حضور زنان در گلدن گلوب: از شور ۲۰۱۸ تا غفلت ۲۰۱۹

هفتاد و ششمین مراسم گلدن گلوب یکشنبه شب با اجرای ساندرا اوه و اندی سامبرگ در هتل بورلی هیلتن در کالیفرنیا برگزار شد. اما زنان در مراسم امسال در مقایسه با سال گذشته حضور کمرنگ‌تری داشتند. شور و حرکتی که سال گذشته ستارگان زن سیاه‌پوش آغاز کردند و انتظار می‌رفت مختصات قدرت در هالیوود را جابه‌جا کند، امسال تکرار نشد. در واقع، مراسم  ۲۰۱۹ با غفلت در مورد تبعیض‌های جنسیتی و نژادی همراه بود.

در گلدن گلوب ۲۰۱۹، فیلم زندگی فردی مرکوری، با عنوان «حماسه کولی» و کمدی مبتنی بر واقعیت «کتاب سبز» جوایز اصلی را از آن خود کردند:

«کتاب سبز» (Green book) به کارگردانی پیتر فارلی که در پنج بخش نامزد بود با دریافت سه جایزه، بهترین فیلم کمدی، بهترین فیلمنامه، و بهترین بازیگر مکمل مرد، بیشترین جایزه را در این دوره جوایز سالانه انجمن مطبوعات خارجی هالیوود (HFPA) دریافت کرد. اما منتقد روزنامه «نیویورک تایمز» این فیلم را که دوستی بین یک راننده ایتالیایی-آمریکایی و یک پیانیست سیاه‌پوست را به تصویر می‌کشد، «یک نقشه راهبردی به سمت سرزمینی از کلیشه‌های نژادی» توصیف کرد.

جایزه بهترین فیلم درام نیز از آن «حماسه کولی» (Bohemian Rhapsody) به کارگردانی برایان سینگر شد. حماسه کولی زندگی فردی مرکوری، خواننده گروه راک کویین را به تصویر می‌کشد.  جایزه بهترین بازیگر مرد نیز به رامی مالک، در نقش مرکوری، تعلق گرفت. بنابراین حماسه کولی نیز دو جایزه را از آن خود کرد.

به گزارش روزنامه «گاردین»، تصمیم انجمن مطبوعات خارجی هالیوود برای بزرگداشت این دو فیلم با اهدای مهمترین جوایز به آنها نشان‌دهنده افول نقش زنان از پارسال تا امسال است. انتخاب هر دوی این فیلمها بعد از حضور درخشان زنان در گولدن گلوب پارسال طنز تلخی در خود دارد، چرا که هر دو فیلم «حماسه کولی» و «کتاب سبز» از سوی مخاطبان و منتقدان متهم شده اند که مسائلی همچون نژاد و جنسیت را به شیوه‌ای کوتاه‌بینانه و پسگرایانه نمایش می‌دهند.

برایان سینگر، کارگردانی که به آزار جنسی متهم شده بود، پیش از آنکه از پروژه فیلم «حماسه کولی» اخراج شود، نیمی از آن را ساخته بود.

مراسم گلدن گلوب سال گذشته به مراتب روحیه‌بخش‌تر بود. هفتاد و پنجمین مراسم گلدن گلوب برای اولین بار در عرصه عمومی، رویارویی جمعی زنان هالیوود با آزار، استثمار، و تجاوز جنسی را به نمایش گذاشت. از پاییز ۲۰۱۷ که دهها زن، هاروی واینستین مدیر قدرتمند هالیوودی را متهم به سوءاستفاده جنسی و تجاوز کردند، و همینطور موجی از افشاگری درباره آزار و اذیت جنسی در صنعت سرگرمی به راه افتاد، هالیوود دچار تلاطم شده بود. چند ماه بعد از موج رسوایی‌ها در هالیوود، گولدن گلوب ۲۰۱۸ سرشار از سمبول‌های «خشم و اراده روشنگرانه زنان» برگزار شد.

این سمبولیسم در ترکیب جمعیتی حاضران به چشم می‌خورد. سلبریتی‌های هالیوود در نمایش همبستگی با زنانی که تجربه آزار جنسی و تجاوز را داشتند سیاه پوشیدند. همینطور بازیگران، منتخبان و مجریان سیاه‌پوش اغلب به عنوان مهمان همراه، فعالان مدنی را با خود به مراسم آورده بودند. سخنوری پرمعنای کسانی نظیر نیکول کیدمن، لورا درن، الیزابت ماس، فرانسیس مک‌دورماند درباره جنبش «من هم همینطور» نیز از جمله این سمبولیسم بودند. آنها گفتند که این جنبش لحظه‌ای تاریخی برای رویارویی با سکسیسم در محیط‌های کاری است.

اپرا وینفری در لحظه دریافت «جایزه سیسیل بی. دومیل»، یک سخنرانی الهام‌بخش و قدرتمند ارائه داد. او داستان رسی تیلور، زن سیاه‌پوستی را گفت که در سال ۱۹۴۴ در آلاباما از سوی یک دسته مرد سفیدپوست مورد تجاوز قرار گرفت. وینفری ارادت خود را نسبت به همه زنانی که تجربه سالها سوءاستفاده و تجاوز را دوام آورده اند اعلام کرد؛ کسانی که همچون مادر او بچه‌هایی برای تغذیه کردن، صورتحساب‌هایی برای پرداختن، و رویاهایی برای دنبال کردن داشته اند. او گفت آنها زنانی هستند که اسم‌هایشان را هرگز نخواهیم شنید. سخنرانی او بیشترین تشویق را از سوی حضار در بر داشت.

در مراسم گلدن گلوب امسال اما سخنان یک زن دیگر بیشتر از همه تحسین شد: گلن کلوز که جایزه بهترین بازیگر زن درام برای فیلم «همسر» را گرفت، رو به زنانی سخن گفت که در عین حال که مادر و همسر هستند، رویاهایشان را دنبال می‌کنند. او گفت، «ما زنان و مادران، فرزندانمان را داریم، و شوهرانمان اگر به اندازه کافی خوش‌شانس باشیم، همسرانمان، یا هر کسی دیگری را. اما باید یک رضایت شخصی پیدا کنیم. باید رویاهایمان را دنبال کنیم.» با وجود اینکه سخنان کلوز نیز در راستای توانمندسازی زنان بود، اما نه برندگی سخنان وینفری در گلدن گلوب ۲۰۱۸ را داشت و نه انتقاد جدی به هالیوود وارد کرد.

گلدن گلوب پارسال تمرینی در دموکراسی و کم‌کردن فاصله استانداردهای مردان و زنان بود. برخی بر این باور بودند که اتاق پر از ستاره‌های سیاه‌پوش به روشنی نشان می‌دهد که صنعت سرگرمی دستخوش تحول شده و تحولات نسلی از حالا جرات ظهور و بروز پیدا کرده اند. در حالی که هالیوود همچنان به فرصتهای اقتصادی و استقرار شرکت‌ها بزرگ پخش فیلم چنگ می‌انداخت، زنان هالیوودی «سیاست جنسی» مسموم در این صنعت بزرگ را به باد انتقاد گرفته بودند.

گروهی از ستارگان هالیوود کمپین «دیگر بس است» را در یکم ژانویه ۲۰۱۸ علیه آزار جنسی بنیان کردند. این کمپین در پاسخ به پرونده واینستین و جنبش «من هم همینطور» تاسیس شد. تا دسامبر ۲۰۱۸ موفق شد ۲۲ میلیون یورو برای مخارج «دفاعیات حقوقی» جمع‌آوری کند و در عین حال ۸۰۰ وکیل داوطلب را به کار بگیرد. یکی از اهداف این کمپین کاهش تبعیض جنسیتی در استودیوها و افزایش حضور زنان در صنعت است، اما منابع مالی جمع‌آوری شده قرار است برای زنان در صنعت‌های دیگر نیز که تجربه تجاوز و آزار جنسی در محیط کار را دارند، در دسترس باشد.

ستارگان زن هالیوود در مراسم پارسال فعالان و رهبران مدنی را با خود آوردند. از میان آنها فعالان کارگری، حقوق همجنسگرایان، و جنبش ضد خشونت جنسی به چشم می‌خورد. این در حالی است که مردان هالیوودی هیچ فعالی را با خود نیاوردند.

حتی فیلمها و نمایش‌های تلویزیونی که در گولدن گلوب پارسال جایزه گرفتند، نمایشگر احساسات بیدارشده در زنان بودند. برندگان جوایز گلدن گلوب شامل «خرده‌دروغ‌های بزرگ»، «سرگذشت ندیمه»، «لیدی برد»، «من، تونیا»، و «سه بیلبورد خارج از ابینگ، میروزی» می‌شد. همه این‌ نمایش‌ها بر زنانی متمرکز است که با سروری، روحیه کنترلی، خشونت، و نارسیسیم مردان دست و پنجه نرم می‌کنند. این در حالی است که برندگان اصلی گولدن گلوب امسال همانطور که در ابتدای گزارش یاد شد، به خاطر غفلتشان نسبت به تبعیض‌های جنسیتی و نژادی مورد انتقاد قرار گرفتند. به نظر می‌رسد تمرین‌های پارسال ستارگان برای دموکراسی و کاهش تبعیض نتوانست به ثمر بنشیند.

حتی اگر مسئله زنان در فیلمهای هالیوودی بیشتر نمایش داده ‌شود، سهم حضور آنها در صنعت هنوز هم پایین است. گزارشی آماری که یک سال پیش درباره تبعیض در محیط کار منتشر شده نشان می‌دهد زنان هنوز تنها چهاردرصد کارگردانان فیلم‌ها را تشکیل می‌دهند. این آمار نشان می‌دهد که سهم حضور زنان در هالیوود طی چند سال گذشته تغییر چندانی نکرده است. حال سوال اصلی اینجاست که مردان کارگردان که داستانهای زنان را سوژه فیلمهایشان می‌کنند، تا چه حد حاضرند به این موضوعات در پشت دوربین، در زندگی خصوصی و حرفه‌ایشان، نیز بپردازند.

در گلدن گلوب ۲۰۱۹ مشخص شد که تغییر بنیادین در وضعیت زنان و سایر گروههای به حاشیه‌رانده‌شده به آسانی رخ نخواهد داد.