آیا شعار مرگ بر آمریکا “از اعماق جان یکایک مردم” ایران بر می‌آید؟

‌‌‌علی خامنه‌ای: «کسی مرگ بر آمریکا را به ملت ایران یاد نداد، مرگ بر آمریکا از اعماق جان یکایک مردم برآمد.»

‌‌‌بسیاری از یادگارهای سال‌های ابتدای انقلاب بدون آنکه زمینه اعتقادی عام در بین مردم ایران برای آنها وجود داشته باشد، صرفا به پشتوانه تبلیغات حکومتی و ارگان‌های شبه نظامی مانند بسیج، همچنان باقی مانده‌اند. یکی از این یادگارها شعار «مرگ بر آمریکا» است؛ شعاری که سال‌ها از دهان همه مسئولان حکومتی شنیده می‌شد و بعد از مرگ آیت‌الله خمینی نیز ازاعتبار نظرات او برای تایید درستی و لزوم ادامه این شعار استفاده می‌شد.

اکنون به دلیل بحران اقتصادی ناشی از تحریم و انزوای بین‌المللی، دستگاه قدرت در ایران با تغییر جهتی چشمگیر که ولی‌فقیه حکومت نام”نرمش قهرمانانه” بر آن نهاده، در صدد تنش‌زدایی با آمریکاست. اما با شعار “مرگ بر آمریکا” چه کنند؟

خط تشنج برای ۱۳ آبان، سالگرد هجوم “دانشجویان پیرو خط امام” به سفارت آمریکا در تهران بسیج شده است. می‌خواهند همه جا شعار “مرگ بر آمریکا” سر دهند و می‌گویند که مردم این شعار را می‌خواهند و به قول خامنه‌ای این شعار از اعماق دل مردم بر می‌آید.

طرفداران پیگیر تنش‌زدایی می‌گویند که آیت‌الله خمینی چندان سفت و سخت هم طرفدار این شعار نبود. اما کسانی که به هر دلیل تنش‌فزایی را ترجیح می‌دهند (برای فلج کردن حسن روحانی، برای کسب‌وکاری که رونق آن در گرو تنش و معاملات پنهان است…)، عکس آن را می‌گویند و از “مرگ بر آمریکا” یک وحی مُنزل می‌سازند.

خط تشنج برای ۱۳ آبان، سالگرد هجوم “دانشجویان پیرو خط امام” به سفارت آمریکا در تهران بسیج شده است. می‌خواهند همه جا شعار “مرگ بر آمریکا” سر دهند و می‌گویند که مردم این شعار را می‌خواهند و به قول خامنه‌ای این شعار از اعماق دل مردم بر می‌آید.

آیا این گونه است؟ به میان مردم رفته‌ایم تا نظرشان را بازگو کنیم. طبعاً نمی‌توان طیف نظرات را بازتاب داد. اما می‌توان مدعی شد که مردم با شعار “مرگ بر آمریکا” موافق نیستند. فقط اقلیت کوچکی با این شعار همراهی می‌کنند و برخی از آنها به حکم عادت، بدون توجه به مضمون واقعی شعار و پیامد آن، آن را تکرار می‌کنند.

۱۱ سپتامر مرا از نماز جمعه بیرون انداختند!

آقای حسن‌زاده می‌گوید: «روز یازدهم سپتامبر را دقیقا به یاد دارم. همان روزی که هواپیماهای مسافربری را به برج‌های دو قلوی آمریکا کوبیدند. آن موقع تلویزیون برنامه‌ای داشت به اسم “صبح بخیر ایران” که خیلی از مردمی که سحرخیز بودند آنرا نگاه می‌کردند چون سر ساعت یک بخش خبری داشت و می‌چسبید اول صبح در حال صبحانه خوردن یا آماده شدن برای کار روزانه، آدم به اخبار هم گوش بدهد. یک لقمه بزرگ نان و پنیر گرفته بودم و اولین گاز را که زدم دیدم یک هواپیما خورد به برج‌ها. توی تلویزیون، اخبار! دقت کردم دیدم یکی دیگر هم خورد و به آمریکا حمله کرده‌اند. دنیا تکان خورد. وسط خبر اعلام شد که وزارت امور خارجه ایران حمله تروریستی به آمریکا را محکوم کرده است. جمهوری اسلامی شاید اولین نبود ولی یکی از اولین‌ها بود که حمله به آمریکا را محکوم کرد.

