یک میلیون هکتار از عرصه‌ها و اراضی طبیعی ایران به‌ دلیل برداشت بی‌رویه آب از سفره‌های زیرزمینی و خالی شدن آبخوان‌ها دچار فرونشست شده است. این در حالی است که میزان فرسایش خاک نیز به عنوان تهدیدی جدی برای آینده محیط زیست و منابع طبیعی کشور درآمده است.

Subsidence_Foroo Neshast Zamin
یک میلیون هکتار از اراضی ایران فرونشسته است.

رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیز‌داری  در همایشی که روز دوشنبه ۱۹ اسفند به مناسبت هفته منابع طبیعی و  با همکاری تشکل‌های مردمی در سالن اجتماعات این سازمان برگزار شده بود به بیان آمارهایی از وضعیت کنونی عرصه‌ها و منابع طبیعی در ایران پرداخت و آن را بحرانی توصیف کرد.

خداکرم جلالی تاکید کرد بیلان منفی‌‌ آب‌های زیرزمینی در ایران باعث فرونشست یک میلیون هکتار از عرصه‌های کشور در مناطق مختلف شده است. او این پدیده را نتیجه مدیریت غلط منابع آبی و حفر چاه‌های مجاز و غیرمجاز دانست و گفت:« وقتی بی‌هیچ ضابطه و معیاری چاه عمیق و نیمه‌عمیق حفر می‌شود تا کشاورزی ناپایدار توسعه یابد، آبخوان‌ها خالی می‌شود، سطح آب‌های زیرزمینی پایین می‌رود و در نتیجه ۲۳۰ دشت حاصلخیز کشور دچار بحران جدی می‌شود».

جلالی همچنین از فرسایش آبی و خاکی به‌عنوان یکی از چالش‌های اساسی منابع طبیعی کشور یاد کرد و گفت: بررسی‌ها نشان از آن دارد که میزان فرسایش آبی در کشور ۱۶/۷ تن در هکتار و میزان فرسایش بادی به ۵۰ تن در هکتار می‌رسد. رئیس سازمان جنگل‌ها یادآور شد که فرسایش آبی باعث شسته‌شدن خاک‌های حاصلخیز کشور می‌شود و باید هرچه سریعتر برای آن چاره‌ای اندیشید.

معاون وزیر کشاورزی با بیان اینکه قبل و پس از انقلاب اقدامات خوبی در جهت بیابان زدایی انجام شده افزود: در حال حاضر هفت میلیون هکتار طاغ‌زار،‌ گزنه زار و سایر گونه‌ها داریم که باعث شده امنیت ۷۸ شهر کشور تامین شود.

«آبخیزداری، درمان دردها»

رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با بیان این‌که آبخیزداری درمان همه دردهای منابع طبیعی کشور است، گفت: «با وجود اینکه سال‌هاست در کشور ما این فناوری شناخته شده اما خیلی مورد توجه نبوده است و این در حالیست که در سراسر دنیا اهمیت این موضوع اثبات شده و بسیاری از کشورها در حال شکستن سدهای خود هستند».

جلالی  با بیان اینکه انتظار داریم در همه کارهای عمرانی مساله آبخیزداری در نظر گرفته شود افزود:«زمانی که بحث اقتصاد مقاومتی مطرح شد در مجمع تشخیص مصلحت نظام در کمیسیون زیربنایی جلساتی داشتیم که ببنیم کدام موارد باید جزو اولویت کشور قرار گیرد که با توجه به محدودیت منابع آب کشور زیربنایی ترین، اثرگذارترین و زودبازده ترین اقدام آبخیزداری تشخیص داده شد».

چرای دام بیش از حد مجاز

جلالی حضور دام بیش از حد مجاز در جنگل‌ها و مراتع را دومین چالش بزرگ محیط‌زیست و منابع طبیعی کشور دانست و گفت که ۲ برابر ظرفیت منابع طبیعی کشور دام وجود دارد. چرای این تعداد دام مانع از رویش نهال‌های جدید می‌شود و به همین دلیل در رویشگاه‌های زاگرسی شاهد تک درخت‌هایی با سن بالا هستیم. درحالی‌که جنگل متعادل، ‌مناسب و پویا باید درختانی با انواع رده‌های سنی را در خود داشته‌باشد.

رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با اشاره به فراگیری پدیده آفت ذغالی بلوط و نابودی جنگل‌های زاگرسی کشور اظهار کرد:«آفات و بیماری‌هایی که در عرصه‌های جنگلی کشور رخ می‌دهد عوامل ثانویه نابودی جنگل‌های زاگرس هستند که ناشی از فشاربیش از حد بر عرصه‌های منابع طبیعی است و اکنون مشاهده می‌کنیم که یک میلیون هکتار از مساحت ۶ میلیون هکتاری جنگل‌های زاگرس به این آفت مبتلا شده و ۱۵ درصد از این رویشگاه‌ها نیز به کلی خشکیده است».

رییس سازمان جنگل‌ها ومراتع با تأکید براینکه بهره‌برداری‌های بی‌رویه از منابع طبیعی، زندگی بشر را دچار چالش‌های بسیاری ازجمله تغییر اقلیم، کمبود آب شیرین، بیابانزایی، کاهش تنوع زیستی و خشکسالی کرده است، تصریح کرد: در کشور ما نیز به‌دلیل بهره‌برداری‌های بی‌رویه از منابع با معضلاتی مانند خشک شدن دریاچه ارومیه، تالاب‌ها، بیلان منفی دشت‌های کشور و آلودگی هوا مواجه هستیم.

هدفمندی یارانه‌ها و تخریب جنگل‌ها

خداکرم جلالی هفته پیش نیز در یک نشست مطبوعاتی با هشدار نسبت به وضعیت جنگل‌ها و مراتع در ایران گفته بود اجرای فاز اول هدفمندی یارانه‌ها و افزایش قیمت سوخت باعث شده است تا استفاده از سوخت‌ هیزمی به اندازه ۶۰ درصد و سوخت بوته‌ای به میزان ۱۰۰ درصد افزایش یابد، که این به معنای تخریب بیش‌تر جنگل‌ها و مراتع کشور است.

او بار دیگر با بیان این‌که ممکن است در مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها تخریب منابع طبیعی برای تولید سوخت افزایش پیدا کند اگفت:«اگر بخواهیم منابع طبیعی داشته باشیم ابتدا باید با پدیده فقر و بیکاری مبارزه کرده و چاره‌ای برای اداره معیشت مردم اندیشید».