در اعتراض به تشکیل فراکسیون ترک‌زبانان در مجلس ایران، نامه‌ای سرگشاده خطاب به علی لاریجانی، رییس مجلس منتشر شده است که امضا‌کنندگان آن نسبت به تشکیل فراکسیون‎های قومی و زبانی اظهار نگرانی کرده‌اند.

torkzabanan

خبرگزاری کار ایران (ایلنا) افراد امضا‌کننده این نامه را جمعی از محققان، اساتید و تاریخ‎دانان ایرانی معرفی کرده است.

آن‌ها در نامه خود نوشته‌اند که گروهی از جامعه‎ پژوهش‎گران تاریخ و تاریخ‎دانان ایرانی هستند که در واکنش به اخبار رسیده مبنی بر ارائه‎ طرح تشکیل فراکسیون ترک‌زبانان در مجلس و شنیدن زمزمه‎ تشکیل فراکسیون‎های مشابه این نامه را نوشته‌اند.

این جمع اجرایی شدن ایده فراکسیون ترک‌زبانان را زمینه‌ساز بروز آسیب‎ و صدمه به اساس وحدت ملی کشور دانسته‌ و نوشته‌اند که چنین شرایطی ممکن است امکان بروز «خطر تضعیف همگرایی ملی و ایجاد حس واگرایی مابین اقوام و هویت‎های قومی ایرانی» را فراهم کند: «تقسیم‌بندی مجلس شورای اسلامی را به دسته‎بندی‎های قومی در نهایت اقدامی واگرایانه در جهت سست نمودن اتصال حلقه‎های زنجیر هویت ایرانی و بستر‌ساز واگرایی ملی از پیکره‎ ایران بزرگ و متحد می‎دانیم.»

امضا‌کنندگان این نامه نوشته‌اند که اجرایی شدن این طرح ضرورتا موجب واگرایی اعضا فراکسیون‎های قومی از وضعیت زندگی مادی و معنوی سایر نقاط خارج از حوزه‎ قومی و زبانی آنان خواهد شد و عملا میدان رقابتی برای پیشبرد برنامه‎های متنوع توسعه و رفاه در واحدهای منفصله از یکدیگر خواهد شد: «درون‎مایه‎ جوهری این‎گونه طرح‌ها، وانهادن وضعیت عمومی کشور و رقابت بر سر سهم‎خواهی‎های هرچه بیش‌تر منابع و امکانات و تأسیسات نه به نسبت نیاز و محرومیت، بلکه بر اساس برتری شمار نمایندگان هر فراکسیون قومی‎ست که طبیعتا موجد تبعیض و نارضایتی هرچه بیش‌تر خواهد بود.»

به اعتقاد مخالفان تشکیل فراکسیون ترک‌زبانان در مجلس ایران، ایجاد این فراکسیون یا هر فراکسیون‎ قومی منطقه‎ای، عملا میدانی نابرابر برای رقابت گروه‎های زبانی و نژادی نابرابر در جهت گرفتن امتیاز هرچه بیش‌تر به نفع واحدهای خود خواهد بود و به این ترتیب این طرح در نهایت به واگرایی سیاسی و ملی منجر می‌شود: «در این میان برنامه‎های ملی از اولویت و ضرورت خواهد افتاد و گروه‎های کوچک‎تر جمعیتی همواره احساس غبن و نارضایتی خواهند داشت.»

در مقابل اما احمد امیرآبادی فراهانی، عضو هیات رییسه مجلس، روز جمعه ۲۱ آبان به خبرگزاری تسنیم گفته است که نباید به فراکسیون ترک‌زبانان مجلس به دید قومیتی نگاه کرد.

او با حضور در غرفه این خبرگزاری در بیست‌ و دومین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها درباره این موضوع گفته است که از نمایندگان تمام مناطق ایران در این فراکسیون عضو هستند و نباید دیدی قومیتی به این فراکسیون داشت.

این نماینده شهر قم در مجلس از تصویب آیین‌نامه نحوه تشکیل فراکسیون‌های مجلس در هیات رییسه خبر داده و گفته است: «هر فراکسیونی پس از این تشکیل شود باید بر اساس ضوابط این آیین‌نامه باشد. درباره فراکسیون ترک‌زبانانی که در مجلس تشکیل شده است هم باید در هیات رییسه بحث و بررسی و درباره آن تصمیم‌گیری شود.»

مسعود پزشکیان، نایب رییس مجلس هم روز یک‌شنبه ۱۶ آبان از تشکیل فراکسیون مناطق ترک‌نشین در مجلس دفاع کرد و گفت که برخی به دنبال حذف یک قومیت هستند.

خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) از قول پزشکیان نوشت که این فراکسیون هنوز فعالیت خاصی انجام نداده اما متاسفانه برخی تلاش می‌کنند ذهنیت‌هایی را در جامعه ایجاد کنند: «هدف ما این بوده که نمایندگان ترک‌زبان دور هم جمع شوند تا بتوانیم در چارچوب قانون وظایف خود را از حاکمیت پیگیری کنیم.»

او در پاسخ به این سوال که آیا تشکیل فراکسیون مناطق ترک‌نشین به ایجاد تفرقه بین قومیت‌ها می‌انجامد یا خیر نیز گفت: «قاعدتا نباید این اتفاق بیفتد. تشکیل این فراکسیون قدم اول بوده و ما باید نشست‌هایی را برگزار کنیم و تعاملاتی با یکدیگر داشته باشیم.»


مسعود پزشکیان: مشکلی که از قدیم هم وجود داشته این است که متاسفانه گاهی قومیت‌ها مورد تمسخر قرار گرفته‌اند و این باعث تفرقه و عقده قومیتی شده است و گاهی حتی برخی در جهت انکار یک قومیت حرکت می‌کنند.


فراکسیون ترک‌زبانان مجلس شورای اسلامی که «فراکسیون مناطق ترک‌نشین» هم خوانده شده است، در تاریخ ۹ آبان ۹۵ با حضور ۱۰۰ نماینده مجلس اعلام موجودیت کرد. این فراکسیون ۲۵ عضو شورای مرکزی دارد. مسعود پزشکیان، نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو و نایب رییس اول مجلس به عنوان رییس این فراکسیون انتخاب شده است و اعضای هیات رییسه آن، نادر قاضی پور، نماینده ارومیه (نایب رییس اول)، رضا کریمی، نماینده اردبیل سرعین، نمین و نیر (نایب رییس دوم)، محمد حسن‌نژاد، نماینده مرند و جلفا (دبیر)، شهاب‌الدین بی‌مقدار، نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو (دبیر) و زهرا ساعی، نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو (سخنگو) هستند.

از جمله حاشیه‌های طرح موضوع تشکیل فراکسیون ترک‌زبانان در مجلس، برخورد فیزیکی نادر قاضی‌پور با احسان بداغی، خبرنگار پارلمانی روزنامه ایران بود که در این مورد از او سوال کرده بود. قاضی‌پور در میانه گفت‌و‌گو و زمانی که از او درباره «تأثیر شکل‌گیری فراکسیون آذری‌زبان‌ها بر تقویت شکاف‌های قومیتی» سوال شد، عصبانی شد و صورت خبرنگار را زیر مشت‌های خود گرفت: قاضی‌پور: مثل تراکتور از روی همه چیز رد شدم


 جزییات گفت‌و‌گوی نادر قاضی‌‌پور و احسان بداغی:‌

قاضی‌پور: حق ما را شما خوردید.

بداغی: ما خوردیم؟ یعنی کی؟

– شماها و اصلاحات.

– یعنی فارس‌ها حق شما را خوردند یا اصلاح‌طلبان؟

– برو این را به آن‌هایی که شما را می‌فرستند تا این سؤالات را بپرسید بگو.

– کسی من را نفرستاده که این را از شما بپرسم.

– شماها نمی‌توانید از ناموستان دفاع کنید. ما از ناموستان دفاع کردیم.

– شما از ناموس ما دفاع کردید؟

– در جنگ‌ها ببین. ببین ما در هشت سال دفاع مقدس چه کارها که نکردیم. زنان ما طلاهایشان را فروختند.

– مگر فقط در آذربایجان این کارها شده؟ مگر در کرمان و شیراز و شهرهای دیگر کسی این کارها را نکرده؟

– نه. شما نکردید.

– از کجا من را می‌شناسید که این‌طور راحت می‌گویید شما نکردی؟

– شما دنبال اصلاحات و دنبال آزادی بودید. شما ضداسلام هستید. ضدولایت فقیه هستید. چون مرکز اسلام آذربایجان است. مرکز شیعه آذربایجان است.

– بر چه اساسی این را می‌گویید؟ یعنی جای دیگری در ایران شیعه نیست؟

– بنیان‌گذار شیعه در ایران صفویه و آذری‌ها هستند. بفرمایید آقاجان.

چند صدای مبهم

– شما چرا مشت می‌زنید؟

چند صدای مبهم

چند نفر از حاضران: ولش کن حاج‌آقا.

قاضی‌پور: زنگ بزنید حراست.

یکی از حاضران: این چرا مشت می‌زنه؟

دو روز پس از این ماجرا، قاضی‌پور گفت که برای تمامی اصحاب رسانه و خبرنگاران احترام قائل است و  روز یک‌شنبه با «شوخی» عکس‌العمل ناخوشایندی نشان داده است.