سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران میگوید اگر قطعنامههای شورای امنیت هم بازگردند «بازطراحی راکتور اراک» و «تولید رادیوایزوتوپهای پایدار» سر جای خود هستند. او بر این نظر است که با ماندن ایران در برجام اثرگذاری تحریمها نسبت به دوره قبل کمتر خواهد بود اما اروپا به خاطر ایران با آمریکا درگیر نخواهد شد.
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی دوشنبه ۱۳ اوت / ۲۲ مرداد اعلام کرد که بازطراحی راکتور اراک مرحله به مرحله بر اساس قرارداد ایران و چین پیش میرود و این سازمان از روند کار «راضی است و مشکل خاصی در این مسئله وجود ندارد».
قرارداد بازطراحی راکتور آب سنگین اراک میان ایران و چین اردیبهشت سال ۹۶ میان سازمان انرژی اتمی ایران و شرکتهای چینی امضا شد. براساس این قرارداد، جمهوری اسلامی بهعنوان کارفرما و صاحب پروژه و چین بهعنوان هماهنگکننده ایران و کشورهای امضاکننده توافق هستهای (برجام) تلقی میشوند.
کمالوندی گفت: «طراحی مقدماتی انجام و تأیید شده و منتظر تأیید طراحی تفصیلی از سوی طرف چینی هستیم.»
بازطراحی راکتور اراک بر اساس توافق هستهای صورت میگیرد. در این توافق گفته شده که ایران برای پشتیبانی از تحقیقات صلحآمیز هستهای و تولید رادیو ایزوتوپهای صنعتی و دارویی، راکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک را مدرن خواهد کرد. بر این اساس راکتور آب سنگین اراک باید بهگونهای بازطراحی شود که تولید پلوتونیوم قابل استفاده در ساخت نوعی بمب اتمی در آن ممکن نباشد.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران درباره تأثیر خروج آمریکا از برجام بر بازطراحی راکتور اراک و اختلال احتمالی در این پروژه گفت: «بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ حتی اگر قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل درباره ایران به هر شکل بازگردد، قراردادهایی که در برجام است یعنی دو پروژه “بازطراحی راکتور تحقیقاتی اراک” و “تولید رادیوایزوتوپهای پایدار” سر جای خود هستند و محدودیتی شامل آنها نمیشود.»
قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل ۲۹ تیرماه ۱۳۹۴ در شورای امنیت تصویب شد. این قطعنامه توافق هستهای ایران و قدرتهای جهانی را مورد تأیید قرار داد و تحریمهای اعمال شده در قطعنامههای پیشین سازمان ملل علیه ایران را لغو کرد. قطعنامه ۲۲۳۱ همچنین تمام کشورهای عضو سازمان ملل را به اجرای برجام موظف کرد.
«نمیتوان تأثیر تحریمها را نادیده گرفت»
بهروز کمالوندی درباره بازگشت نخستین مرحله از تحریمهای آمریکا علیه ایران گفت: «سازمان انرژی اتمی سناریوهای محتمل را از شدیدترین واکنشها و اقدامات تا کمترین آنها ارایه کرده است.»
بهگفته او «اینکه شرکتهای بزرگ به خاطر وابستگی اقتصادی حاضر نشوند به راحتی با ایران کار کنند طبیعی است، اما شرکتهای متوسط و کوچک که رابطهای با آمریکا ندارند، میتوانند این کار را انجام دهند و حتی شرکتهای بزرگ ممکن است با ایجاد شرکتهای کوچک مسیر این همکاری را ادامه دهند.»
آمریکا ۱۸ اردیبهشت / ۲۱ آوریل سال جاری از برجام خارج شد. از آن زمان تاکنون بسیاری از شرکتهای بزرگ همچون توتال فرانسه و خودروسازی پیاسای و دایملر از بازار ایران خارج شدهاند. ایران و اروپا تلاش میکنند تا مانع از توقف فعالیت شرکتها در ایران شوند. اتحادیه اروپا اعلام کرده که حتی جرایمی برای شرکتهایی که از ایران خارج میشوند در نظر میگیرد اما این روند ادامه داشته است.
کمالوندی با بیان اینکه «نمیتوان تأثیر تحریمها را نادیده گرفت» میگوید: «اما اگر ایران در برجام بماند، اثرگذاری تحریمها دیگر مثل اعمال تحریمها در دوره قبل نیست؛ هم به لحاظ اقتصادی و هم به لحاظ سیاسی، چون بسیاری از کشورهای کوچک و متوسط قبلاً به خاطر تحریمهای اروپا و شورای امنیت نمیتوانستند با ایران کار کنند اما الان این آزادی عمل را دارند که با وجود سنگاندازی آمریکا همکاری کنند.»
با این حال او تصمیم در اینباره را با «مسئولان عالی» نظام دانست و گفت ممکن است نظر آنها چیز دیگری باشد.
کمالوندی از «شکاف» و اختلاف نظر میان اروپا و آمریکا بر سر برجام سخن گفت و افزود: «اگر بدون توجیه کافی از برجام خارج شویم، همه اینها را از دست خواهیم داد.»
سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران گفت: «اما اینکه فکر کنیم اروپا به خاطر ما با آمریکا درگیر میشود خیر. ممکن است سیاست متفاوتی در مقابل آمریکا پیش گیرند اما با آن درگیر نمیشوند.»
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران ۱۷ مرداد جاری در گفتوگویی تفصیلی از چگونگی پیشرفت اقدامات اروپا برای حفظ برجام سخن گفت و این اقدامات را ستود اما آنها را ناکافی دانست. ظریف گفت اروپاییها «اقدامات خوبی برای حفظ برجام داشتهاند» اما «انتظار اقدامات بیشتر داریم».
بیشتر بخوانید: