تغییرات اقلیمی: گرمای شدید در جهان جان صدها نفر را گرفته است

در حالی که در نیمکره شمالی تابستان تازه آغاز شده است، گرماهای کشنده چندین شهر را در چهار قاره به آتش کشیده است. این ممکن است نشان دهد تغییرات اقلیمی باز هم امسال به افزایش دمای بی‌سابقه منجر خواهد شد و احتمال دارد شدت گرما امسال از تابستان گذشته که گرم‌ترین تابستان در ۲۰۰۰ سال اخیر بود، پیشی بگیرد.

خبرگزاری رویترز رکوردهایی از هوای گرم که در روزهای اخیر باعث مرگ صدها نفر در آسیا و اروپا شده است را در گزارشی ارائه کرده است.  

صدها مرگ و میر در عربستان سعودی

در عربستان سعودی حدود دو میلیون زائر مسلمان این هفته حج را در مسجدالحرام در مکه به پایان می‌رسانند. بر اساس گزارش‌های مقامات صدها نفر در طول این سفر در دمای بالای ۵۱ درجه سانتیگراد (۱۲۴ درجه فارنهایت) جان خود را از دست داده‌اند. به گزارش منابع پزشکی و امنیتی مصر حداقل ۵۳۰ شهروند مصر در این حادثه جان خود را از دست داده‌اند و چهل نفر دیگر همچنان مفقود هستند.

موج گرما در ایران

بنا به گزارش روزنامه ایران، صادق ضیائیان، رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی، دو روز پیش ۳۰ خرداد اعلام کرده است که بر اساس رصد نقشه‌های آینده‌نگریِ سازمان هواشناسی، با ورود جبهه هوای گرم در غالب مناطق کشور، جوی آرام و پایدار همراه با افزایش نسبی دما پیش‌بینی می‌شود. البته این موضوع بیشتر در مناطق جنوبی و جنوب غربی کشور شدت خواهد داشت.

او با تأکید بر تداوم شش روزه گرما در نیمه جنوبی کشور همچنین گفت که جمعه یکم تیرماه در ارتفاعات البرز، مرکزی، ارتفاعات شمال خراسان رضوی و خراسان شمالی رگبار پراکنده رخ می‌دهد. طی این مدت در بخش‌هایی از خوزستان دمای هوای بالای می‌رود و شهر‌هایی مانند آبادان و اهواز به دمای ۵۰ درجه می‌رسند.

مدیرکل هواشناسی خوزستان گفت با اشاره به پیش‌بینی افزایش دما در بیشتر مناطق استان گفت:

 پیوستگی روز‌های گرم با دمای ۵۰ درجه و بالاتر در بیش از ۶ روز، باعث خواهد شد که دمای هوا حداقل در شب‌ها نیز بالا برود و باعث تجربه روز‌های بسیار گرم در استان خوزستان شود. این شرایط در صورت وقوع، از جنبه توالی روز‌های با دمای بالای ۵۰ درجه، در ۵۰ سال گذشته رکورددار خواهد بود.

خاورمیانه و گرمایش زمین: صدای پای آخر الزمان

مناطق دیگر جهان

بر اساس مشاهدات ارگان اقیانوسی و جوی ملی آمریکا، کشورهای حوزه مدیترانه نیز یک هفته دیگر با دمای بسیار بالا را تحمل کرده‌اند که به آتش‌سوزی جنگل‌ها از پرتغال تا یونان و شمال ساحل آفریقای شمالی در الجزایر منجر شده است. 

به گزارش رویترز، متخصصان هواشناسی در صربستان دماهایی در حدود ۴۰ درجه سانتیگراد (۱۰۴ درجه فارنهایت) را برای این هفته پیش‌بینی کرده‌اند و مقامات بهداشتی از مردم خواسته‌اند که به بیرون از خانه نروند. خدمات اورژانس بلگراد اعلام کردند که پزشکان ناچار شدند ۱۰۹ مرتبه در طول شب برای درمان افراد مبتلا به مشکلات قلبی و مزمن اقدام کنند. 

اروپا امسال با موجی از گردشگران مرده یا مفقود در میان گرمای خطرناک دست و پنجه نرم کرده است. پلیس روز دوشنبه اعلام کرد جسد یک آمریکایی ۵۵ ساله در جزیره ماتراکی یونان پیدا شد که سومین مورد مرگ گردشگران در یک هفته است.

شمال شرقی ایالات متحده نیز چند روز متوالی با گرمای سوزان دست به گریبان بود. طبق اطلاعات مقامات محلی در ایالت نیومکزیکو، دو آتش جنگل که به سرعت گسترش یافت و گرمای شدید نیز آن را تقویت کرد، دو نفر را کشت، بیش از ۲۳ هزار هکتار را سوزاند و ۵۰۰ خانه را نابود کرد.

به طور کلی، تقریباً ۱۰۰ میلیون آمریکایی در روزهای اخیر زیر هشدارهای شدید گرما، نگهبانی و هشدارها قرار داشتند.

پدیده گرمای سوزان هنگامی رخ می‌دهد که یک سیستم فشار بالا و قوی هوای گرم را در یک منطقه نگه می‌دارد و جلوی هوای سرد را می‌گیرد و سبب می‌شود که دمای زمین بالا بماند.

شمارش مرگ و میرها

دوره تابستانی هند از مارس تا ماه مه طول می‌کشد، زمانی که بادهای موسمی به آرامی سراسر کشور را فرا می‌گیرند و گرما را می‌شکنند. اما دهلی نو روز چهارشنبه ۳۰ خرداد گرم‌ترین شب خود را دست‌کم در ۵۵ سال اخیر ثبت کرد و رصدخانه صفدر جونگ هند دمای ۳۵٬۲ درجه سانتیگراد را در ساعت یک بامداد گزارش کرد.

دما معمولاً در شب کاهش می‌یابد، اما دانشمندان می‌گویند تغییرات آب و هوایی سبب افزایش دمای شبانه می‌شود. بر اساس یک مطالعه در سال ۲۰۲۰ توسط دانشگاه اکستر در بریتانیا، در بسیاری از نقاط جهان، شب‌ها سریع‌تر از روزها گرم می‌شوند.

بر اساس داده‌های اداره هواشناسی، دهلی نو از ۱۴ ماه مه ۳۸ روز متوالی با حداکثر دمای ۴۰ درجه سانتیگراد یا بالاتر بوده است.

وزارت بهداشت هند از ۱ مارس تا ۱۸ ژوئن بیش از ۴۰ هزار مورد مشکوک به گرمازدگی و حداقل ۱۱۰ مورد مرگ تایید شده را گزارش داد، در حالی که شمال غربی و شرقی هند یکی از طولانی‌ترین دوره‌های گرما را با دو برابر تعداد معمول روزهای گرما ثبت کرد.

با این حال، به‌دست آوردن آمار دقیق تلفات ناشی از موج گرما دشوار است. بیشتر مقامات بهداشتی مرگ و میر را به گرما نسبت نمی‌دهند، بلکه آن را به بیماری‌هایی را که با درجه حرارت بالا تشدید می‌شوند، مانند مشکلات قلبی عروقی، نسبت می‌دهند. بنابراین، مقامات مرگ و میر ناشی از گرما را با اختلاف قابل توجهی کاهش می‌دهند، به این معنا که معمولاً هزاران یا ده‌ها هزار مرگ را نادیده می گیرند.

رکورد دماهای بالا

بر اساس گزارش «سرویس نظارت بر تغییرات آب و هوایی اتحادیه اروپا»، موج گرما در ۱۲ ماه متوالی رخ می‌دهد که در مقایسه سال‌ها با یکدیگر، سال گذشته به‌عنوان گرم‌ترین موج‌های ثبت شده در تاریخ ثبت شده است.

سازمان جهانی هواشناسی می‌گوید ۸۶ درصد احتمال دارد که یکی از سال‌ها در پنج سال آینده از سال ۲۰۲۳ پیشی بگیرد و به گرم‌ترین سال ثبت شده تبدیل شود.

همچنین، در حالی که دماهای جهانی به‌طور کلی حدود به ۱٬۳ درجه سانتیگراد بالاتر از سطح قبل از دوران صنعتی شدن رسیده‌اند، تغییرات اقلیمی اوج دماهای بیشتر، گرماها را متداول‌تر، شدیدتر و بلندمدت‌تر می‌کند.

خاورمیانه یکی از آسیب‌پذیرترین مناطق در برابر تغییرات اقلیمی ناشی از گرمایش زمین است. هوای داغ و مرطوب فراتر از حد تحمل انسان، خشکسالی شدید، بی‌آبی، زیر آب رفتن برخی مناطق ساحلی، سیل‌های ویرانگر و افزایش آتش‌سوزی‌های طبیعی از جمله اثرهای تغییرات اقلیمی هستند که خاورمیانه را به سمت آینده‌ای ناگوار پیش می‌برد.