از موسیقی تلفیقی تعریف دقیق و معینی که مورد توافق همگان باشد وجود ندارد، و از اینرو برداشت و تصوری که از این اصطلاح می​شود از فردی تا فرد دیگر متغیر است. گزاره​هایی از قبیل سبک موسیقی این گروه و یا آن آهنگساز «تلفیقی» است، گزاره​هایی‌ست گنگ و مبهم و در مواردی حتی گمراه‌کننده.


«ترانه «آتش و باد»، کاری از گروه «دنگ شو»، یکی از گروه‌های پرشمار موسیقی تلفیقی در ایران

برخی تمایل دارند موسیقی تلفیقی را به مجموعه‌ای از سبک‌ها اطلاق کنند، غافل از آنکه واژه «تلفیقی» یک صفت است برای موسیقی و نه یک سبک؛ صفتی که ممکن است بیانگر مجموعه​ای از سبک​ها باشند.

موسیقی تلفیقی یک سبک نیست

معمولاً نمونه​های مختلف یک سبک دارای ویژگی​هایی مشترک و یا مشابه هستند. مثلاً ترانه​های بلوز نه تنها گام​ها و فواصل مشخصی را به اشتراک می‌گذارند، بلکه در مواردی از قالب​ها و الگوهای از پیش تعریف‌شده (مانند الگوی دوازده میزانی یا هشت میزانی) تبعیت می​کنند. به همین ترتیب فصل مشترک تصنیف‌های سنتی را می​توان در مقام​های سنتی و اوزان عروضی شعر فارسی جست. اما به‌راحتی می​توان نمونه​های فراوانی یافت از موسیقی‌ای که تلفیقی نامیده می​شود و بیانگر هیچ ویژگی سبکی نیست. به نظر می​رسد هر جا نتوانسته​ایم یک موسیقی را زیر عنوان یکی از سبک​هایی که می​شناسیم طبقه‌بندی کنیم، ناچار دست به دامان عنوان مبهم «موسیقی تلفیقی» شده​ایم.

برداشت نادرست رایج دیگر بین مخاطبان ایرانی این است که موسیقی تلفیقی از تلفیق موسیقی سنتی ایرانی با هر سبک دیگر به​دست می‌آید (برای مثال سنتی- راک، یا سنتی-جاز، …). در این برداشت عامیانه یک طرف ثابت در این معادله همیشه موسیقی سنتی ایرانی است. این مسأله بیش از آنکه ناشی از عدم شناخت سبک​های موسیقی باشد، از ابهام و ناکارآمدی ترکیب بی‌پایه و اساس «موسیقی تلفیقی» نشان دارد. معمولاً در تشخیص موسیقی سنتی ایرانی از انواع دیگر موسیقی سردرگمی و اختلاف نظر وجود ندارد، چرا که موسیقی سنتی ایرانی هویت، ساختار و چارچوب مشخص دارد. بی​قاعدگی در طبقه​بندیِ آنچه موسیقی تلفیقی خوانده می​شود، و سردرگمی در تشخیص «موسیقی تلفیقی» از غیر تلفیقی یک دلیل مشخص دارد: موسیقی تلفیقی یک سبک نیست.


«تهرون دود»، شهریار مسرور

صفحه بعد:

مدل سه‌وجهی برای دسته‌بندی انواع موسیقی