مجمع عمومی سازمان ملل متحد سهشنبه ۲۷ شهریور / ۱۷ سپتامبر پیشنویس قطعنامهای را به رأیگیری میگذارد که بر مبنای آن اشغال مناطق فلسطینی باید پایان یابد و اسرائیل هر چه سریعتر از این مناطق خارج شود. این پیشنویس از سوی تشکیلات خودگردان فلسطین تهیه شده است.
متن این پیشنویس که با انتقاد شدید اسرائیل مواجه شده مبتنی بر نظر مشورتی دیوان بینالمللی دادگستری است که اشغال سرزمینهای فلسطینی از سوی اسرائیل از سال ۱۹۶۷ را «غیرقانونی» خوانده است.
پیشنویس قطعنامه خواستار خروج نیروهای اسرائیلی از سرزمینهای فلسطینی «حداکثر ۱۲ ماه پس از تصویب قطعنامه»، توقف شهرکسازیهای جدید، بازگرداندن زمینها و اموال غصبشده و امکان بازگشت فلسطینیهای آواره است.
پاراگرافی در متن پیشنویس که از کشورهای عضو سازمان ملل میخواست صادرات تسلیحات به اسرائیل را متوقف کنند، طی مذاکرات از پیشنویس حذف شد.
ریاض منصور، نماینده فلسطین در سازمان ملل دوشنبه ۲۶ شهریور / ۱۶ سپتامبر اظهار امیدواری کرد که این پیشنویس با رأی بالا تصویب شود اما دنی دنون، سفیر اسرائیل در سازمان ملل تصویب چنین قطعنامهای را «پاداش به تروریسم» دانست.
سفر بلینکن به مصر
این قطعنامه در حالی در مجمع عمومی سازمان ملل به بحث گذاشته میشود که آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا نیز روز سهشنبه ۲۷ شهریور / ۱۷ سپتامبر برای دهمین بار از آغاز جنگ غزه به خاورمیانه میرود.
بلینکن به مصر سفر کرده است تا بتواند در مذاکرات آتشبس و آزادی گروگانها و اسیران اسرائیلی و فلسطینی، اصلاحاتی در طرح پیشنهادی ارائه کند تا اسرائیل و حماس آن را بپذیرند.
برخلاف مأموریتهای میانجیگری اخیر، دیپلمات ارشد آمریکا این بار بدون نگاه خوشبینانهی دولت جو بایدن به پیشرفت مورد انتظار در مذاکراتِ آشفته به مصر سفر میکند.
همچنین برخلاف سفرهای پیشین این بار بلینکن هیچ برنامهای برای رفتن به اسرائیل و دیدار با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر این کشور ندارد. اظهارات علنی و تند نتانیاهو از جمله در سفر ماه ژوئن بلینکن به منطقه، که گفته بود اسرائیل تنها بهدنبال «پیروزی کامل» است و همچنین برخی خواستههای غیرعملی دیگر، دیپلماسی مذاکرات را پیچیده کرده است.
بلینکن روز چهارشنبه با بدر احمد محمد عبدالعاطی، وزیر امور خارجه مصر گفتوگو خواهد کرد. این سفر بر روابط آمریکا و مصر و رایزنیها با قاهره درباره جنگ غزه متمرکز است.
جو بایدن و دولتش متنی را برای پایان دادن به جنگ در غزه بهعنوان یک توافقنامه ارائه کردند، به این امید که بر دولت راست افراطی نتانیاهو و حماس برای امضای این توافق فشار وارد کنند.
واشنگتن اکنون میگوید که با مصر و قطر، میانجیهای دیگر همکاری میکند تا با بازنگری نهایی متن پیشنهادی حداقل اسرائیل و حماس را به آتشبس شش هفتهای قانع کند که طی آن برخی از گروگانهای در دست حماس در تبادل با برخی از اسیران فلسطینی در دست اسرائیل، آزاد شوند. آمریکاییها بر این باورند که توجه عمومی به جزئیات مذاکرات اکنون تنها به این تلاشها لطمه میزند.
متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز دوشنبه گفت: «مقامات آمریکایی، قطری و مصری هنوز در حال رایزنی در مورد اینکه این پیشنهاد شامل چه مواردی میشود، هستند و… ما در تلاش هستیم تا این پیشنهاد بتواند طرفین را به یک توافق نهایی برساند.»
وزارت امور خارجه آمریکا به نقش مهم مصر در تلاشها برای برقراری صلح در غزه اشاره کرد و هفته گذشته گفت دولت بایدن قصد دارد به این کشور کمک نظامی کامل ۱,۳ میلیارد دلاری خود را ارائه دهد. این امر الزامات کنگره در مورد رعایت حقوق بشر در مصر را نادیده میگیرد. کنگره گفته بود در صورت ادامه وضعیت حقوق بشر در مصر ایالات متحده بخشی از بودجه کمکی خود به مصر را متوقف میکند. بلینکن اما به کنگره گفته است که مصر در زمینه حقوق بشر از جمله آزادی زندانیان سیاسی پیشرفتهایی داشته است.
سفر بلینکن در بحبوحه خطر یک جبهه جدید در خاورمیانه انجام میشود. اسرائیل تهدید کرده است که اقدام نظامی علیه حزبالله لبنان را افزایش میدهد. آموس هوخشتاین، فرستاده ایالات متحده آمریکا روز دوشنبه پس از توقف در لبنان به اسرائیل رفت تا تنشها را آرام کند.
تنش اسرائیل و حزبالله لبنان
یک مقام آمریکایی به آسوشیتدپرس گفت، هوخشتاین به نتانیاهو و دیگر مقامات اسرائیلی گفته است که تشدید درگیری با حزبالله کمکی به بازگشت اسرائیلیهای گروگان حماس به خانههایشان نمیکند. این مقام که نخواست نامش فاش شود، گفت هوخشتاین به نتانیاهو تأکید کرده که پیشبرد جنگی تمامعیار در لبنان، خطر یک درگیری گسترده و طولانی در منطقه را در پی دارد.
هوخشتاین همچنین به مقامات اسرائیلی گفته است که دولت بایدن متعهد به یافتن راه حل دیپلماتیک برای حل تنشها در مرز شمالی اسرائیل در چاچوب توافق درباره غزه یا به تنهایی است.
نتانیاهو نیز به هوخشتاین گفت که «بازگرداندن ساکنان شمال کشور بدون تغییر اساسی در وضعیت امنیتی آن امکانپذیر نخواهد بود». نخستوزیر اسرائیل گفت تلآویو از حمایت ایالات متحده «قدردانی میکند و به آن احترام میگذارد» اما «آنچه برای حفظ امنیت خود و بازگرداندن ساکنان شمال به خانههایشان لازم باشد انجام خواهد داد».
در همین حال، یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل، در دیدار با هوخشتاین هشدار داد که «تنها راه باقی مانده برای اطمینان از بازگشت ساکنان شمال اسرائیل به خانههایشان، اقدام نظامی است».
ایالات متحده آمریکا میگوید بزرگترین موانع دستیابی به توافق میان اسرائیل و حماس در حال حاضر اختلاف نظر در مورد جزئیات مبادله گروگانها و اسیران و همچنین کنترل منطقه حائل در مرز غزه و مصر است. نتانیاهو در هفتههای اخیر خواستار اجازه حضور ارتش اسرائیل در کریدور فیلادلفی شده است. مصر و حماس این درخواست را رد کردهاند.
بایدن در اوایل ماه جاری میلادی در پاسخ به این پرسش که آیا نتانیاهو به اندازه کافی برای دستیابی به توافق آتشبس تلاش میکند، به سادگی پاسخ داد: «نه». اما او افزود هنوز معتقد است که توافق در دسترس و نزدیک است.