به گفته رپیس انجمن علوم خاک ایران هر سال در اثر فرسایش خاک معادل ۵۶ میلیارد دلار خسارت به اقتصاد ایران وارد می‌شود. فعالیت‌های انسانی مخرب و تغییر کاربری، مهم‌‌ترین دلیل فرسایش خاک در ایران است.
منوچهر گنجی در یک میزگرد رادیویی که با شرکت گروهی از کارشناسان درباره فرسایش خاک و پیامدهای آن برگزار شده بود، سخن می‌گفت.
او در این میزگرد درباره میزان فرسایش خاک در ایران گفت:
«سالانه حدود دو میلیارد تن خاک در کشور دچار فرسایش می‌شود که سبب گل‌آلود شدن آب، ایجاد ریزگرد هوا و رسوب در دریاچه سد‌ها می‌شود.»
ایران ۱۶۵ میلیون هکتار وسعت دارد. به همبن جهت ممکن است این تصور به وجود آید که به اندازه کافی خاک در دسترس ایرانی‌ها قرار دارد. انجمن علوم خاک ایران اما اعلام کرده است که هر سال دست‌کم ۱۰ هزار هکتار از اراضی حاصلخیز کشاورزی که در نزدیکی شهرها و روستاهای بزرگ قرار دارند، برای ساخت و سازها تغییر کاربردی داده می‌شوند و به این ترتیب از دست می‌روند.
رئیس انجمن علوم خاک ایران می‌گوید اگر غفلت نسبت به خاک ادامه پیدا کند، چالش بعدی بعد از بحران آب، بحران خاک خواهد بود. کمترین پیامد بحران خاک، تهدید امنیت غذایی، افزایش سیل، ریزگردها و آلودگی بیشتر هواست.
منوچهر گنجی در میزگرد فرسایش خاک برآوردی هم از خسارت اقتصادی این پدیده زیست‌محیطی به دست داد. رئیس انجمن علوم خاک ایران گفت:
«هر تن فرسایش خاک حدود ۲۸ دلار خسارت وارد می‌کند. به عبارت دیگر در ایران سالانه ۵۶ میلیارد دلار هزینه برای جبران خسارت خاک نیاز است که ۵ برابر بودجه عمرانی کل کشور است.»
مدیریت خاک در جنگل و استحصال بیشتر آب، حفاظت خاک و کنترل فرسایش، کاهش رواناب و رسوب در اراضی منابع، مدیریت خاک در مراتع و افزایش پوشش گیاهی از اقداماتی‌ست که می‌توان برای حفاظت از خاک کشور انجام داد. جهاد کشاورزی مسئولیت مقابله با فرسایش خاک در ایران را به عهده دارد. انجمن علوم خاک ایران اما می‌گوید جهاد سازندگی به وظیفه خودش در این زمینه عمل نکرده است.
بر اساس برآورد انجمن علوم خاک، چنانچه اقدامات مؤثر برای حفاظت از خاک انجام شود، بحران خاک در ایران تا ۱۰ سال آینده از بین می‌رود.
عیسی کلانتری، مشاور معاون اول رئیس جمهوری اسلامی اعلام کرده بود که ایران در زمینه مصرف آب‌های تجدیدپذیر و فرسایش خاک، در جهان مقام اول را دارد
ایران جزو کشورهای مرتفع جهان است و به همین دلیل خاکش فرسایش‌پذیر است. ۳۰۰ تا ۷۰۰ سال تشکیل یک سانتی‌متر خاک حاصلخیز به درازا می‌کشد.
علاوه بر فرسایش خاک، از سال ۱۳۹۰ به این‌سو قاچاق خاک نیز به یک معضل زیست‌محیطی در ایران بدل شده. قاچاقچیان خاک شناسایی نشده‌اند و آمار دقیقی از میزان قاچاق خاک وجود ندارد. تخمین زده می‌شود که تنها در سال ۱۳۹۰ دست‌کم معادل ۲۱۵ هزار تن انواع خاک مرغوب، به خصوص «بنتونیت» به کشورهای عربی قاچاق شده است. سازمان محیط زیست نگرانی‌اش را با سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری ایران و وزارت جهادکشاورزی در میان گذاشته و قرار است به زودی لایحه‌ای را برای حفاظت از خاک به مجلس شورای اسلامی تقدیم کند.
بیشتر بخوانید:
در همین زمینه
- «ایران مقام نخست فرسایش خاک را در جهان دارد»
- «فرونشستن یک میلیون هکتار زمین در ایران»
- «۱۰۰ میلیون هکتار زمین در ایران در معرض بیابانی شدن است»
- «بیابان‌زایی بر زندگی یک و نیم میلیارد نفر تاثیر منفی گذاشته است»
- «فرونشستن زمین در تهران ۹۰ برابر حد بحرانی است»
- تخریب خاک در ایران: گزارش یک کشتار پیش پا افتاده