وضعیت خشکسالی در کشور بحرانی است. بر اساس شاخص ۱۲۰ ماهه منتهی به پایان تیرماه سال جاری حدود ۹۷ درصد از مساحت کشور با درجات مختلف خشکسالی بلندمدت و حدود ۹۱,۷ درصد از مساحت کشور با درجات مختلف خشکسالی کوتاه‌مدت مواجه است.
صادق ضیائیان، رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی ایران دوشنبه ۸ مرداد، براساس این شاخص گفت بخش‌های گسترده‌ای از مساحت کشور دچار خشکسالی خفیف تا بسیار شدید بلندمدت است.
به‌گفته او در بخش‌هایی از استان‌های تهران و ۲۰ استان البرز، قزوین، آذربایجان شرقی، زنجان، فارس، خراسان رضوی، کهگیلویه و بویراحمد، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، خوزستان، بوشهر، کرمان و قسمت‌هایی از کرمانشاه، لرستان، یزد، سمنان، قم، سیستان و بلوچستان همچنین بخش‌هایی از اصفهان و چهارمحال و بختیاری خشکسالی بلندمدت شدید و حتی بسیار شدید وجود دارد.
ضیائیان با استفاده از شاخص «SPEI» (شاخص بارش، تبخیر و تعرق) گفت: «حدود ۹۷ درصد از مساحت کشور با درجات مختلف خشکسالی بلندمدت مواجه هستند که از این میان ۵,۵ درصد خشکسالی خفیف، ۲۸,۵ درصد دچار خشکسالی متوسط ،۵۰ درصد خشکسالی شدید و ۱۳ درصد با خشکسالی بسیار شدید را تجربه می‌کنند و تنها ۰,۳ درصد از مساحت کشور دارای ترسالی ضعیف و ۰,۱ درصد ترسالی متوسط و مابقی نواحی از شرایط نرمال هستند.»
بر همین اساس، حدود ۹۱,۷ درصد از مساحت کشور با درجات مختلف خشکسالی کوتاه‌مدت مواجه است که از این میان ۱۷ درصد با خشکسالی خفیف، ۲۷ درصد خشکسالی متوسط، ۱۷ درصد خشکسالی شدید، ۳۰ درصد با خشکسالی بسیار شدید مواجه هستند و تنها ۸ درصد از مساحت کشور در شرایط عادی قرار دارد.
ضائیان افزود: «شاخص‌های بلندمدت خشکسالی در بسیاری از مناطق کشور می‌توانند به منزله انعکاسی کلی از شرایط ذخیره آبی آن مناطق در نظر گرفته شود.»
ایران به‌تدریج گرم‌تر و خشک‌تر می‌شود. میانگین ۱۰ ساله بارش طی ۵۰ سال گذشته از ۲۵۰ میلیمتر به ۲۱۷ میلیمتر کاهش یافته و همزمان میانگین دمای کشور هر دهه چهار دهم درجه سلسیوس افزایش یافته است. امسال ایران خشک‌ترین سال آبی خود را از سر می‌گذارند.
از میان ۱۷۷ سد بزرگ ایران ۷۸ سد کمتر از ۴۰ درصد آب دارند. به سبب کمبود بارش، نسبت به سال گذشته آب ورودی به سدها ۳۳ درصد و آب خروجی ۲۸ درصد افت داشته است. در مجموع به طور میانگین تنها ۴۹ درصد مخازن سدها از آب پُر است. کاهش ارتفاع و ذخیره آب سدها، نیروگاه برقابی را هم برای تولید انرژی دچار مشکل کرده است. قطع برق و کمبود آب اعتراضات گسترده‌ای را در ایران دامن زده است.
از دی‌ماه ۹۶ به بعد، شمار اعتراضات به بحران کم‌آبی رو به افزایش بوده است. کاهش روزافزون منابع آب آشامیدنی ۷۰ درصد جمعیت ایران را تهدید می‌کند. ۳۵ میلیون نفر در ایران در معرض تنش آبی قرار دارند و از مجموع ۱۲۴۰ شهر کشور، ۶۰۰ شهر با بحران آب آشامیدنی مواجه هستند.
خشکسالی در ایران به نشست شدید زمین نیز دامن زده که در نقاطی از کشور تا ۱۴۰ برابر حد بحرانی رسیده است.
رضا اردکانیان، وزیر نیرو ایران پیش از این هشدار داده بود که این روند معکوس نمی‌شود و برای مقابله با آن باید سبک مصرف و مدیریت آب را تغییر داد.
بیشتر بخوانید: