سعد حریری، نخست وزیر لبنان در سخنانی در بیروت از بحران سیاسی اخیر در لبنان که با استعفای او در ریاض آغاز شد به عنوان یک «بیدارباش» یاد کرد و از مردم لبنان خواست بیش از آنکه به مشکلات و بحران‌های خاورمیانه بیندیشند، به منافع کشورشان فکر کنند. او همچنین سه شرط برای پس گرفتن استعفایش مطرح کرده. مهم‌ترین آن: پایبندی به توافق «طائف» که مقرر می‌کند گروه‌های شبه‌نظامی (از جمله حزب‌الله لبنان) خلع سلاح و منحل شوند. حزب‌الله اعلام کرده درباره «سلاح» با نخست‌وزیر لبنان مذاکره نمی‌کند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، سعد حریری در سخنانی که پنجشنبه ۲۳ نوامبر در «کنفرانس بانکداری منطقه‌ای» ایراد کرد، با اشاره به بحران سیاسی اخیر لبنان که با استعفای او آغاز شد گفت:
« دورانی که گذشت شبیه یک زنگ هشدار و بیدارباش برای همه ما بود تا به منافع لبنان توجه بیشتری داشته باشیم تا مسائل اطرافمان. مسائل اطراف ما مهم است اما لبنان از همه مهم‌تر است.»
حریری شنبه ۱۳ آبان / چهارم نوامبر در سفرش به ریاض به طور غیرمنتظره‌ای در اعتراض به دخالت‌های حزب‌الله لبنان در امور داخلی این کشور استعفا داد، اما بعد از بازگشت به لبنان و گفت‌وگو با میشل عون، رئیس جمهور این کشور استعفایش را به طور موقت پس گرفت. او بدون آنکه از حزب‌الله لبنان و ایران نام ببرد، در بخش دیگری از سخنانش به ضرورت بی‌طرفی لبنان در بحران‌های خاورمیانه اشاره کرد:
«این سیاست نه در حرف که در عمل باید اجرا شود. تأکید می‌کنم نگرانی اصلی ما ثبات است و این همان چیزی است که ما بر روی آن کار می‌کنیم.»
سعد حریری بعد از گفت‌وگو با علی اکبر ولایتی، مشاور رهبر جمهوری اسلامی در جمعه ۲ نوامبر در بیروت، تصمیم گرفت به ریاض برود. شایعاتی مطرح شده بود مبنی بر اینکه حریری در گفت‌وگو با ولایتی به دخالت‌های حزب‌الله و ایران در امور داخلی لبنان اعتراض کرده و کار به پرخاش و تهدید هم کشیده است. ولایتی این شایعات را هفته گذشته تکذیب کرد.
حریری گفت که تصمیمش برای استعفا از نخست‌وزیری لبنان به «مذاکرات مسئولانه درباره امور جدی و روابط لبنان با برادران عربش» انجامیده است.
شرق‌الاوسط همزمان با این تحولات، پنجشنبه ۲۳ نوامبر گزارش داده که سعد حریری برای پس گرفتن استعفایش سه شرط تعیین کرده:
- پایبندی به توافق طائف
- در پیش گرفتن سیاست بی‌طرفی لبنان
- آسیب نرساندن به روابط لبنان با کشورهای عربی
بر اساس توافق‌نامه‌های طائف که در سال ۱۹۸۹ در شهر طائف در عربستان سعودی برای پایان دادن به جنگ داخلی لبنان، به امضاء رسید گروه‌های شبه‌نظامی خلع سلاح و منحل شدند. بر اساس توافق‌نامه‌های طائف، قدرت از رئیس جمهوری لبنان كه بر اساس قانون اساسی اولیه این كشور در اختیار مسیحیان مارونی بود، به كابینه‌ای متشكل از تعداد یكسان مسلمان و مسیحی انتقال می‌یافت. از دیگر اهداف توافق‌نامه‌های طائف، گسترش حاكمیت لبنان بر مناطق جنوبی این كشور به دولت مركزی بود. توافق‌نامه‌های طائف هرگز به طور کامل اجرا نشده است.
احمد ابوالعیط، دبیر کل اتحادیه عرب و میشل عون، رئیس جمهور لبنان دوشنبه ۲۰ نوامبر با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو کردند. در این دیدار رئیس اتحادیه عرب از رئیس جمهور لبنان خواسته بود مانع از دخالت حزب‌الله لبنان در امور کشورهای عربی شود.
دو هفته قبل حزب المستقبل که رهبری آن را سعد حریری به عهده دارد با صدور بیانیه‌ای اعلام کرده بود که خواهان اجرا شدن توافق‌نامه‌های طائف برای خلع سلاح حزب‌الله لبنان است:
«ما بر اهمیت بازگرداندن احترام به قانون اساسی، توافقنامه طائف، بیانیه شورای وزیران، اتکا به سیاست بی‌طرفی و خودداری از مداخله در امور کشورهای عربی تأکید می‌کنیم.»
شرق‌الاوسط گزارش داده که حزب‌الله لبنان برای آغاز گفت‌وگوها با سعد حریری اعلام آمادگی کرده اما در همان حال به تأکید به این نکته اشاره کرده که خلع‌سلاح موضوعی برای این گفت‌وگوها نیست:
«سلاح حزب الله خارج از این معادله و گفت‌وگوها مرتبط با استراتژی دفاعی خواهد بود.»
میشل عون، رئیس جمهور لبنان اعلام کرده که حزب‌الله بخشی از ارتش این کشور و برای دفاع از لبنان در برابر اسرائیل ضروری‌ست.
این گزارش که ابتدا به شکل خبر کوتاه و با تیتر: «حریری: لبنانی‌ها به منافع ملی‌شان بیشتر فکر کنند تا بحران‌های خاورمیانه» منتشر شده بود، بر اساس گزارش شرق‌الاوسط درباره سه شرط حریری برای پس گرفتن استعفایش گسترش یافت و تیتر آن هم تغییر کرد.
بیشتر بخوانید: