وزیر خارجه ایران بار دیگر از افول قدرت غرب و «جهان پساغربی» حرف زد. او گفت عرصه دیپلماسی و صحنه روابط بین‌الملل جای اعتماد نیست و دیپلماسی و «قدرت میدانی» باید درکنار یکدیگر باشند. او بر حکومت دینی تأکید کرد و آن را «قدرت معنایی» جمهوری اسلامی دانست.

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران

محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران در روزهای اخیر در سخنرانی‌های مختلف سعی دارد چنان وانمود کند که جهان وارد دوره تازه‌ای شده و غرب دیگر قدرت اصلی نیست. ظریف که برای دیدار مراجع دینی به قم سفر کرده تا گزارش سفر اخیر حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران به عراق را به آن‌ها ارائه دهد، دوشنبه ۲۷ اسفند در قم گفت: «امروز دنیا از جهت منابع قدرت و مراکز قدرت تغییر کرده و منابع و مراکز قدرت متکثر شده است؛ در گذشته تنها غرب برای دنیا تصمیم‌گیری می‌کرد ولی جهان امروز، جهان پساغربی است، غرب دیگر مرکز همه تحولات و تصمیم‌گیری‌های جهان نیست.»

او با بیان این‌که «عرصه دیپلماسی و صحنه روابط بین‌الملل جای اعتماد نیست و به دوستان نیز در این عرصه نمی‌شود اعتماد کرد»، گفت: «دیپلماسی و قدرت میدانی باید درکنار یکدیگر باشند تا اثرگذاری داشته باشد، در غیر این صورت به نتیجه نمی‌رسیم.»

وزیر خارجه ایران در حالی از عدم اعتماد در عرصه دیپلماسی سخن می‌گوید که جمهوری اسلامی پس از خروج آمریکا از برجام برای حل بحران اقتصادی خود نیاز دارد که روابط تجاری خود با اروپا را حفظ کند. اروپا به‌منظور ایجاد اعتماد متقابل سازوکار ویژه مالی (اینستکس) را تصویب و تعیین کرده تا بتواند روابط تجاری خود با ایران را به‌رغم خروج آمریکا از برجام حفظ کند.

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی از زمان خروج آمریکا همواره بر عدم اعتماد به آمریکا و اروپا تأکید کرده و مقامات حکومتی نیز بارها از اروپا به‌دلیل آن‌چه کم‌کاری در ایجاد کانال ویژه مالی نامیده‌اند انتقاد کرده‌اند.

ظریف می‌گوید: «اکنون اتفاقاتی در دنیا در حال رخ دادن است که بنا بر تصمیم غرب نیست و حتی بر خلاف میل آن‌ها است.» او نمونه سوریه را مثال می‌زند و می‌افزاید:

«آمریکا تصمیم به آتش‌بس گرفت ولی این اتفاق رخ نداد، سپس سه کشور منطقه یعنی روسیه، ترکیه و ایران تصمیم‌گیری کردند در سوریه تنش‌ها کاهش یابد و این اتفاق افتاد و برنامه این سه کشور در سوریه اجرایی شد. (…) اگر غرب‌محوری را کنار بگذاریم، غرب‌شیفتگی و غرب‌ستیزی هم از میان خواهد رفت و ما باید این واقعیت را بپذیریم.»

محمدجواد ظریف که به‌هنگام سفر اخیر بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه به ایران به‌دلیل بی‌اطلاع نگه داشتن‌اش از این سفر ۶ اسفند از سمت خود استعفا داد و حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران با استعفای او مخالفت کرد، در نخستین سخنرانی خود پس از رد استعفایش نیز از «جهان پساغربی» حرف زده و گفته بود دیگر آمریکا و اروپا تمام قدرت را در جهان ندارند و ایران در جهان کنونی موضوع دعوا نیست.

ظریف از دو دسته انتقاد کرده بود: «کسانی که شیفته غرب هستند و فکر می‌کنند که همه چیز در غرب تعیین می‌شود» و «کسانی که سر ناسازگاری با دنیا دارند».

اکنون او همین سخنان را در قم تکرار کرده است، با این تفاوت که او این بار «قدرت میدانی» را نیز به میان کشیده و بر نقش «رشادت‌های سربازان رشید اسلام» و «فرماندهی سردار قاسم سلیمانی» در افزایش این قدرت تأکید کرده است.

ظریف همچنین از «قدرت معنایی» جمهوری اسلامی به‌عنوان عامل اصلی قدرت حکومت حرف زد و گفت این قدرت «از قم نشأت می‌گیرد» و «یکی از مراکز قدرت معنایی کشور، قم است».

وزیر خارجه ایران از قدرت جمهوری اسلامی سخن می‌گوید در حالی‌که وضعیت اقتصادی کشور بر اثر تحریم‌ها، بی‌برنامگی‌های حکومت و اختلاس‌های کلان وخیم است و اعتراضات اجتماعیِ طبقات و اقشار مختلف تقریباً هر هفته در ایران جریان دارد. ارزش پول ملی در برابر دلار به‌شدت کاهش یافته و گرانی همچنان رو به افزایش است. حقوق کارگران، معلمان و کارمندانِ بسیاری چند ماه پرداخت نشده و واحدهای تولیدی مدام در حال تعطیل شدن هستند.

این در حالی است که مقامات آمریکایی از فشار بیشتر بر حکومت ایران خبر می‌دهند. برایان هوک، مسئول امور ایران در وزارت خارجه آمریکا روز جمعه ۲۴ اسفند / ۱۵ مارس از احتمال وضع تحریم‌های تازه و اعمال فشارهای نفتی بیشتر بر ایران سخن گفت.

بیشتر بخوانید: