به نظر میرسد مواضع اخیر روسای جمهور ایران و آمریکا که در روز سهشنبه در صحن سازمان ملل متحد بیان شد، در ادامه اظهارات پیشین رهبران دو کشور، امیدها را برای حل برخی از مشکلات موجود میان ایران و قدرتهای غربی افزایش داده باشد. پیشتر هر دو طرف اعلام کرده بودند که درپی برداشتن گامهای عملی از سوی طرف مقابل برای حل مشکلات هستند. اگر چه انتشار خبری مبنی بر امتناع رئیسجمهور ایران از دیداری کوتاه با همتای آمریکایی خود، امیدها را برای بهبود سریع مشکلات کاهش داد.
یکی از مقامات آمریکایی در این مورد اظهار کرده بود که پیشنهاد دیداری کوتاه میان حسن روحانی و باراک اوباما از طرف هیئت ایرانی رد شده است و طرف ایرانی عنوان کرده که مسئله دیدار رهبران دو کشور بهدلیل پیچیدگیهای موجود در حال حاضر ممکن نیست و به همین دلیل دیدار سیاستمداران دو کشور تا زمان برگزاری مذاکرات ایران و گروه 1+5 که در سطح وزرای خارجه برگزار خواهد شد، به تعویق افتاد.
پیچیدگیهایی که شاید بخشی از آنها با انتشار مطلبی در روز سهشنبه در روزنامه کیهان که بیانگر مواضع تندروترین افکار سیاسی در نظام جمهوری اسلامی است، دوباره نمایان شد. در سرمقاله روز گذشته این روزنامه با اشاره به احتمال دیدار روسای جمهور ایران و آمریکا عنوان شده بود که فشردن دستهای اوباما توسط روحانی تنها یک امتیاز بزرگ و باور نکردنی و بیهنگام برای آمریکا محسوب میشود. در این سرمقاله آقای روحانی به شدت از انجام هرگونه دیدار و گفتگو با رئیسجمهور آمریکا بر حذر داشته شده است.
.
البته حضور وزرای خارجه در مذاکرات آتی دو طرف، مسئلهایست که از سوی بسیاری از تحلیلگران مثبت ارزیابی میشود، چرا که به نظر میرسد انجام مذاکرات در چنین سطحی بیانگر تمایل طرفین مذاکره به حل و فصل ماجراست. علاوه بر این، حضور جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا در مذاکرات آتی، هزینههای سیاسی شکست مذاکرات برای طرف آمریکایی را افزایش میدهد و اگر چه این روزها صدای مخالفان مذاکره با ایران در آمریکا چندان بلند نیست، اما شکست مذاکرات میتواند منجر به تقویت دوباره مواضع مخالفان آمریکایی و اسرائیلی مذاکره با ایران شود.
در سوی دیگر ماجرا، پیشتر حسن روحانی اعلام کرده بود که در مورد پرونده هستهای ایران اختیار تام دارد. حسن روحانی بر خلاف همتای آمریکاییاش تصمیمگیرنده اصلی در حوزه سیاستخارجی کشورش نیست و بسیاری معتقدند که در صورت عدم تمایل رهبر ایران به پیشرفت مذاکرات، او نمیتواند کاری از پیش ببرد. اما اظهارات اخیر آیتالله علیخامنهای در مورد نرمش در حوزه دیپلماسی خارجی و واکنشهای مثبتی که نسبت به سخنرانیهای اخیر روحانی و اوباما از سوی سیاستمداران و نظامیان نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی در روز گذشته توسط رسانههای ایران منتشر شده، این فرضیه را تقویت میکند که رهبر ایران با در نظر گرفتن فشار فزاینده تحریمها از اختیارات قانونی و فراقانونی خود برای پیشگیری از پیشرفت مذاکرات استفاده نخواهد کرد.
روز گذشته، حسن فیروزآبادی رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران و از نظامیان ذینفوذ نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی، درباره سخرانی حسن روحانی در سازمان ملل گفت: یکبار دیگر عقلانیت روحانیت شیعه در چهره رئیس جمهور اسلامی ایران در سازمان ملل متحد درخشید.
سردار یحیی رحیم صفوی، مشاور عالی رهبر ایران و فرمانده سابق سپاه پاسداران نیز در اظهاراتی با اشاره به سخنان باراک اوباما، مبنی بر اینکه آمریکا به دنبال تغییر رژیم در ایران نیست اظهار داشت: جناب آقای حجتالاسلام دکتر روحانی هم در سخنرانی بسیار هوشمندانه خود، هم علیه خشونت و افراطیگری و هم در رابطه با خطوط قرمز ایران برای دسترسی به انرژی هستهای به خوبی از حقوق ایران دفاع کرد.
البته او در بخشی از سخنانش به انتقاد از آمریکا و سیاستهای این کشور در مورد ایران نیز پرداخته بود.
غلامعلی حدادعادل، دیگر سیاستمدار نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی و رئیس فراکسیون اصولگرایان مجلس نیز از وجود صدای واحد در سیاست خارجی سخن گفت و دلیل تغییر رویکرد آمریکا در قبال ایران را مقاومت ملت ایران عنوان کرد.
روح الله حسینیان، نماینده اصولگرای مجلس ایران که به اتخاذ مواضع رادیکال علیه مخالفان خود شهرت دارد نیز در اظهاراتی عنوان کرده بود: به هر حال در حال حاضر آقاي روحاني به خط مقدم رفته و بايد همه در خصوص اين موضوع از وي حمايت كنند.
در رابطه با این مواضع سیاستمداران نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی در مورد سخنرانی اخیر رئیسجمهور ایران در سازمان ملل، با مرتضی کاظمیان، تحلیلگر مسائل سیاسی ایران گفتگو کردیم.
[podcast]http://www.zamahang.com/podcast/2010/20130925_ReactionsaboutRohaniandObamaspeechinun_MortezaKazemian_IsmaeilJalilvand.mp3[/podcast]