معاهده تجارت آزاد اوکراین و اتحادیه اروپا از اول ژانویه ۲۰۱۶ به جریان می‌افتد. روسیه در واکنش به این پیمان، توافق مشابه خود با کشور همسایه را از همین تاریخ فسخ می‌کند. روسیه می‌گوید این گام را در نگرانی نسبت به عدم رقابت‌پذیری کالاهای داخلی بر می‌دارد.
کرملین اعلام کرد پیمان تجارت آزاد بین اوکراین و اروپا می‌تواند به ضرر تولیدات و کالاهای روسی باشد چرا که اقلام اروپایی معاف از مالیات، می‌توانند از مسیر اوکراین به بازارهای روسیه راه یابند.
کمیسیون اتحادیه اروپا این نگرانی را بی‌مورد دانسته اما هم‌زمان اعلام کرده که انتظار چنین اقدامی از سوی پوتین را داشت.
مسکو بارها شکایت کرده بود که پیمان تجارت آزاد میان کی‌یف و اتحادیه اروپا، بازارهای روسیه را مملو از کالاها و فرآورده‌های اروپایی خواهد کرد و برای همین روسیه مجبور خواهد بود تدابیری در حمایت از تولیدکنندگان داخلی خود به اجرا بگذارد. روسیه حتی این احتمال را منتفی ندانسته که تحریمی اقتصادی علیه اوکراین اعمال کند.
پیمان بروکسل و کی‌یف در حقیقت باید از نوامبر ۲۰۱۴ به جریان می‌افتاد اما پس از آن که مسکو اروپا را به پیامدهای جدی تهدید کرد، اتحادیه اروپا موعد پیمان را به ژانویه ۲۰۱۶ موکول کرد. دولت کی‌یف نیز پیش‌تر و در نوامبر ۲۰۱۵ اعلام کرد که اگر مسکو پیمان تجاری را فسخ کند، دست به اقدام مشابهی خواهد زد.
پیمان تجارت آزاد اوکراین و اروپا، سرنوشت سیاسی اوکراین را نیز رقم زده است. وقتی یاناکوویچ، رئیس جمهور مخلوع اوکراین در سال ۲۰۱۳ این پیمان را نپذیرفت، موجی از اعتراض و بحران سیاسی در این کشور به راه افتاد.
تیرگی مناسبات اوکراین و روسیه
داد و ستد روسیه و اوکراین به خاطر انضمام کریمه به روسیه و جنگ در شرق اوکراین، در ده ماه نخست سال ۲۰۱۵ به یک سوم سطح سال ۲۰۱۳ رسید. اتحادیه اروپا در حال حاضر مهم‌ترین شریک تجاری اوکراین است. روسیه قبلا یک بازار پررنگ صادراتی پیش از ترکیه، چین و مصر به اوکراین داشت.
پیمان تجاری روسیه و اوکراین که در اکتبر ۲۰۱۱ امضاء شد، بخشی از ایده‌های پوتین برای تشکیل یک بازار «اروپا-آسیایی» بود.
مناسبات اوکراین و روسیه در ماه‌های گذشته دستخوش اختلافات انرژیایی هم بوده است . پس از آن که روسیه صادرات گاز به اوکراین را به خاطر بدهی‌های کی‌یف قطع کرد، دولت اوکراین هم جلوی عبور هواپیماهای روسی از حریم هوایی این کشور را گرفت.
مسکو صادرات زغال سنگ به اوکراین را هم متوقف کرد و این واکنشی بود به قطع چند روزه برق شبه‌جزیره کریمه در ماه نوامبر.
دکل‌های انتقال برق از اوکراین به کریمه در ۲۲ نوامبر منفجر شدند و کریمه با دو میلیون جمعیت در تاریکی و سرما فرو رفت. تاتارهای مخالف مسکو و ملی‌گرایان اوکراینی مسئول این انفجار شناخته شدند.
بیشتر بخوانید: کریمه در تاریکی مطلق فرو رفت