محمود خوشنام – در برنامه پیشین برجستگان سنتی از دو تن از زنان آوازخوان پیشکسوت، ملوک ضرابی و روحانگیز یاد کردیم. اینک از قمرالملوک وزیری سخن میگوییم:
قمرالملوک وزیری نه تنها از صدا و استعداد موسیقیایی کمیابی برخوردار بوده که در نهضت آزادی زنان ایرانی نیز نقش تعیینکنندهای ایفا کرده است.
قمر در سال ۱۲۸۴، چند سالی پیش از برپایی جنبش مشروطیت در خانوادهای مذهبی زاده شد. در خردسالی همراه مادربزرگش که روضهخوان مذهبی بود، به این مجالس میرفت و فوت و فن آوازخوانی را از او میآموخت.
قمر خود گفته است که حضور در مجالس مذهبی و مرثیهخوانی در حضور دیگران اعتماد به نفس او را تقویت کرده و جرأت و جسارت صحنهای به او بخشیده است.
نخستین کنسرت قمر را که در سال ۱۳۰۳ در گراند هتل تهران برگزار شد، باید یک حادثه بزرگ تاریخی به شمار آورد.
قمر پدر و مادرش را از دست داده بود و وقتی که مادربزرگش هم درگذشت، در نزد خاله خود اقامت کرد. داماد خاله او با بزرگان موسیقی آن زمان، هنرمندانی همچون درویش خان و رکنالدین خان و مرتضی خان نیداوود رفت و آمد داشت. نیداوود تا صدای رسای قمر را شنیده، دریافته آنچه را که میجسته یافته است. او را به کلاس خود فراخوانده و دو سه سالی نگذشته که از او خوانندهای توانا پدید آورده است.
نخستین کنسرت قمر را که در سال ۱۳۰۳ در گراند هتل تهران برگزار شد، باید یک حادثه بزرگ تاریخی به شمار آورد. در این کنسرت بود که برای نخستین بار، زنی بینقاب و حجاب روی صحنه میرفت و برای همگان، یعنی برای زنان و مردان آواز میخواند. او با اینکار دیواره ترس را از پیش پای زنان آوازخوان دیگر برداشت و راه را برای گام زدن آنها بر صحنه هموار کرد. قمر با همین کنسرت که کنسرتهای دیگری را در پی آورد، شهره خاص و عام شد. دولتمردان مقتدر برایش هدیههای کلان میفرستادند، روشنفکران برایش مدیحه میسرودند و مردم کوچه و بازار زن دلاور قهرمانی را یافته بودند که از میان خودشان برخاسته بود.
در برنامه رادیویی برجستگان سنتی، این هفته به این زن دلاور و این هنرمند ماندگار در موسیقی ملی ایران و دستاوردهای او اختصاص دارد. این برنامه را که با آوازخوانی قمرالملوک وزیر و برخی از ماندگارترین تصنیفهای او همراه است، میتوانید از طریق فایل صوتی بشنوید.
در همین زمینه:
::مجموعه برنامههای برجستگان سنتی در رادیو زمانه از محمود خوشنام::