سقوط قیمت نفت در بازار جهانی تأثیرات خود را بر اقتصاد ایران نیز خواهد گذاشت. پیشبینی شده است که به همین دلیل کسری بودجه دولت یازدهم تا آخر سال از مرز دو ميليارد و ۵۰۰ ميليون دلار عبور کند. اما دولت کسری بودجه را رد میکند.
خبرگزاری مهر در گزارشی نوشته است که متوسط قيمت هر بشکه برنت دريای شمال هفته جاری به محدوده ۸۲ دلار رسيد و بهای سبد نفتی اوپک و نفت شيرين وست تگزاس آمريکا به کمتر از ۸۰ دلار در هر بشکه کاهش يافت.
کاهش جهانی قیمت نفت در پی آن صورت گرفت که عربستان سعودی اعلام کرد قیمت نفت صادراتی خود به آمریکا را کاهش میدهد تا با افزایش تولید نفت در آمریکا رقابت کند. همچنین افزایش عرضه در بازار نفت یکی از دلایل اصلی کاهش قیمت نفت در هفتههای اخیر بوده است. آمریکا در طول سال گذشته بیش از تقاضای بازار جهانی نفت تولید کرده است.
بنا به این گزارش با کاهش قيمت جهانی نفت، درآمدهای نفتی ايران و ديگر کشورهای عضو اوپک هم سقوط کرده بهطوری که حسن روحانی، رئيسجمهور ایران بهتازگی از کاهش ۳۰ درصدی درآمدهای نفتی کشور خبر داده است.
این گزارش بر پایه آمارهای شرکت ملی نفت ايران میافزاید در شرايط فعلی بهطور متوسط روزانه حدود يک ميليون بشکه نفت خام از ايران صادر میشود که با در نظر گرفتن تعیین قيمت نفت ۱۰۰ دلاری در بودجه سال جاری، بهطور ميانگين روزانه ۱۰۰ ميليون دلار درآمد نفتی باید به خزانه کشور واريز شود. اما متوسط قيمت فروش نفت ايران در طول پنج ماه گذشته تاکنون حدود ۲۵ درصد کاهش يافته است.
بدین ترتیب در حال حاضر به دليل کاهش قيمت نفت، این کالا روزانه حدود ۱۸ تا ۲۰ ميليون دلار زير قيمت تعیینشده در بودجه به فروش میرسد.
با توجه به ۱۳۵ روز زمان باقی مانده تا پايان سال جاری، در شرایطی که قيمت نفت در محدوده بشکهای ۸۰ دلار ثابت بماند، در مجموع بيش از دو ميليارد و ۵۰۰ ميليون دلار کسری به بودجه دولت تحميل خواهد شد.
در اینباره برخی از کارشناسان نفتی حتی پیشبینی کردهاند که قیمت نفت از این هم بیشتر سقوط کرده و به ۵۰ تا ۶۰ دلار هم برسد.
این در حالی است که محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت، روز چهارشنبه ۱۴ آبانماه گفت: «کاهش بهای نفت موجب کسری بودجه نمیشود.»
وی افزود: «قيمت هر بشکه نفت خام در بازارهای جهانی، در نيمه اول امسال ۱۰۴ دلار بود در حالی که در بودجه ما ١٠٠ دلار پيشبينی شده بود. الان با توجه به کاهش قيمت نفت در بازارهای جهانی، پيشبينی میکنيم که بهطور متوسط در نيمه دوم سال، ٨٢ دلار بسته شود.»
نوبخت افزود: «میتوانيم سال ۹۳ را به دو نيمه تقسيم کنيم. البته مقدار فروش همان يک ميليون بشکه نفت خام خواهد بود که ۳۰۰ هزار بشکه ميعانات گازی و ۱۲۰ هزار بشکه هم در ارتباط با پالايشگاههای داخلی است؛ مجموعاً منابعی که بهدست میآيد يک ميليون و ۴۲۰ هزار است.»
وی در مورد تأثیر ۸۲ دلار قيمت نفت بر ريال خزانه گفت: «مجموع اين ۸۲ دلار و ۱۰۴ دلار، مبلغ ۱۸۶ دلار میشود که برای تعيين قيمت متوسط آن را تقسيم بر دو میکنيم که به قيمت ۹۳ دلار میرسيم بنابراين قيمت هر بشکه نفت خام برای ما و بر طبق پيشبينی ۹۳ دلار خواهد بود.»
کاهش قیمت نفت میتواند تنها بر اقتصاد کشورهای ثروتمند عربی که شبکههای مالی گستردهای برای جبران کسری درآمد خود دارند بیتأثیر باشد. گفته میشود اگر قيمت نفت در حد ۸۰ دلار باقی بماند، ايران به منظور کاهش وابستگی به نفت باید اصلاحات اقتصادی را در دستور کار قرار دهد.