بیش از شش هفته است که در کار بسیاری از فیلترشکن‌ها اختلال ایجاد شده است. و اکنون تنها یک روز مانده به انتخابات ۷ اسفند در ایران، برخی فیلترشکن‌های باقی‌مانده نیز مختل شده و سرعت اینترنت هم به شدت افت کرده است.
در همین حال تارنماهای خبری نزدیک به جریان‌های اصلاح‌طلب و غیرمحافظه‌کار نیز بدون اینکه فیلتر شوند، از دسترس خارج شده‌اند. به نظر می‌آید که این تارنماها مورد حمله منع سرویس (DoS) قرار گرفته‌اند.
فیلترینگ گسترده دم انتخاباتی
اکنون بیش از ۶ هفته است که فیلترشکن‌هایی مانند سایفون به طور شبانه‌روزی باید به‌روز شوند تا با اختلال‌های ایجادشده از داخل ایران مقابله کنند. اما با همین به‌روز شدن‌ها هم وضعیت دسترسی به دنیای اینترنت ایده‌آل نیست؛ برخی کاربران وصل می‌شوند و برخی وصل نمی‌شوند. از کار افتادن فیلترشکن‌ها در ایام انتخابات و سرعت پایین اینترنت، دسترسی کاربران به سرویس‌هایی مانند Gmail را هم محدود کرده است.
پس فیلترینگ هوشمند یعنی کلی فیلترشکن‌ها رو از کار بیوفته و سرعت اینترنت کند شه. واقعا لازم بود اون چند صد میلیارد.
— Soheil Gonzalez (@soheilr7) February 25, 2016
دو روز مانده به انتخابات اسفند، اتصال به برخی از فیلترشکن‌های باقی مانده نیز مشکل شده است. فیلترشکن‌هایی چون سایفون، فری‌گیت، ابزارهایی مانند، لنترن و Kerio مختل شده‌اند یا که مدام قطع و وصل می‌شوند. اتصال به VPNهای رایگان هم مسدود شده و کاربران در فضاهای مختلف به دنبال خریداری VPN هستند. تلگرام – جایی که جریان اصول‌گرایان در آن به‌شدت در حال تبلیغ است – فیلتر نیست؛ اما این نرم‌افزار پیام‌رسان هم از دسترس تعدادی از کاربران خارج شده است که می‌تواند مربوط به سرعت پایین اینترنت باشد.
توییتر جایی برای بیان انتقادها
با وجود اینکه بسیاری از شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان مانند فیس‌بوک، واتس‌اپ و وایبر در ایران فیلتر هستند، توییتر از معدود شبکه‌های اجتماعی‌ای است که دو هفته مانده به انتخابات بارها کاربران نوشتند که برای آن‌ها فیلتر نیست. از این رو توییتر فضایی شده است که کاربران در مورد وضعیت اینترنت در ایران می‌نویسند و شکایت می‌کنند. کاربران ایرانی در این روزها با فیلترشکن‌های موبایل و تبلت بیشتر دردسر دارند. احسان کاظمی می‌نویسد: «فیلترشکن‌های موبایل و تبلت برای سیستم‌عامل iOS همگی از کار افتاده و مجبور شدم با PC بیام.»
این روزها همه از سرعت کم اینترنت و قطعی فیلتر شکن می‌نالن، تاکید میکنم همه، همه‌ها! شما چطور؟#انتخابات94 — نیما (@nima_nfp) February 25, 2016
فریاد Gmail کار نمی‌کند هم پژواکش مدام در توییتری که پر از تبلیغ انتخاباتی است، شنیده می‌شود. همچنین فریاد در مورد سرعت پایین اینترنت: «سرعت اینترنت رو ۶۶۶B/s مونده بود، گفتم نکنه شیطان انگشت کرده تو شیلنگ اینترنت.»
بیشتر کاربران این مشکلات را مرتبط به انتخابات می‌دانند؛ محسن حسینیان در توییتر می‌نویسد: «اینکه اس ام اس و اینترنت رو قطع کنن ملت بیشتر تحریک می‌شن به رأی!»
شرکت‌های فروش فیلترشکن هم مدام در توئیتر تبلیغ می کنند اما ندا – یک کاربر توییتری در خوی – به رادیو زمانه می‌گوید: «معلوم نیست که به درد بخورند. معمولاً همه از آشناهاشون فیلترشکن مطمئن مجانی یا پولی می‌گیرند. در عصر تکنولوژی نمی‌توانیم نیازهای عادی‌مان را هم به دست آوریم.»
سرعت اینترنت و نیازهای روزمره کاربران
رامتین، یکی از کاربران ایرانی که ساکن منطقه جنت آباد تهران است و محل کارش شرکتی خدماتی در خیابان بیژن است. او به رادیو زمانه می‌گوید که وضعیت اینترنت محل کارش بهتر از وضعیت اینترنت خانه مسکونی‌اش است: «هم در خانه و هم در شرکت ما از «شاتل» که اینترنت پرسرعت ADSL می‌فروشد، اینترنت گرفتیم. وضعیت اینترنت محل کار ما که سرویسی تجاری از «شاتل» می‌خرد بهتر است. ما وضعیت سرعت خانه طوری شده که خانمم از خانه زنگ می‌زند که من در شرکت ایمیلش را چک کنم.»
با این وضعیت سرعت اینترنت در آستانه انتخابات توقع دارین ما رای بدیم؟ @HassanRouhani @Rouhani_ir
— Vida (@Viiidaa) February 15, 2016
همسر رامتین در رشته مدیریت تحصیل کرده و اکنون بعد از زایمان مشغول گذراندن دوره یک‌ساله‌ای در دانشگاهی خارجی از راه دور است: «خانمم باید تکالیفش را آپلود کند، نمی‌تواند. من باید تکالیفش را از شرکت آپلود کنم. ایمیل هم به استادش نمی‌تواند بزند. من آسان‌تر می‌گیرم. خانمم الان شیر هم می‌دهد و از این وضعیت آشفته می‌شود.»
برخی از کاربران از سوی این شرکت‌های فروش اینترنت پرسرعت اس‌ام‌اس دریافت کرده‌اند که اینترنت در ۷۲ ساعت به دلیل «اختلالی از سمت زیرساخت اینترنت کشور»، مشکل خواهد داشت. رامتین می‌گوید: «من چنین اس‌ام‌اسی دریافت نکرده‌ام. در اینترنت اما دیدم که مردم کپی اسکرین‌شات موبایل گذاشته‌اند که چنین خبری دریافت کرده‌اند.»
نیکو در اهواز به رادیو زمانه می‌گوید که خانواده‌اش از شرکت پارس آنلاین اینترنت خریداری کرده‌اند: «سرعت پایین آمده، فیلترشکن‌های موبایل که اصلاً کار نمی‌کنند. فیلتر شکن فری‌گیت برای PC کار می‌کند اما بگیر نگیر دارد.»
نیکو دانشجویی مهندسی نفت است و اکنون مشغول نوشتن مقاله علمی مشترکی است که قرار است به کنفرانسی خارجی تقدیم شود. او به رادیو زمانه می‌گوید: «مشکل ما که انتخابات نیست؛ مشکل این‌ها انتخابات است. الان با دوستم و استادم مقاله نوشتیم، منابع لازم داریم. دِدلاین داریم. فیلتر و سرعت اینترنت مانع پیشرفت علمی می‌شود.» نیکو در ادامه می‌گوید: «فکر می‌کنند با این شرایط کسی تشویق به رأی دادن می‌شود؟ من دنبال راه فرار از اینجا هستم. »
سعید که مدام برای کار از کانادا به تهران و شهرهای جنوبی ایران می‌رود به رادیو زمانه می‌گوید: «باید زنگ بزنم به زنم در کانادا آدرس آپدیت سایفون بگیرم. عطایش را به لقایش بخشیدیم. تابستان پسرانم را می‌خواهم بیاورم ایران، یک روز هم بند نخواهند شد. بازی کامپیوتری می‌کنند و با این اینترنت اینجا بند نمی‌شوند.» او توضیح می‌دهد که محل کارش در جنوب ایران شرکتی چینی است که اینترنت از خود چین دارد و عالی نیست اما بهتر است: «حداقل می‌توانم با زن و بچه‌ام با اسکایپ حرف بزنم.»
حمله منع سرویس به سایت‌های انتخاباتی
شب پنج اسفند، «ایسنا» در گزارشی اختلال در برخی سایت‌ها در فاصله ۴۸ ساعت تا برگزاری انتخابات مجالس خبرگان رهبری و شورای اسلامی را به حملات منع سرویس مرتبط کرد: «این سایت‌ها تا شب گذشته به طور معمول فعالیت داشتند، از صبح امروز – چهارشنبه پنج اسفند – از دسترس خارج شدند.»
اختلال در سایت‌هایی که بیشترشان نزدیک به جریان‌های سیاسی غیر اصولگرا هستند، در حالی صورت گرفته که روز پنجم اسفند آخرین فرصت برای تبلیغات انتخاباتی بر اساس قانون انتخابات بوده است. خبرنگار بخش رسانه «ایسنا» با برخی از سایت‌های مختل‌شده گفت‌وگو کرده است و آن‌ها از دست خارج شدن سایت‌هاشان را به خرابکاری رقبای سیاسی نسبت داده‌اند.
علی‌اصغر شفیعیان، مدیرمسئول سایت خبری «انصاف نیوز» می‌گوید: عصر روز گذشته بود که حمله بسیار شدیدی به سایت انصاف نیوز شد و در لحظه ۳۸۰۰ درخواست‌کننده ورود داشت که قابل تحمل نبود و منجر به این شد که سایت از کار بیفتد. آی‌دی که وارد این سایت شده بود از بخارست پایتخت رومانی بود.»
حملات منع سرویس یا Denial of Service attack پیش از این توسط ارتش سایبری وابسته به سپاه پاسداران در ایران انجام می‌شد. ارتش سایبری ایران به تارنماهای خارج از ایران معمولاً با استفاده از از آی‌پی‌های خارجی حمله می‌کرد.
مدیرمسئول سایت «انصاف نیوز» توضیح می‌دهد بیشتر سایت‌هایی که از کار افتاده‌اند رسانه‌های مربوط به حامیان لیست ائتلاف اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گراها بودند.