خط قرمز هسته‌ای رهبر روسیه برای حامیان غربی اوکراین

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، با اعلام اینکه مسکو ممکن است در صورت حملات اوکراین به عمق روسیه با موشک‌های دوربرد غربی، با استفاده از سلاح‌های هسته‌ای پاسخ دهد، برای ایالات متحده و متحدانش «خط قرمز» تعیین کرده است.

به گزارش آژانس خبری روسیه (تاس) دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین گفت که اظهارات روز چهارشنبه رئیس‌جمهور روسیه درباره دکترین هسته‌ای این کشور را باید «پیامی خاص» به غرب در نظر گرفت. پسکوف در ادامه افزود: 

این پیام به این کشورها در رابطه با پیامدهای شرکت در حمله به کشور ما به روش‌های مختلف، نه لزوماً هسته‌ای، هشدار می‌دهد.

به گزارش خبرگزاری رویترز، پوتین در آخرین هشدار خود در چهارشنبه ۲۵ سپتامبر / ۴ مهر، فهرست سناریوهایی که ممکن است روسیه را به استفاده از سلاح‌های هسته‌ای وادار کند، گسترش داد.

او گفت روسیه ممکن است در واکنش به یک حمله مرزی متعارف بزرگ که شامل هواپیماها، موشک‌ها یا پهپادها باشد، از سلاح هسته‌ای استفاده کند. کشوری که از یک قدرت هسته‌ای رقیب حمایت کند و به روسیه حمله کند، به عنوان طرف حمله تلقی خواهد شد.

رویترز می‌نویسد که هر دوی این معیارها به‌طور مستقیم برای وضعیتی که در صورت اجازه غرب به اوکراین برای حمله به عمق خاک روسیه با موشک‌های دوربرد (مانند ATACMS ایالات متحده و Storm Shadows بریتانیا) اتفاق می‌افتد، مصداق دارد. این اقدام‌ها به گفته پوتین به حمایت ماهواره‌ای و هدف‌گیری غرب نیاز دارد.

نیکولای سوکوف، دیپلمات سابق اتحاد جماهیر شوروری و فدراسیون روسیه به رویترز گفته که «این یک پیام بسیار واضح بود: اشتباه نکنید – همه این نوع اقدامات ممکن است به معنای جنگ هسته‌ای باشد.»

رویترز همچنین به نقل از بهرام غیاثی، تحلیل‌گر هسته‌ای مستقر در لندن در اندیشکده هنری جکسون، می‌نویسد که اظهارات پوتین با لابی‌گری اوکراین برای موشک‌های دوربرد و ملاقات پیش روی ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین با جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده مرتبط است.

در واکنش به اولتیماتوم پوتین، رئیس دفتر زلنسکی پوتین را به «باج‌خواهی هسته‌ای» متهم کرد.

آنتون گراشچنکو، مشاور سابق وزیر امور داخلی اوکراین در شبکه اجتماعی ایکس (توئیتر سابق) نوشت:

به نظر من، این یک بلوف دیگر و نشانه‌ای از ضعف پوتین است. او جرات استفاده از سلاح هسته‌ای را ندارد زیرا این کار او را کاملاً مطرود خواهد کرد.

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، گفت که هشدار پوتین غیرمسئولانه بوده و زمان‌بندی بدی داشته و این اولین بار نیست که او «شمشیر هسته‌ای خود را به رخ می‌کشد.»

آندریاس اوملاند، تحلیل‌گر مؤسسه امور بین‌المللی سوئد نیز پوتین را به «بازی‌های روانی» متهم کرد. او می‌نویسد:

این یک عملیات روانی تبلیغاتی است که توسط کرملین طراحی شده است تا رهبران و رأی‌دهندگان کشورهای حامی اوکراین را بترساند.

فابین هافمن، پژوهشگر دکترای امور دفاعی در اسلو، گفت که گرچه نمی‌توان اظهارات پوتین را نادیده گرفت، اما واکنش بیش از حد هم نباید صورت گیرد. او در حساب ایکس خود نوشت:

استفاده هسته‌ای روسیه قریب‌الوقوع نیست…. نگرانی فقط زمانی باید باشد که روسیه نشانه‌هایی از آماده‌سازی واقعی را نشان دهد.

هافمن افزود که مراحل بعدی می‌تواند شامل برداشتن کلاهک‌های هسته‌ای از انبار و قرار دادن آنها بر روی وسایل نقلیه برای یک حمله تاکتیکی قبل از افزایش آمادگی برای استفاده گسترده‌تر از قدرت هسته‌ای با آماده‌سازی سیلوها و قراردادن بمب‌افکن‌ها در حالت آماده‌باش باشد، و آژانس‌های اطلاعاتی ایالات متحده می‌تواند تمام این‌ها را شناسایی کند.

مارک گالیوتی، کارشناس امنیتی روسیه نیز در این رابطه نوشت:

حرف زدن آسان است و تأثیر سیاسی دارد، اما شواهدی از تمایل واقعی به استفاده از سلاح هسته‌ای وجود ندارد و اگر چنین چیزی رخ دهد، می‌توان آن را شناسایی کرد.

جنگ اوکراین در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ آغاز شد، زمانی که روسیه پس از ماه‌ها تجمع نظامی در نزدیکی مرزهای اوکراین، تهاجم همه‌جانبه‌ای را به این کشور شروع کرد. در مرحله ابتدایی، نیروهای روسیه به سرعت به سمت کی‌یف، خارکیف و دیگر شهرهای بزرگ پیشروی کردند، اما با مقاومت شدید اوکراین مواجه شدند.

نیروهای اوکراینی در اوایل ماه اوت ۲۰۲۴ در حمله‌ای غافلگیرانه، تا ۱۸ مایل (۳۰ کیلومتر) به داخل منطقه کورسک روسیه پیشروی کردند. پس از دو هفته، فرمانده ارشد اوکراین ادعا کرد که بیش از ۱۲۰۰ کیلومتر مربع از خاک روسیه و ۹۳ روستا را تحت کنترل خود دارد. به نوشته بی‌بی‌سی، این ضدحمله تا حدی به عنوان تلاشی برای وادار کردن روسیه به اعزام مجدد واحدهایی از شرق و کاهش فشار بر نیروهای مدافع اوکراین در آنجا و همچنین بهبود شانس اوکراین برای دستیابی به یک توافق صلح دیده می‌شود.

وال استریت ژورنال در گزارشی به تاریخ ۱۷ سپتامبر / ۲۷ شهریور امسال با اشاره به پیمایش محرمانه دولت اوکراین نوشت که ارتش این کشور تاکنون حدود ۸۰هزار کشته و ۴۰۰هزار زخمی داشته است. تخمین آژانس‌های اطلاعاتی غربی از تلفات نظامی روسیه حدود ۲۰۰هزار کشته و ۴۰۰هزار زخمی اعلام شده است.

آمار دقیق و رسمی از تلفات غیرنظامی وجود ندارد، اما بنا بر برخی تخمین‌ها تاکنون بیش از ۱۱هزار اوکراینی کشته و دست‌کم ۲۳هزار نفر زخمی شده‌اند.