«در نماز جمعه‌ای که بعد از ۱۱ سپتامبر برگزار شد نمی‌گذاشتند کسی شعار مرگ بر آمریکا بدهد. من چند بار شروع کردم مرگ بر آمریکا گفتن. اول صلوات فرستادند. بعد یکی زد روی شانه‌ام و گفت شعار ندهم. بار چهارم مرا گرفتند و از نماز جمعه پرت کردند بیرون.»

برای نسل من که در سال‌های ابتدای انقلاب بچه دبستانی بودیم وقت خوبی بود تا بفهمیم همه این شعار‌ها فقط شعار است و عمل پشتش نیست. مردم فهمیده بودند رژیم ترسیده است. ترسیده بودند به بهانه حمله به برج‌ها به ایران حمله کنند و آن وقت معلوم شد این هارت و پورت‌ها که سپاه قوی است و ما از حمله آمریکا ترس نداریم حرف مفت است.»

… برای اولین و آخرین بار در عمرم رفتم نماز جمعه. نماز جمعه‌ای که بعد از ۱۱ سپتامبر برگزار شد فوق‌العاده بود. عالی بود. نمی‌گذاشتند کسی شعار مرگ بر آمریکا بدهد. تا کسی می‌خواست شعار بدهد جلویش را می‌گرفتند. آن آدمهایی که جلو می‌نشستند هماهنگ شده بودند که شعار ندهند. من چند بار شروع کردم مرگ بر آمریکا گفتن. اول صلوات فرستادند. بعد یکی زد روی شانه‌ام و گفت شعار ندهم. بار چهارم مرا گرفتند و از نماز جمعه پرت کردند بیرون. وقتی خیالشان راحت شد که نزدیک خبرنگارها نیستم یک نفر که ۵۰ ساله بود و چفیه گردنش بود به اصطلاح آمد دلجوئی کردن از من.

استدلالش این بود که شما فرض کن با خانمت داری از سر کوچه رد می‌شود و یک نفر لاتِ چاقوکش که مست کرده است دارد به تو فحش می‌دهد. تو چون ناموست همراهت است رد می‌شوی و درگیر نمی‌شوی تا مبادا این فرد که مست است توهین بدی کند یا به خانمت ضربه بزند. می‌گذاری تا به وقتش طرف را جائی تنها پیدا کنی و جوابش را بدهی. از او پرسیدم در واقعیتی که ما هستیم چه کسی مرد است و چه کسی نقش خانومش را دارد؟ کمی مکث کرد و گفت: “ملت! ملت، ناموس ولی فقیه هستند و حضرت آقا نمی‌خواهد آسیبی به نوامیس اسلام وارد شود مگر چاره‌ای نباشد. مثل جنگ تحمیلی که به ما حمله کردند و حضرت امام هشت سال با وجود همه سختی‌ها به جنگ ادامه دادند. وقتی لازم باشد از جنگ با آمریکا ابائی نداریم”.»

«شعار مرگ بر آمریکا در بین طرفداران نظام اعتقادی نیست، یک تبلیغات است برای خود نظام. کسانی که می‌روند نماز جمعه یا بسیجی‌ها مثل ذکری که با تسبیح می‌گویند به آن عادت کرده‌‌اند.»

آقای حسن‌زاده درباره ارتباط صحبت‌هایش با مراسم ۱۳ آبان و شعار مرگ بر آمریکا می‌گوید: «یکی از دلایلی که آمریکا به ایران حمله نمی‌کند این است که می‌داند این نظام کار جدی برای ضربه زدن به آمریکا نمی‌کند و این شعار ایدئولوژیک نیست. شعار مرگ بر آمریکا در بین طرفداران نظام اعتقادی نیست، یک تبلیغات است برای خود نظام. کسانی که می‌روند نماز جمعه یا بسیجی‌ها مثل ذکری که با تسبیح می‌گویند به آن عادت کرده‌‌اند. اسلام هم راه هزار توجیه را باز گذاشته است. تقیه، ارشاد از طریق مودّت و این حرف ها! اگر خامنه‌ای بخواهد، مثل ۱۱ سپتامبر این شعار را حذف می‌کنند.»

مفاهیم به عاریت گرفته شده

یک وکیل دارای سابقه فعالیت حقوق بشری می‌گوید: «بسیاری از فعالان سیاسی حال حاضر در ایران، جوانانی بودند که به پشتوانه روحانیون و قدرت‌هایی که به دنبال ایجاد یک کمربند اسلامی در اطراف اتحاد جماهیر شوروی بودند، در سال‌های ۵۶ و ۵۷ میوه انقلابی را که ثمره خون مبارزان آزادی‌‌‌خواه ایران بود را با یک عوام فریبی آشکار-که شرایط آن بر بستر آگاهی کاذب مذهبی آماده بود- از آن خود کردند.

این‌ها فقط به پشتوانه سخنرانی‌های مذهبی می‌توانستند دست به تحلیل شرایط بزنند و اگر کتابی نیز خوانده بودند از منابع دست چندم همان کسانی بود که تا قبل از ۵۷ توسط رژیم شاه و بعد از ۵۷ توسط رژیم جمهوری اسلامی زندانی، شکنجه و اعدام شدند. طبیعی است که فضای غالب فعالان سیاسی نسل بعد ایران نیز در غیاب کسانی که نسل‌کشی شده بودند توسط همین افراد تربیت شدند.

 از همین روی صحبت کردن بدون آگاهی و اطلاعات کافی در همه زمینه‌ها شایع است. منظور آنکه عوام‌فریبی و صحبت‌های سراسر اشتباه حکومت در بین اپوزیسیون هم مرسوم است. امکان ندارد اپوزیسیون یک حکومت به علم، تخصص، درستی و راستگوئی شهره باشد و آن حکومت در طول زمان تلاش نکند با اصلاحات جزئی از آبرو ریزی هر ساعته جلوگیری کند.

«…واژه امپریالیسم را با استکبار جهانی معادل‌سازی کردند و به آن بار مذهبی دادند. امپریالسم تبدیل شد به یک دشنام مذهبی به معنای دشمن خدا …»

یکی از مفاهیمی که دزدیده شد، بحث‌های پیچیده اقتصادی و فلسفی بود که درباره امپریالیسم مطرح می‌شد. مذهبی‌ها چون فلسفه را عامل تباهی انسان و یکی از علل بی‌دینی می‌دانند و علم اقتصاد در نظر آنان خلاصه در احکامی مانند خمس، زکات و احکامی سطحی درباره معامله است، قدرت درک این پدیده پیچیده و کاملاً مادی را نداشتند؛ از همین روی، واژه امپریالیسم را با استکبار جهانی معادل‌سازی کردند و به آن بار مذهبی دادند. خود واژه امپریالیسم که به عنوان واژه شناسای یک مرحله سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بار معنایی و تاریخی پیدا کرده بود تبدیل شد به یک دشنام مذهبی در معنای بد، آدم‌کش، دشمن خدا، فاسد و به اصطلاح دزد اموال ملت‌های دیگر.

این وکیل دادگستری ادامه می‌دهد:«چندی پیش در مجلس ختمی یکی از دوستان گذشته را دیدم که صاحب کتاب و متعلق به جریان فکری سوسیالیستی هستند. برای شما احتمالاً جالب است این فردی که سال‌ها یکی از اصول اعتقادی‌اش ضدیت با امپریالیسم است و درباره آن کتاب نوشته، اعتقاد داشت که مسئله مهم شناسائی ماهیت قدرتی است که در مقابل ما قرار دارد. ایشان می‌گفتند که یکی از دلایلی که باعث شده است آمریکائی‌ها بتوانند حقوق مردم ایران را پایمال کنند این است که سفارتخانه‌ای وجود ندارد تا پیگیر حقوق ایران باشد. بسیار جالب است که یک فرد شناخته شده و مشهور به افکار سوسیالیستی رادیکال می‌گوید برای دفاع از منافع مردم ایران در برابر امپریالیسم باید سفارتخانه‌ها باز باشد تا بتوان در چهارچوب قوانین بین المللی از منافع کشور دفاع کرد.

… بنده هم جدا از مسائل حقوقی فکر می‌کنم بخش قابل توجهی از تحریم‌ها علیه کشور ما در صورتی که یک مدیریت دیپلماتیک بر جریان روابط ایران و آمریکا حاکم بود قابل جلوگیری بود.»

«بهتر است بساط این شعارها جمع شود. آدم عاقل وقتی زورش به یک کسی نمی‌رسد اگر رجز بخواند طرف را جری می‌کند و بیشتر آسیب می‌بیند.»

زور آنها بیشتر از ماست

مسعود راننده آمبولانس است و اعتقاد دارد که بهتر است «بساط این شعارها جمع شود.». او می‌گوید: «ما ملت حرف شده‌ایم. به جای عمل کردن فقط حرف می‌زنیم. پدر من مجروح جنگی است.

شعار مرگ بر صدام درست بود ما داشتیم با عراق می‌جنگیدیم. درست است که زمان جنگ آمریکائی‌ها به سکوهای نفتی ما حمله کردند و هواپیمای مسافربری ما را روی خلیج فارس زدند ولی نباید سر خودمان کلاه بگذاریم. زور آمریکا بیشتر از ماست. آن موقع زورش بیشتر بود و به ما حمله کرد، امروز هم زورش بیشتر است و ما را تحریم می‌کند. آدم عاقل وقتی زورش به یک کسی نمی‌رسد اگر رجز بخواند طرف را جری می‌کند و بیشتر آسیب می‌بیند.»

قطع رابطه با حکومت آل‌سعود

خانم قیاسی مدیر مدرسه است و به نکته مهمی اشاره می‌کند: «حضرت امام بعد از کشتار حاجی‌های ما در مراسم برائت از مشرکین فرمودند که ما حتی اگر روزی با رژیم صهیونیستی ارتباط بر قرار کنیم، با رژیم آل‌سعود ارتباط بر قرار نمی‌کنیم. زمان گذشت و چند سال حجاج ایرانی اعزام نشدند ولی رابطه بر قرار شد. مواردی هست که مربوط به اصل اسلام است، مربوط به اصل ولایت‌فقیه و مذهب شیعه است؛ آن بخشی از فرمایشات حضرت امام که ناظر به این موارد است غیرقابل تغییر است اما مواردی که سیاسی است و مربوط به کشورداری است، اینطور نگاه که قابل تغییر نیستند، درست نیست. مثل موضوع قطع ارتباط با رژیم آل سعود.

آقای هاشمی رفسنجانی در زمان فتنه ۸۸ از اهل فتنه حمایت کردند ولی خاطره‌ای که از حضرت امام نقل کردند درباره حذف شعار مرگ بر آمریکا به نظر من واقعی است. اصل دینی نیست و کاملاً سیاسی است. دولت محترم جناب آقای حسن روحانی مورد تایید حضرت آقا است و مذاکرات هسته‌ای تحت نظر آقا انجام می‌پذیرد. بهتر است در این مقطع حساس مقداری فضا تلطیف شود تا دولت محترم به نتایج بهتری دست پیدا کند و امور کشور و معیشت مردم ساماندهی شود.»

«خامنه‌ای خودش سکوت کرده ولی کسانی که به او نزدیک هستند در مراسم ۱۳ آبان کاری می‌کنند که چهره ضد آمریکایی خامنه‌ای بازسازی شود.»

حدِّ مذاکره با آمریکا در همان حدِّ مذاکرات هسته‌ای است

یکی از فعالان سیاسی ایران به نام علی معتقد است مراسم ۱۳ آبان امسال با سر و صدای بیشتری برگزار خواهد شد: «اشتباه است که فکر کنیم که بعد از انتخابات میدان‌دار سیاست، هاشمی است. میدان‌دار خود خامنه‌ای است.

به نظر من حدِّ مذاکره با آمریکا در همان حدِّ مذاکرات هسته‌ای است. خامنه‌ای برای اینکه اصلاح‌طلبان و تیم هاشمی از حمایت آمریکا برخوردار نشوند اجازه نمی‌دهد مذاکره هسته‌ای به رابطه بین ایران و آمریکا تبدیل شود. خامنه‌ای خودش سکوت کرده است ولی کسانی که به او نزدیک هستند در مراسم ۱۳ آبان کاری می‌کنند که چهره ضد آمریکایی خامنه‌ای بازسازی شود.

اگر خود خامنه‌ای موضع بگیرد، تحریم‌ها برداشته نمی‌شود ولی در ۱۳ آبان ادعا می‌کنند موضع مردم این است و بعد به دولت فشار می‌آورند که نتواند زیاد به سمت آمریکا حرکت کند. برای همین ۱۳ آبان امسال خیلی بیشتر سروصدا خواهند کرد و تلویزیون تا چند روز از مردم مصاحبه‌هایی ضد آمریکائی پخش خواهد کرد.»

«رفسنجانی رابطه‌اش با انگلیس و آمریکا خوب بود»

حاج هادی کشاورز است. برای خرید به شهر آمده است. حاج هادی معتقد است: «اینهمه مرگ بر آمریکا چه فایده؟ تمامش کنند این دشمنی را تا مردم از سختی در بیایند. احمدی‌نژاد خیلی برای ما کشاورزها زحمت کشید ولی چون هاشمی مخالف بود، جاهای دیگر از دستش بیرون آمد و کار به هم ریخت. رفسنجانی پشت پرده رابطه‌اش با انگلیس و آمریکا خوب بود؛ پیغام داد به آنها که احمدی‌نژاد را تحویل نگیرد؛ آنها هم تحریم پشتِ تحریم برای ایران قانون کردند.

خدا وکیلی کاری که با احمدی‌نژاد کردند دشمنی با کل ایران بود. حالا چاره نیست جز اینکه با خارجی‌ها از اول خوب شویم. دشمنی باشد اما مرگ بر آمریکا نگوئیم. تلویزیون نشان ندهد که مردم شعار می‌دهند تا تحریم‌ها را بر دارند. تحریم‌ها را که بر داشتند دوباره مثل اول هر جوری بوده، همانطوری بکنند! »

«حالا چاره نیست جز اینکه با خارجی‌ها از اول خوب شویم. دشمنی باشد اما مرگ بر آمریکا نگوئیم. تلویزیون نشان ندهد که مردم شعار می‌دهند تا تحریم‌ها را بر دارند. تحریم‌ها را که بر داشتند دوباره مثل اول هر جوری بوده، همانطوری بکنند! »

«ایران در مقابل اعراب بسیار ضعیف شده است»

محمدرضا ملی‌گرای دوآتشه است و می‌گوید: «سال‌ها از جنگ ایران و عراق گذشته است و گوشه‌ای از اطلاعات محرمانه این جنگ منتشر شده است. جمهوری اسلامی با هویت ملی و تاریخی ایران ستیزه‌جویی می‌کند اما در جنگ با عراق از تمامیت ارضی وطن ما دفاع کردند و سر سوزنی از خاکِ مقدس ایرانِ ما به دست اعراب نیافتاد.

در سایت “بی‌بی‌سی” مطلبی منتشر شده است که نشان می‌دهد آمریکا در طی جنگ با اطلاعات ماهواره‌ای و شنود، از عراق حمایت کرده و برای هدف قرار دادن مراکز تجمع نیروهای ایرانی با سلاح شیمیایی به صدام حسین کمک کرده است.

آمریکا از گروه‌های تروریستی تجزیه‌طلب در ایران حمایت می‌کند و منافع ملی ما ایجاب می‌کند با حکومتی که تمامیت ارضی وطن ما را به رسمیت نمی‌شناسد قطع رابطه کنیم اما ایران طی حکومت آخوندی در مقابل اعراب بسیار ضعیف شده است. ما باید با آمریکا ارتباط بر قرار کنیم تا بتوانیم سلاح آمریکایی خریداری کنیم و با اعراب خلیج فارس برابری کنیم.

 با سلاح‌های روسی و چینی نمی‌توان با اف۱۶، تام هاوک و آپاچی‌های آمریکائی مقابله کرد. ضمن اینکه آمریکا برای حمایت از اعراب اف۲۲ و ناو‌های جنگی در خلیج فارس نگه داشته است. ما مجبور هستیم با آمریکا رابطه بر قرار کنیم و برای عقب زدن اعراب دوباره خودمان ژاندارم منطقه شویم. بهتر است به جای شعار دادن پراگماتیستی رفتار کنیم.»