با ۴۲۹ رأی موافق در برابر ۲۲۵ رأی مخالف به تصویب رسید، خواهان کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای به صفر تا نیمه دوم قرن بیست‌و‌یکم است.

این قطعنامه همچنین از تصمیم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده برای خروج از قطعنامه اقلیمی پاریس (۲۰۱۵) انتقاد می‌کند و می‌نویسد که در پرتوی بی‌توجهی واشنگتن، اروپا بیش از همیشه متعهد به مقابله با گرمایش زمین خواهد بود.

اعلام وضعیت اضطراری اقلیمی یکی از خواسته‌های سازمان ملل، نهادهای دانشگاهی و علمی و فعالان محیط زیست در راستای مقابله با تغییرات اقلیمی است.

سم برت، نماینده محیط زیست سازمان ملل چهارشنبه ۱۰ ژوئیه / ۱۹ تیر در نشستی در این سازمان اعلام کرده بود که شبکه‌ها و سازمان‌هایی که نمایندگی بیش از هفت هزار نهاد دانشگاهی و آموزش عالی را در جهان برعهده دارند، از اعلام «وضعیت اضطراری اقلیمی» و مقابله فوری با تغییرات اقلیمی ناشی از گرمایش زمین حمایت کرده‌اند.

۱۱ هزار دانشمند از سرتاسر جهان ۱۵ آبان در مقاله‌ای در مجله «علوم زیستی» (بیوساینس) هشدار دادند که «سیاره زمین در حال مواجهه با یک وضعیت اضطراری اقلیمی است» و خواهان مقابله موثر با گرمایش زمین شدند.

همچنین تا کنون پارلمان کشورهای بریتانیا و ایرلند و نیز  ۶۵۰ شهرداری و فرمانداری محلی در سرتاسر جهان از جمله در پاریس و نیویورک وضعیت اضطراری اقلیمی اعلام کرده اند.

ابتکارعمل‌های پارلمان‌ها و فرمانداری‌های محلی، همچون مصوبه امروز پارلمان اروپا جنبه نمادین دارند و ضمانت اجرایی آنها به تصویب مقررات و قوانین و موافقت دولت‌ها وابسته است.

پاسکال کانفین، یک نماینده فرانسوی در پارلمان اروپا درباره قطعنامه پارلمان اروپا می‌گوید:

«این پیامی است به شهروندان اروپا، این پیامی است به جوانان: اروپا نخستین قاره‌ای است که وضعیت اضطراری اقلیمی اعلام می‌کند و متناسب با آن دست به عمل خواهد زد».

یک روز پیش از تصویب این طرح روزنامه آلمانی «فرانکفورتر آلگماینه تسایتونگ» بر اساس یک سند افشاشده از اتحادیه اروپا گزارش داده بود که برنامه اقلیمی این اتحادیه سالانه ۳۰۰ میلیارد یورو هزینه در بر خواهد داشت.

«توافق سبز اروپایی»

قطعنامه اروپا برای اعلام وضعیت اضطراری اقلیمی دو روز پس از انتشار گزارش هشداردهنده سازمان ملل درباره بی‌توجهی دولت‌های جهان، به‌ویژه ۲۰ قدرت صنعتی به مبارزه با گرمایش زمین به تصویب رسید.

اعلام وضعیت اضطراری اقلیمی خواسته فعالان محیط زیست است؛ تصویر اعتراض شورش نابودی در بریتانیا با پارچه‌نوشته‌ای با این مضمون: دولت حقیقت را بگوید و وضعیت اضطراری اقلیمی اعلام کند؛ ژوئیه ۲۰۱۹ ــ عکس: Niklas HALLE’N / AFP

گزارش برنامه اقلیمی سازمان ملل که «اختلاف انتشار» (Emissions Gap) نام دارد، به تفاوت بین میزان واقعی انتشار گازهای گلخانه‌ای و تعهد هر کشور بر سر میزان انتشار این گازها می‌پردازد.

یافته‌های گزارش سازمان ملل به این معناست که برای مقابله با بحران اقلیمی، دولت‌ها باید تعهدات‌شان بر اساس توافق پاریس برای کاهش گازهای گلخانه‌ای را «پنج برابر» افزایش دهند. در غیر این صورت، پیش از ۲۰۳۰، امیدها برای محدودکردن افزایش دمای زمین تا ۱,۵ درجه سلسیوس نسبت به دوران پیشاصنعتی بر باد خواهد رفت.

گزارش سازمان ملل در عین هشدارآمیزبودن، کماکان تأکید می‌کند که هنوز راهی برای محدودکردن افزایش دمای زمین به زیر ۱,۵ درجه سلسیوس وجود دارد. این کار اما منوط به اتخاذ ابتکارعمل‌های رادیکال است.

پارلمان اروپا با توجه به این گزارش نکته‌های کلیدی در تصویب قطعنامه نمادین امروز را در چهار مورد خلاصه کرد:

▪️ با سیاست‌های کنونی، زمین تا پایان ۲۱۰۰ بیش از سه درجه گرم خواهد شد
▪️ این گرمایش به معنای انقراض گسترده جانوران و غیرقابل‌زیست‌شدن قسمت‌های عظیمی از سیاره خواهد بود
▪️ انتشار جهانی گازهای کربنی در ۲۰۱۸ رکورد جدیدی زد
▪️ برای رسیدن به هدف ۱,۵ درجه، باید از ۲۰۲۰ به آن سو سالانه ۷,۶ درصد از انتشار گازهای کربنی کاسته شود

قطعنامه اقلیمی پارلمان اروپا در آستانه ریاست اورزولا فُن در لایِن به تصویب رسید.

فن در لاین از یکم دسامبر ریاست پارلمان اروپایی را عهده‌دار خواهد شد و وعده داده است که یک «توافق سبز اروپایی» را در ۱۰۰ روز ابتدایی عهده‌دارشدن این مقام به تصویب برساند.

رهبران جهان ۲۰۱۵ در پاریس با امضای توافقی اقلیمی متعهد شدند که افزایش دمای هوای سیاره نسبت به دوران پیشاصنعتی را «تا حد خوبی زیر دو درجه سلسیوس» نگه دارند.

کارشناسان و فعالان محیط زیست و متخصصان پنل اقلیمی سازمان ملل نسبت به نابسنده‌بودن توافق پاریس هشدار داده‌اند و می‌گویند که افزایش دمایی بیش از ۱,۵ درجه تمام تأثیرات ویرانگر تغییرات اقلیمی را به همراه خواهد آورد. با این وجود، بسیاری از دولت‌ها نسبت به تعهدات توافق پاریس بی‌توجه‌اند و ایالات متحده نیز خروج از این توافق را اعلام کرده است. ۱۰ کشور دیگر از جمله ایران و عراق و ترکیه نیز توافق پاریس را رسماً تصویب نکرده اند.


در همین زمینه: