با اعلام خلافت ابوبکر بغدادی بر مسلمین جهان، هزاران نفر از جهادی‌ها در سرتاسر دنیای اسلام به وی پیوستند. در این میان سهم «مغربی‌ها» از همه بیشتر بود؛ موضوعی که رهبر داعش را مجبور کرد تا نام حکومت ادعایی خود را از «دولت اسلامی عراق و شام» به «دولت اسلامی» تغییر دهد.

رشد سریع داعش و فتح مناطق گسترده‌ای از عراق و سوریه موجب بحث و مناقشه در میان بنیادگرایان اسلامی بر سر تاکتیک‌ها و استراتژی‌های آنها شده است. این بحث در میان فرماندهان عملیاتی و آنانی که به جهاد عملی تمایل دارند، نمود بیشتری دارد.

ISIS

«ابومالک شامی» یکی از رهبران جبهه النصره در کوه‌های «القلمون» در حومه دمشق که در ماه‌های اخیر مجبور شد از این مناطق عقب‌نشینی کند، از جمله این افراد است. او استراتژی جبهه النصره و به دنبال آن سازمان القاعده را زیر سؤال برده است.

«شامی» معتقد است استراتژی القاعده مبنی بر عدم تشکیل خلافت اسلامی و پیروی جبهه النصره از این اصل، شکست ماه‌های اخیر نیروهای وی را به ارمغان آورده است. او با ستایش از ابوبکر بغدادی، خود و نیروهایش را تحت امر وی قرار داد.

در مقابل و برای جلوگیری از پیوستن دیگر نیروهای النصره به خلافت ابوبکر بغدادی، ابومحمد جولانی رهبر این جبهه اعلام کرد که به زودی «امارت» حلب را تأسیس خواهد کرد.

انشعاب ابومحمد جولانی

جولانی که در گذشته از یاران نزدیک ابومصعب زرقاوی بود، در ماه‌های اخیر با پیروی از ابوبکر بغدادی شدیدا مخالفت کرد و بر وفاداری به ایمن ظواهری رهبر القاعده تأکید داشت. اکنون به نظر می‌رسد موضوع امارت و خلافت جذابیت زیادی در میان هواداران دو طرف ایجاد کرده باشد و به این دلیل جولانی مجبور شده وعده امارت را به پیروان خود بدهد.

موضوع خلافت ابوبکر بغدادی نه فقط موجب شد نیروهای زیادی از جبهه النصره جدا شده و به وی ملحق شوند، بلکه منطقه آلبوکمال در مرز عراق و سوریه که در گذشته بخشی از دائره قدرت جولانی بوده، به ابوبکر بغدادی اعلام وفاداری کرد.

اکنون نگرانی ابومحمد جولانی بر دو محور اساسی متمرکز شده است: نخست آن که مهاجران ملحق شده به النصره در سوریه، بعد از اعلام خلافت ابوبکر بغدادی آن را ترک کنند و دوم این که منابع مالی سازمان او که بخش عظیمی از آن با کمک هوادارانش در جهان اسلام جمع می‌شود، این بار به سوی «خلیفه جدید» در موصل روانه گردد.

در گام بعدی اگر رهبر داعش به بغداد نزدیک شود یا بخش‌هائی از آن را تصرف کند، می تواند فرمانروائی خود را بر جبهه النصره در سوریه تحکیم کند. ابومحمد جولان به خلاف ابوبکر بغدادی، از ظهور در برابر رسانه‌های جمعی پرهیز می‌کند. او تنها یک بار با تلویزیون الجزیره مصاحبه کرد بی آنکه دوربین او را از جلو نشان دهد.

 شبکه «دابق»

شهر موصل در حال حاضر تحت حاکمیت داعش از دو بحران آب و کمبود مواد غذائی رنج می‌برد و مردم آن سامان از آب رودخانه‌ها استفاده می‌کنند. اما کمبود آب و نایاب شدن مواد غذائی برای داعش چندان اهمیتی ندارد. مهم برای این تشکل بنیادگرا، دو موضوع محاکم شرع و تبلیغات است.

Dabiq

آنها اکنون بعد از برپایی دادگاه‌های شرع در شهرهای تحت تصرف خود، قصد دارند یک شبکه تلویزیونی راه‌اندازی کنند. روز جمعه ۱۲ ژوئیه، داعش اعلام کرد که به زودی یک شبکه تلویزیونی بنام «دابق» دایر می‌کند که مقر آن در شهر موصل است.

نام تلویزیون داعش از اسم منطقه‌ای در نزدیکی حلب سوریه گرفته شده است. پیشینه موضوع به ۸ اوت ۱۵۱۶ باز می‌گردد که نبرد مهمی میان نظامیان سلیم اول سلطان عثمانی و قوای ممالیک مصر در این منطقه گرفت و سلطان عثمانی با شکست نیروهای ممالیک در جبهه «مرج دابق»، به آسانی وارد دمشق شد و بعد از آن مصر را تصرف کرد و به خلافت ممالیک بر سرزمین نیل آبی پایان داد.

این جنگ همچنین درآمد پیروزی‌های مهم و پی‌درپی عثمانی و گسترش امپراتوری آن شد. ابوبکر بغدادی اکنون در آرزوی حاکمیت بر قلمرو سلیم اول در قرن شانزدهم میلادی است.

دابق همچنین نام نشریه الکترونیکی به زبان انگلیسی است که داعش در حال حاضر اخبار و گزارش‌های خود را در منتشر می‌کند. تاکنون یک شماره از این نشریه منتشر شده که عنوان «بازگشت خلافت» را تبلیغ می‌کند.

اما تلویزیون دابق قرار است گزارش‌هایی از جبهه‌های جنگ سوریه و عراق پخش کند که در هیچ تلویزیون دیگری پخش نشده‌اند. در ۱۰ ژوئن گذشته نیروهای داعش ساختمان دو تلویزیون محلی در شهر موصل به نام «سما» و «نینوی فردا» را تصرف کردند و کارکنان آنها را به گروگان گرفتند. احتمال می‌رود که شبکه تلویزیونی جدید داعش از این ساختمان‌ها برای پخش برنامه‌های خود استفاده کند.

یکی از دلایل این نام‌گذاری را می‌توان به روایتی مذهبی نسبت داد. از یکی از مهم‌ترین صحابه پیامبر اسلام به نام ابی هریره که مسلمانان اهل سنت معتقدند بیشتر از همه احادیث پیامبر را حفظ کرده، نقل شده که روز قیامت از منطقه دابق شروع می‌شود و جنگاورانی با عزم راسخ این مسیر انقلابی را طی خواهند کرد.

«مناره بیضا» رقیب «دابق»

مناره بیضا نام مجله‌ای الکترونیکی است که به زبان عربی توسط جبهه النصره منتشر می‌شود. این ارگان تبلیغاتی لحظه به لحظه اخبار جبهه‌های جنگ با نیروهای بشار اسد را با تاکید بر رد شایعات وابستگی خود به رژیم اسد منتشر می‌کند.

نام مناره بیضا نیز همانند دابق از احادیث و روایت‌های اسلامی گرفته شده است. طبق این روایات و حدیث فردی به نام نواس بن سمعان؛ عیسی در آخر زمان در منطقه مناره بیضا در نزدیکی دمشق فرود می‌آید در حالی که دست‌های خود را بر بال دو فرشته گذاشته است.

طبیعتا عیسی در این داستان یک ناجی و رهایی‌یخش خواهد بود. بر این مبناست که جبهه النصره خود را همان نیروی نجات‌دهنده می‌خواند و پیوستن به خود را بر معتقدان این احادیث و روایات‌ واجب می‌داند.

براین اساس جبهه النصره و داعش نه فقط بر روی زمین با هم به مبارزه برخاسته‌اند، بلکه در تاریخ و اعتقادات دینی و آسمانی نیز صف‌آرایی خود را گسترده‌ترکرده‌اند.