حملات محافظهکاران به روحانی عمدتا بر دو حوزه سیاست خارجی و فرهنگ متمرکز شده اما دست آنها برای مانور روی مسائلی چون حجاب بازتر است زیرا مذاکرات اتمی زیر نظر خامنهای انجام میگیرند. پرداختن به حجاب بیش از سایر موضوعها امکان همگرایی در میان محافظه کاران ایجاد میکند و در عین حال دولت هم نمیتواند در این حوزه بابیپروایی پاسخ منتقدان را بدهد.
محافظهکاران مجلس شورای اسلامی نامهای با ۱۹۵ امضا خطاب به رییس جمهوری ایران نوشته و از حسن روحانی خواستهاند که به دنبال راهکارهای اجرایی قانون حجاب باشد. قانونی که نمایندگان از آن سخن میگویند در سال ۱۳۸۴ با عنوان « قانون حجاب و عفاف» در مجلس به تصویب رسیده و هدف اصلی آن ایجاد محدودیتهای سیستماتیک برای زنانی است که الگوهای مورد پسند حکومت را در نوع پوشش خود رعایت نمیکنند.
حسن روحانی در تبلیغات انتخاباتیاش با برخوردهای امنیتی با کسانی که به تعبیر حکومت ایران « بدحجاب » هستند مخالفت کرده بود. او در تیرماه سال گذشته نیز طی یک مصاحبه بر موضعاش پافشاری کرد و گفت: «اگر زنی یا مردی حجاب رسمی مد نظر ما را رعایت نکند، عفیف بودنش زیر سؤال نمیرود.»
حالا محافظهکاران با استناد به عملکرد دولت روحانی میگویند که وضعیت حجاب در جامعه ایران بدتر از گذشته شده و نامه نمایندگان نیز حاوی همین ادعاست. نامهای که در آن حجاب یک موضوع حیاتی تلقی شده و نمایندگان گفتهاند که اگر رعایت نشود «پیامدهای آن جبرانناشدنی است.»
همدستی دولت با گشت ارشاد
حملههای محافظهکاران علیه دولت به طور مشخص در دو حوزه سیاست خارجی و فرهنگ متمرکز شده است. آنها درباره سیاست خارجی امکان زیادی برای مانور ندارند چرا که موضوعهای استراتژیک این حوزه زیر نظر مستقیم آیتالله خامنهای اداره میشود. دست آنها برای حمله به روحانی در حوزه فرهنگی به مراتب بازتر است و در این میان حجاب بهترین ابزاری است که میتوانند علیه دولت به کار گیرند.
گشت ارشاد که نماد اراده حکومت برای برخورد قهری با زنان است در یکسال گذشته به فعالیتهای خود مانند سابق ادامه داده و گزارشها از تهران و شهرهای بزرگ هم حکایت از این دارند که با فرارسیدن فصل گرما، فعالیت این گشتها افزایش یافته است.
بخشی از مسئولیت گشتهای ارشاد به عهده دولت است. «عبدالرضا رحمانی فضلی» وزیر کشور روز ۲۹ اردیبهشت ماه با تایید ادامه فعالیت گشت ارشاد گفته بود که نیروی انتظامی «باید با مواردی از آسیبهای اجتماعی که میتواند برای جامعه ناامنی و نگرانی ایجاد کند، برخورد کند.»
بنابراین دولت با این که خود در فعالیت گشت ارشاد همدست نیروی انتظامی و قوه قضاییه است ولی سطح همدستیاش برای محافظهکاران راضیکننده نیست.
اتحاد محافظه کاران و انتظار حامیان
محافظهکاران در تلاش برای تضعیف موقعیت روحانی فریاد «وا اسلاما» سر میدهند و قصد کوتاه آمدن ندارند. آنها در میانه نزاعهای چندگانه با دولت که از سیاست خارجی تا اقتصاد و فرهنگ را در برمیگیرد از ابزار حجاب استفاده میکنند. پرداختن به حجاب بیش از سایر موضوعها امکان همگرایی در میان محافظه کاران ایجاد میکند و در عین حال دولت هم نمیتواند در این حوزه با بی پروایی پاسخ منتقدان را بدهد.
به همین دلیل است که «ناصر مکارم شیرازی» مرجع تقلید طرفدار حکومت گفته «از اين که برخی نق میزنند و میگويند نبايد درباره حجاب و ماهواره صحبت کرد » خوف و هراسی ندارد.
طبیعی است که او و همفکرانش خوف و هراسی نداشته باشند. قصد آنها اتفاقا این است که از ابزار « حجاب» برای اعمال فشار علیه دولت و ایجاد خوف و هراس در میان حامیانش استفاده کنند. برنامهای که پیشتر در دوره ریاست جمهوری «محمد خاتمی» هم از سوی محافظهکاران با همین انگیزهها پیاده شد. آن زمان ادعای منتقدان دولت این بود که وضعیت حجاب هر روز دارد بدتر می شود و حالا هم دقیقا پای همین ادعا در میان است.
«غلامعلی حداد عادل» مشاور عالی آیتالله خامنهای «بدتر شدن وضعیت حجاب» را از جهت بدیهی بودن به تغییر روز و شب تشبیه کرده و گفته که «مثل روز که شب میشود، آرام آرام وضعیت حجاب هر سال بدتر میشود و گویی پله پله به پایین میرویم» او دولت را دعوت کرده که درباره حجاب سختگیری بیشتری داشته باشد و گفته نباید حرفهایی زده شود که «آنهایی که میخواهند روز به روز روسریها را بیشتر بردارند بگویند مثل اینکه زیاد مشکل نیست.»
مشخص است که اگر دولت به توصیههای محافظه کاران تن دهد با موجی از نارضایتی در بدنه اجتماعیاش روبرو خواهد شد. نارضایتی به ویژه از جانب زنانی خواهد بود که یک سال پیش به امید گسترش آزادی های اجتماعی و تحمل سبک زندگیشان توسط حکومت، رای خود را به نفع روحانی در صندوقها انداختند و هنوز هم نشانه قابل اعتنایی از تغییر فضا حس نمیکنند.
آنها می خواهند دولت مطابق وعده هایش گام های عملی هم برای پذیرش سبکهای زندگی متفاوت در جامعه بردارد نه این که صرفا نظارهگر هجوم سیاسی و تبلیغاتی محافظهکارانی باشد که طی ماههای اخیر خیابان های تهران و شهرهای بزرگ را با بیلبوردهایی حاوی تشبیه زنان به پایه شکسته صندلی، شکلات باز شده و فندق درباز٬ پر کردهاند.