دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه رأی موقت خود در پرونده شکایت ایران از آمریکا را اعلام کرد.
عبدالکریم لاهیجی، حقوقدان و مدافع حقوق بشر مقیم فرانسه درباره این رای و واکنش‌های به آن می‌گوید رای دادگاه موفقیتی برای ایران است و خروج آمریکا از «پیمان مودت»، یک سال پس از اعلام باعث فسخ پیمان می‌شود و این قرارداد تا یک سال دیگر اعتبار دارد.
در آن‌چه که به عنوان رای موقت دیوان لاهه انتشار یافته، دادگاه برخلاف نظر آمریکا صلاحیت خود برای رسیدگی به این پرونده بر اساس پیمان مودت سال ۱۹۵۵ بین ایران و آمریکا را تایید کرده و گفته است تحریم‌ها جان شهروندان ایرانی را به خطر انداخته و در بخش اقلام دارویی، غذایی، هوانوردی و کشاورزی می‌تواند به خسارت غیرقابل جبران منجر شود.
به گفته لاهیجی به این ترتیب این دیوان برای بزرگ‌ترین تحریم‌های اعمال شده تاریخ آمریکا علیه یک کشور دیگر محدودیت ایجاد کرده است.
ایالت متحده آمریکا اما در واکنش به صدور این حکم اعلام کرد که از پروتکل اختیاری معاهده وین که سند به رسمیت شناختن دیوان بین‌المللی دادگستری (دادگاه لاهه) است، خارج می‌شود و با خروج از این کنوانسیون به مصوبات دیوان بین‌المللی دادگستری پای‌بند نخواهد ماند.
جان بولتون، مشاور امنیت ملی رئیس جمهور آمریکا شامگاه چهارشنبه ۳ اکتبر/۱۱ مهر در جمع خبرنگاران گفت: «رییس جمهوری تصمیم گرفته ایالت متحده را از پروتکل اختیاری معاهده وین درباره روابط دیپلماتیک خارج کند، اما واشنگتن همچنان عضوی از این معاهده خواهد ماند.»
مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا هم ساعاتی پس از اعلام رأی موقت دادگاه لاهه خبر داد که ایالات متحده در واکنش به این حکم از پیمان مودت بین دو کشور خارج می‌شود. او گفت که این تصمیم می‌بایست ۳۹ سال قبل گرفته می‌شد.
- بیشتر بخوانید: آمریکا از «پیمان مودت» خارج می‌شود
عبدالکریم لاهیجی اما درباره دستاوردهای ایران از شکایت به دیوان بین‌المللی دادگستری بر اساس پیمان مودت به زمانه می‌گوید:
«با وجود موفقیت‌هایی که نصیب ایران شده باید نتایجش را دید که آیا ایالات متحده آمریکا در عمل به تصمیم دیوان عالی دادگستری تن در می‌دهد و آن تصمیم را رعایت می‌کند یا اینکه می‌خواهد عنوان یک دولت یاغی را در عرصه مبادلات و مناسبات بین‌المللی به خود اختصاص دهد.»
او درباره ضمانت اجرای حکم صادره از سوی دیوان بین‌المللی دادگستری نیز می‌گوید ممکن است کار به شورای امنیت بکشد و ایالات متحده از حق وتوی خود استفاده کند اما:
«آیا مناسبات بین‌المللی بایستی در چارچوب منشور ملل متحد و روابط قانون‌مند باشد یا مبتنی بر حرف زور و آن‌چه ما اسمش را می‌گذاریم قانون جنگل؟»
گفت‌و‌گوی علی فتوتی با عبدالکریم لاهیجی را از اینجا بشنوید:
- در همین زمینه:
محکوم کردن افراد به ارتباط با دولت متخاصم و شکایت از همان دولت به دلیل نقض پیمان مودّت؟