اخطارهای طبیعت علیه نقش انسان در تخریب زیست‌بوم‌ها ادامه دارد. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که تخریب بی‌رویه حیات وحش از سوی انسان به کوچک شدن طبیعت منجر می‌شود و متوسط اندازه حیوانات یک چهارم کاهش می‌یابد. پژوهشگران انقراض حیوانات بزرگتر را خطری برای پایداری اکوسیستم‌ها دانسته اند و هشدار داده اند که عواقب این تغییرات گریبان‌گیر انسان نیز خواهد شد. چندی پیش نیز گزارشی بی‌سابقه و هشداردهنده از سوی سازمان ملل منتشر شد که نشان می‌داد تخریب گسترده حیات طبیعی زندگی بشری را تهدید می‌کند.

کرگدن‌ها و دیگر پستانداران عظیم‌الجثه در حال کوچک‌تر شدن هستند ــ عکس: آرشیو

پژوهش‌گران تخمین زده اند که بیش از هزار گونه بزرگتر از پستانداران و پرندگان، از کرگدن گرفته تا عقاب، در طی یک قرن منقرض خواهند شد. آنها می‌گویند که این روند می‌تواند به سقوط اکوسیستم‌هایی منجر شود که غذا و آب پاکیزه انسان‌ها به آن وابسته است.

در ۱۲۵ هزار سال گذشته، انسان‌ها بیشتر مخلوقات بزرگ را در قاره‌های محل سکونت‌شان (به جز در آفریقا) از روی زمین محو کرده اند. مطالعه اخیر نشان می‌دهد که این نابودی در سال‌های آینده شتاب بیشتری خواهد داشت.

انقرض‌های آینده تنها در صورتی می‌توانند متوقف شوند که اقدامی ریشه‌ای برای حمایت از حیات وحش و بازسازی زیستگاه حیوانات صورت بپذیرد. دانشمندان گفته اند که تمرکز تلاش‌ها بر روی گونه‌های اصلی می‌تواند راهگشا باشد.

جمعیت حیوانات از ۱۹۷۰، ۶۰ درصد کاهش داشته است. این نشان می‌دهد که ششمین موج انقراض توده‌ای بر روی زمین در راه است. این موج انقراض به خاطر تخریب زیستگاه‌های وحش، شکار، و کشاروزی بی‌رویه رخ داده است. دانشمندان چندی پیش گفتند که نابودی حیات طبیعی جامعه انسانی را در معرض خطر قرار داده است، و نیمی از اکوسیستم‌های طبیعی تخریب شده اند و یک میلیون گونه در خطر انقراض قرار دارند.

رابرت کوک از دانشگاه ساوث‌همپتون که مسئول تیم انجام‌دهنده این پژوهش جدید است گفت: «از دست دادن این گونه‌های جدید نگران‌کننده است، به این خاطر که تاثیر کامل آنها را نمی‌دانیم… بدون آنها وضعیت می‌تواند به سرعت تنزل پیدا کند. اکوسیستم‌ها می‌توانند آغاز به سقوط کنند و حاصل آن چیزی بشود که برای بقای ما کافی نباشد.»

کریس کربن، از موسسه جانورشناسی لندن گفته است: «این مطالعه سرعت‌هایی را برای انقراض پیش‌بینی می‌کند که بیشتر از سرعت انقرض ثبت شده در فاصله میان آخرین عصرهای یخبندان است و پیشنهاد می‌کند که گونه‌های بزرگتر بیش از همه در معرض خطر هستند. اگر وضعیت برای بسیاری حیوانات بزرگتر بدتر از آن چیزی باشد که پژوهشگران گفته اند، تعجب نخواهم کرد زیرا کاهش جمعیت آنها به خاطر شکار گزینشی و تجارت غیرقانونی حیات وحش سرعت می‌یابد.»

فیل‌های تانزانیا، مثل فیلی که در این عکس می‌بینید،‌ رو به انقراضند؛ هم به خاطر تغییرات اقلیمی با عاملیت بشری، و هم به خاطر شکار غیرمجاز برای عاج ــ عکس: آرشیو

پژوهش اخیر که در ژورنال ارتباطات طبیعت منتشر شده پنج خصیصه از ۱۵ هزار و ۵۰۰ گونه پرنده و پستاندار را تحلیل کرده است، از جمله توده بدن، وسعت زیستگاه، رژیم غذایی، و مدت زمانی میان نسل‌ها. آنها این داده‌ها را با داده‌های فهرست سرخ گونه‌های در خطر که از سوی اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت منتشر شده، ترکیب کردند.

نتیجه نشان می‌داد که بقای حیوانات بسیار کوچکتر، بارورپذیر، و انطباق‌پذیر، همچون جوندگان و پرنده‌های آوازخوان محتمل‌تر از حیوانات بزرگتر نظیر کرگدن‌ها، ببرها و عقاب‌ها است. کوک گفت: «اگر همه این انقراض‌ها رخ دهد، ما زندگی روی این سیاره را به طور اساسی دگرگون کرده ایم.»

پژوهشی در سال ۲۰۱۸ نشان می‌داد که اندازه متوسط حیوانات وحشی در ۱۲۵ هزار سال گذشته، ۱۴ درصد کاهش یافته است، زیرا بهیموث‌ها نظیر ماموت‌ها و تنبل‌های عظیم‌الجثه از روی زمین محو شده اند. پژوهش جدید پیش‌بینی می‌کند که در ۱۰۰ سال آینده اندازه متوسط حیوانات ۲۵ درصد دیگر نیز کاهش پیدا کند.

حیوانات بزرگتر به طور خاص آسیب‌پذیرتر هستند زیرا بیشتر هدف شکار انسان قرار می‌گیرند و به فضای بیشتری برای بقا نیاز دارند. از دست رفتن آنها تاثیرات بزرگ مخربی خواهد داشت زیرا این حیوانات برای خلق اکوسیستم‌های مولد و پایدار ضروری هستند. برای مثال فیل‌ها دانه‌های بزرگ گیاهان را پخش می‌کنند و لاشخورها لاشه‌های بزرگ را پیش از آنکه فاسد شوند و بیماری منتشر کنند بازیافت می‌کنند.

گرچه مطالعه اخیر وضعیت بهتر حیوانات کوچکتر را نشان می‌دهد، اما جمعیت آنها نیز رو به کاهش است. برای مثال پرندگان آوزخوان که از حشرات تغزیه می‌کنند، به خاطر کاهش شکار در حال زوال هستند.

پاول اورنلاس، مشاور ارشد صندوق حیات وحش برای طبیعت گفت: «پژوهش اخیر یک نشانه نگران‌کننده دیگر از تاثیری است که ما بر طبیعت می‌گذاریم.» او گفت طبیعت می‌تواند خود را بازیابی کند، اما در صورتی که رهبران جهان با «توافق جدید برای طبیعت و مردم» همراه شوند.

مطالعه اخیر تغییر در اندازه اعضای یک گونه را مورد بررسی قرار نداده است اما مثال‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد انسان با تحت فشار قرار دادن طبیعت باعث کوچک شدن اندازه برخی گونه‌ها نیز شده است. به عنوان مثال بال پرستو‌های صخره دارند کوچکتر می‌شوند، و این باعث شده است که این پرستوها راحت‌تر با خودروها تصادف کنند. تغییرات دیگری نیز ثبت شده، به عنوان مثال پستاندارانی نظیر گراز، کایوت، و گوزن‌ها برای دوری از انسان شب‌گرد شده اند.

در همین زمینه:

▪️گرمایش زمین در جهان:

▪️گرمایش زمین در ایران:

▪️ نابودی گیاهان و حیوانات: