گروهی از دادستانها در هلند در حال بررسی درخواستی برای گشودن یک پرونده جنایی علیه مقامهای ارشد اطلاعاتی اسرائیل به اتهام دخالت در تحقیقات دیوان کیفری بینالمللی (ICC) هستند.
این درخواست هفته گذشته از سوی گروهی متشکل از ۲۰ شاکی که اکثر آنها فلسطینی هستند، ارائه شد. آنها از دادستانی هلند خواستند تا ادعاهایی را که برمبنای آن اسرائیل تلاش کرده تا تحقیقات دیوان کیفری بینالمللی در مورد جنایتهای ادعایی در سرزمینهای اشغالی فلسطین را منحرف کند، بررسی کند.
بهگفته وکلای این گروه، این شکایت قضائی در واکنش به تحقیقات روزنامه گاردین ارائه شده است که نشان میدهد چگونه سازمان اطلاعات اسرائیل در یک دوره ۹ ساله تلاش کرده است تا دفتر دادستانی دیوان بینالمللی کیفری را تحت تأثیر بگذارد و مورد ارعاب قرار دهد.
تحقیقات مشترک با نشریه اسرائیلی و فلسطینی +۹۷۲ و رسانه عبری زبان Local Call باعث شد که دولت هلند در اوایل سال جاری نگرانیهای خود را با سفیر اسرائیل در آمستردام مطرح کند.
دیوان بینالمللی کیفری در لاهه مستقر است و هلند طبق توافق با این دادگاه، بهعنوان کشور میزبان موظف است از ایمنی و امنیت کارکنان آن محافظت کند و اطمینان یابد که در کار آنها «مداخله» نمیشود.
براساس بخشهایی از پرونده این شکایت که توسط گاردین مشاهده شده، از مقامات هلندی خواسته شده است که «فوراً» به تعهدات خود در قبال دیوان بینالمللی کیفری عمل کنند.
وکلای شکایتکنندگان در این گزارش استدلال کردهاند که «تلاشهای فراوان اسرائیل برای نفوذ، خرابکاری و توقف تحقیقات [دادگاه]، نقض مستقیم حق [مراجعان] آن برای عدالت است».
آنها همچنین گفتهاند که جاسوسی اسرائیل علیه دیوان کیفری بینالمللی ممکن است شامل نقض قوانین کیفری هلند و همچنین جرایم علیه اجرای عدالت براساس ماده ۷۰ اساسنامه رم، معاهدهای که دیوان کیفری بینالمللی را تأسیس کرد، باشد.
گزارش تحقیقاتی گاردین چه میگوید؟
نشریه گاردین در گزارشی تفصیلی که سهشنبه ۸ خرداد / ۲۸ مه منتشر کرد بهنقل از منابع آگاه نوشت که یوسی کوهن، رئیس پیشین سازمان اطلاعاتی خارجی اسرائیل (موساد) شخصاً در توطئه مخفیانه برای تحت فشار قرار دادن فاتو بنسودا، دادستان وقت دیوان کیفری بینالمللی دست داشته است.
گاردین فاش کرد که رئیس سابق موساد، در تماسهای پنهان تلاش کرده بوده بنسودا را تحت فشار بگذارد تا تحقیقات درباره جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت در سرزمینهای اشغالی فلسطین از سوی اسرائیل را کنار بگذارد. یک هفته پیش از انتشار گزارش گاردین کریم خان، جانشین بنسودا اعلام کرد که بهدنبال صدور حکم بازداشت برای بنیامین نتانیاهو، بهدلیل عملکرد اسرائیل در جنگ غزه است. او حکم بازداشت نتانیاهو، یوآو گالانت وزیر دفاع اسرائیل و سه رهبر حماس صادر کرد؛ اقدامی که بههیچ عنوان خوشایند مقامهای اسرائیلی نبود.
یک منبع اسرائیلی به گاردین گفت هدف موساد در دوران ریاست یوسی کوهن به خطر انداختن دادستان وقت دیوان کیفری بینالمللی بود، یا در خدمت گرفتن او بهعنوان فردی که در جهت خواستههای اسرائیل همکاری کند. یک منبع دیگر که با این عملیات آشنا بود گفت کوهن به عنوان «پیامرسان غیررسمی» نتانیاهو عمل میکرد.
کوهن که در آن زمان یکی از نزدیکترین متحدان نتانیاهو محسوب میشد شخصاً مشارکت موساد را در کارزار تقریباً ۱۰ ساله اسرائیل برای تضعیف دیوان کیفری بینالمللی رهبری کرد. چهار منبع اسرائیلی تأیید کردند که بنسودا به گروه کوچکی از مقامات ارشد دیوان بینالمللی کیفری در مورد ماهیت تهدیدها علیه دادستان وقت اطلاع داده است. بهگفته دو منبع، موساد همچنین علاقه شدیدی به اعضای خانواده فاتو بنسودا داشت و مکاتبات ضبط شده همسرش را مخفیانه به دست آورد و سپس تلاش کرد تا از آنها برای بیاعتبار کردن دادستان استفاده کند.
وکلای این پرونده از دادستانها خواستهاند تا موضوع را بر اعضای ارشد دستگاه امنیتی اسرائیل بهدلیل دخالت ادعایی آنها در اعمال بالقوه جنایی در هلند، متمرکز کنند.
سخنگوی دادستانی هلند گفت: «شکایت دریافت شده است و مورد بررسی قرار خواهد گرفت».
سخنگوی دفتر نخستوزیری اسرائیل پیشتر گفته بود که گزارش گاردین شامل «ادعاهای بیاساس با هدف آسیب رساندن به کشور اسرائیل» است.
تحقیقات دیوان کیفری بینالمللی درباره فلسطین به سال ۲۰۱۵ بازمیگردد، زمانی که فاتو بنسودا، دادستان ارشد پیشین این دادگاه، تحقیقات مقدماتی در مورد وضعیت غزه و کرانه باختری از جمله شرق بیتالمقدس (اورشلیم) را آغاز کرد، اقدامی که اسرائیل را وادار کرد تا کارزار مخفیانه خود را علیه دادگاه آغاز کند.
روزنامه گاردین ماه مه گذشته در گزارشی فاش ساخت که یوسی کوهن، رئیس پیشین موساد در سلسله نشستهای محرمانه که در آن تلاش کرده بود فاتو بنسودا را تحت فشار بگذارد تا تحقیقات درباره جنایات جنگی اسرائیل را رها کند، او را تهدید کرده است.
در پی تحقیقات گاردین در مورد جاسوسی اسرائیل، دولت هلند با درخواست نمایندگان پارلمان هلند برای آغاز تحقیقات مستقل و محافظت بیشتر از دادگاه بینالمللی مواجه شده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه هلند در مورد این شکایت قضائی اظهار نظری نکرد، اما گفت دولت «ارتباط مستمر و خوبی با دیوان بینالمللی کیفری دارد» و نگرانیهای امنیتی مورد بحث قرار گرفته است.
در ماه مه کریم خان، دادستان فعلی دیوان کیفری بینالمللی درخواستهایی را برای صدور حکم بازداشت علیه شخصیتهای ارشد حماس و مقامات اسرائیلی به دلیل جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت که در حمله ۷ اکتبر حماس و حملات متعاقب اسرائیل به غزه مرتکب شده بودند، ارائه کرد.
هیئتی از قضات دیوان کیفری بینالمللی در حال بررسی درخواستهای خان علیه بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل و یحیی سینوار، رهبر حماس هستند.