مرتضی اسلامی دهکردی، مديرعامل انجمن يوزپلنگ ايرانی میگويد شمار اين گربهسان در ايران بر خلاف آنچه که تصور میشد، بسيار کمتر و وضعیت آن بحرانیتر است.
اسلامی دهکردی به خبرگزاری دانشجويان ايران (ايسنا) گفت: «تصور ما اين بود که بين ۷۰ تا ۱۲۰ قلاده يوزپلنگ در کشور داشته باشيم اما پس از تحقيقات و بررسیهای انجام شده متوجه شديم در بهترين حالت ممکن ۷۰ قلاده داريم و حتی به آمار ۴۰ تا ۷۰ قلاده يوزپلنگ برای کل کشور رسيديم.»
وی اين آمار را «نگرانکننده و شگفتآور» دانسته و افزوده است: «وضعيت يوزپلنگ ايرانی بحرانیتر از آن است که فکر میکنيم.»
در خارج از قاره آفريقا، ايران تنها کشوری است که هنوز تعداد محدودی از اين جانور در دشتهايش خانه دارند. چند سالی است که دوستداران طبيعت در ايران تلاشی سخت و جدی را برای حفاظت از نسل اين گربهسان ساکن دشتها آغاز کردهاند.
به گفته اسلامی دهکردی مشکل امروز يوزپلنگ اين است که بين مناطق حفاظت شده کشور، عوامل انسانی از جمله راهآهن، جاده و روستا وجود دارد و به همين دليل تصادفات جادهای بالاترين آمار تلفات يوز را دارد و طی تحقيقات انجمن يوزپلنگ ايرانی در دهه ۸۰ نزديک به ۴۰ درصد تلفات يوز متعلق به تصادفات جادهای بوده است.
مديرعامل انجمن يوزپلنگ ايرانی، اجرای طرحهای توسعهای در زيستگاههای يوزپلنگ مانند «جاده گرو در منطقه امن بافق» و «احداث معدن ذغال سنگ در نايبندان» را باعث تخريب اين زيستگاهها و «تأثير بسيار عميقتر و شديد بر روی اين حيوان» دانسته است. با از بين رفتن زيستگاه، طيف وسيعی از جمعيت يوزپلنگ در مدت زمان کوتاه تا متوسط از بين خواهند رفت.
وی افزود: «هجمه توسعه در کشور ما به قدری سخت و سنگين است که ايستادگی در برابر آن جرأت و جسارتی مثالزدنی میخواهد چراکه اولاً در اين کشور محيط زيست اولويت اول نبوده و نيست و همواره سازمان محيط زيست در برابر ارگانهای درآمدزا مثل صنعت معدن و تجارت يا وزارت اقتصاد قدرت کمتری دارد.»
از سال ۱۳۸۰ برنامه حفاظت از يوزپلنگ آسيايی در ايران تحت نظارت برنامه توسعه سازمان ملل متحد و با مشارکت سازمان حفاظت محيط زيست ايران آغاز شده است. سازمانهای ملی و بينالمللی متعدی با اين برنامه همکاری کردهاند تا بتوانند بقای بلندمدت اين تعداد اندک يوزپلنگ باقی مانده را تضمين کنند اما شمار این حیوان همچنان رو به کاهش است.