موضوع نظرسنجی اخیر زمانه «بحران اقلیمی در ایران» بود.
این نظرسنجی از تاریخ ۱۵ مرداد (۵ اوت) تا ۲۲ مرداد (۱۲ اوت) میان اعضای پنل نظرسنجی زمانه و دیگر مخاطبان زمانه برگزار شد.
۲۹۰ نفر در نظرسنجی زمانه شرکت کردند که از میان آنها ۲۴۴ نفر به تمام سوال‌ها پاسخ دادند.
از میان کسانی که به تمام سوال‌ها پاسخ دادند، ۶۴ درصد داخل ایران و ۳۶ درصد ساکن خارج ایران بودند.
۷۹,۵ درصد پاسخ‌دهندگان جنسیت خود را «مرد» معرفی کرده‌اند و ۱۹ درصد گفته‌اند که «زن» هستند و ۱,۵ درصد نیز گزینه «جنسیت دیگر» را انتخاب کرده‌اند.
مهم‌ترین بحران اقلیمی ایران؟
۷۶ درصد پاسخ‌دهندگان «برداشت بی‌رویه آبهای زیرزمینی و فرونشست زمین» را مهم‌ترین بحران زیست‌محیطی در جغرافیای ایران دانسته‌اند.
۵۲ درصد هم گزینه «خشکی تالاب‌ها، رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و آبهای سطحی» را انتخاب کرده‌اند.
| مهم‌ترین بحران زیست‌محیطی | درصد |
|---|---|
| سیلابی‌شدن بارش‌ها | ۴ |
| خشکی تالاب‌ها، رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و آبهای سطحی | ۵۲ |
| برداشت بی‌رویه آبهای زیرزمینی و فرونشست زمین | ۷۶ |
| جنگل‌تراشی | ۳۰ |
| سدسازی‌ها و سازه‌های آبی پرهزینه و آسیب‌رسان | ۳۶ |
| آلودگی هوا | ۳۳ |
| آلودگی آب | ۳ |
| انباشت پسماندها و زباله‌ها | ۷ |
| ریزگردها و طوفان‌های شن | ۱۰ |
| کشاورزی تک‌محصولی | ۶ |
| صنعت مبتنی بر سوخت‌های فسیلی آلوده‌کننده | ۲۱ |
| آلودگی نفتی در خلیج فارس | ۰ |
عامل اصلی تخریب محیط‌زیست در ایران؟
بیش از ۹۰ درصد پاسخ‌دهندگان به نظرسنجی زمانه، «حکومت» را عامل اصلی تخریب محیط‌زیست ایران دانسته‌اند.
| بزرگترین عامل تخریب محیط زیست ایران | درصد |
|---|---|
| حکومت ایران | ۹۳ |
| مردم ایران | ۲۹ |
| بخش خصوصی اقتصاد ایران | ۲۹ |
| عوامل طبیعی | ۳ |
در تیرماه ۱۴۰۰، سوال مشابهی را از مخاطبان زمانه پرسیدیم که درصد توزیع پاسخ‌ها به شکل ملموسی متفاوت بود، با این توضیح که در نظرسنجی اخیر، برخلاف نظرسنجی تیر ۱۴۰۰، پاسخ‌دهندگان می‌توانستند دو گزینه را انتخاب کنند.
| سوال مشابه (نظرسنجی تیرماه ۱۴۰۰) | درصد |
|---|---|
| حکومت ایران | ۵۸ |
| مردم ایران | ۱۹ |
| بخش خصوصی اقتصاد ایران | ۱۳ |
| گرمایش زمین | ۱۰ |
نقش سیاستگذاریهای دولتی در گرمایش زمین؟
به تازگی، حسین ظفری، سخنگوی سازمان مدیریت بحران ایران، گفته است که عامل گرمای هوا در این روزها کشورهایی همچون آمریکا هستند که حجم بسیار زیادی از گازهای گلخانه‌ای را تولید می‌کنند.
۷۵,۵ درصد پاسخ‌دهندگان، چنین اظهاراتی را «فرافکنانه و به معنای انکار نقش و مسئولیت خود حکومت ایران» قلمداد کرده‌اند.
در مقابل، ۲۰,۵ معتقد بودند که «کشورهای صنعتی مثل چین و آمریکا به دلیل حجم بالای انتشار گازهای گلخانه عامل اصلی گرمایش زمین اند.»
| عامل اصلی گرمایش زمین | درصد |
|---|---|
| کشورهای صنعتی مثل آمریکا و چین | ۷۵.۵ |
| ایران نیز نقش دارد | ۲۰.۵ |
| نظری ندارم | ۴ |
۹۵ درصد پاسخ‌دهندگان گفته‌اند که «تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین نتیجه سیاستگذاریهای ناپایدار، غیرمسئولانه، و بهره‌جویانه حکومت‌هاست.»
به نظر ۱,۵ درصد اما، «تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین موضوعی طبیعی است و به شیوه حکمرانی و سیاست‌گذاری ارتباط چندانی ندارد.»
آيا روش‌های حکمرانی و سیاستگذاریهای دولتی چه در گرمایش زمین نقش دارند؟
| درصد | |
|---|---|
| بله | ۹۵ |
| خیر | ۱.۵ |
| نظری ندارم | ۳.۵ |
بحران اقلیمی در نسبت با بحران معیشتی؟
۱۲ درصد پاسخ‌دهندگان به نظرسنجی زمانه گفته‌اند که «حل مشکلات اقتصادی و معیشتی بر مشکلات محیط زیستی اولویت دارد.»
در مقابل، به نظر ۸۵ درصد «برای مشکلات اقتصادی و معیشتی باید راه‌حل‌های پایدار و محیط زیستی یافت».
| درصد | |
|---|---|
| راه‌حل‌های پایدار و محیط زیستی برای مشکلات معیشتی | ۸۵ |
| اولویت مشکلات معیشتی بر بحران محیط زیست | ۱۲ |
| نظری ندارم | ۳ |
در دهه‌های اخیر همه مقام‌های جمهوری اسلامی توسعه اقتصادی را اصل گرفته اند و سیاستگذاریهای زیست‌محیطی را در اولویت قرار نداده‌اند. ناپایداربودن توسعه علی‌رغم نتایج بالقوه مثبت کوتاه‌مدت، به تخریب گسترده محیط زیست و از بین رفتن منابع طبیعی همچون آب انجامیده است.
اصرار بر سیاست‌های ناپدیدار توسعه در شرایطی است که پژوهشگران محیط زیستی هشدار می‌دهند که تدوام مدیریت ناپایدار آبهای زیرزمینی در ایران به ویژه به خاطر کشاورزی به تغییرات بازگشت‌ناپذیر بر زمین و محیط زیست خواهد انجامید و امنیت آبی، غذایی و سیاسی‌ـ‌اجتماعی ایران را با خطر مواجه خواهد کرد.
معاهده جهانی مبارزه با تغییرات اقلیمی؟
بیش از ۹۰ درصد پاسخ‌دهندگان گفته‌اند که «مبارزه با تغییرات اقلیمی و همکاری و همراهی با دیگر کشورهای جهان در این خصوص ضروری است.»
| درصد | |
|---|---|
| ضرورت همکاری جهانی برای مبارزه با تغییرات اقلیمی | ۹۳ |
| مبارزه با تغییرات اقلیمی یعنی کاهش رشد اقتصادی؛ ایران نباید سراغ آن برود | ۳ |
| تغییرات اقلیمی اصلاً حقیقت ندارد | ۱ |
| نظری ندارم | ۴ |
در نظرسنجی‌‌ای که زمانه در تیر ۱۴۰۰ برگزار کرده بود، ۶ درصد گفته‌بودند: «مبارزه با تغییرات اقلیمی یعنی کاهش رشد اقتصادی؛ ایران نباید سراغ آن برود.» در آن نظرسنجی، ۲,۵ نیز حقیقت تغییرات اقلیمی را انکار کرده بودند. در نظرسنجی اخیر، هر دو رقم کاهش یافته است.
دولت پزشکیان و بحران‌های زیست‌محیطی؟
۷۴ درصد پاسخ‌دهندگان گفته‌اند که «مسعود پزشکیان قادر نیست به تنهایی بحران چند وجهی زیست‌محیطی را کنترل کند. قدرت و کنترل سپاه و نهادهای نظامی و امنیتی بر منابع طبیعی بسیار بیشتر از ریاست جمهوری است.»
به نظر ۱۶ درصد نیز «مسعود پزشکیان اصولا برنامه عملی ریشه‌ای و قاطعی برای حل بحران‌های محیط زیستی ارائه نکرده است.»
تنها نیم درصد پاسخ‌دهندگان متعقد بودند که «مسعود پزشکیان برنامه‌های خوبی پیشنهاد کرده و قادر است بحران اقلیمی را کنترل کند.»
برنامه دولت چهاردهم برای کنترل و مهار بحران زیست‌محیطی؟
| درصد | |
|---|---|
| یک برنامه خوب و موثر برای کنترل بحران | ۰.۵ |
| وعده‌‌های انتخاباتی که اجرا نخواهند شد | ۷.۵ |
| فقدان برنامه عملی ریشه‌ای و قاطعی | ۱۶ |
| کلید حل بحران سپاه است و نه دولت | ۷۴ |
| نظری ندارم | ۲ |
سبک زندگی زیست‌محیطی؟
۶۵,۵ درصد پاسخ‌دهندگان گفته‌اند که «تا حدی که بتوانند سعی می‌کنند مسائل زیست‌محیطی را در زندگی شخصی‌شان رعایت کنند»، مسائلی مثل صرف هر چه کمتر پلاستیک، صرفه‌جویی در برق و آب، مصرف کمتر گوشت قرمز، مسافرت هرچه‌کمتر با هواپیما و مانند آن.
۱۱ درصد اما گفته‌اند که «در سطح شخصی و فردی مشکل حل نمی‌شود و به اثرگذاری راه‌حل‌های فرا-فردی و کلان باور دارند.»
و ۱۳ درصد هم «یک سبک زندگی کاملا زیست‌محیطی را انتخاب کرده‌اند.»
توجه به دغدغه‌های مربوط به حفظ و احیای محیط زیست و مقابله با گرمایش زمین در زندگی شخصی؟
| درصد | |
|---|---|
| به تبلیغات مربوط به مسائل محیط‌زیستی مشکوکم | ۱ |
| مشکلات و دغدغه‌های مهم‌تری دارم | ۳ |
| به اثرگذاری راه‌حل‌های فرا-فردی و کلان باور دارم | ۱۱ |
| تا حد توان مسائل محیط‌زیستی را رعایت می‌کنم | ۶۵.۵ |
| سبک زندگی‌ام کاملا محیط‌زیستی است | ۱۳ |
| فعال محیط‌زیست هستم | ۶.۵ |
آگاهی زیست‌محیطی مردم؟
۸۵ درصد معتقد اند که «وضعیت آگاهی و اطلاعات مردم درباره گرمایش زمین، تغییر رفتارهای آب‌وهوایی و تغییرات اقلیمی در ایران کم است.»
وضعیت آگاهی و اطلاعات مردم درباره بحران اقلیمی؟
| درصد | |
|---|---|
| کم | ۸۵ |
| زیاد | ۹ |
| نظری ندارم | ۶ |
مرجع آگاهی‌رسانی محیط زیستی به مردم ایران؟
| درصد | |
|---|---|
| رسانه‌های ایرانی داخل کشور | ۳ |
| رسانه‌های ایرانی خارج کشور | ۱۸ |
| رسانه‌های بین‌المللی غیرایرانی | ۹ |
| شبکه اجتماعی فعالان محیط زیست | ۶۴ |
| نظری ندارم | ۶ |
۴۳,۵ درصد پاسخ‌دهندگان گفته‌اند که «میزان توجه به مسائل محیط زیستی در بنیاد رسانه‌ای زمانه و کیفیت محتواهایی که تولید می‌کند متوسط است.»
آگاهی‌رسانی زیست‌محیطی در بنیاد رسانه‌ای زمانه؟
| درصد | |
|---|---|
| عالی و باکیفیت | ۲۲ |
| متوسط | ۴۳.۵ |
| کم و بی‌کیفیت | ۶ |
| بیش از اندازه | ۱.۵ |
| نظری ندارم | ۲۷ |
آمریکا عامل اصلی است
علی / 23 August 2024