بر اساس پژوهش ۵۰ دانشمند که روز چهارشنبه ۱۶ خرداد / ۵ ژوئن منتشر شده است، گرمایش جهانی شتابی «بی‌سابقه» یافته است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، این پژوهش که در نشریه‌ی علمی «داده‌های دانش سیستم زمین» (Earth System Science Data) منتشر شده است، با بررسی میانگین‌های دمایی یک دهه از ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۳ می‌گوید که دما در این بازه ۰,۲۶ درجه افزایش یافته است.
همچنین میانگین دمای جهانی در همین دوره‌ی ۱۰ ساله ۱,۱۹ درجه‌ی سانتیگراد از دوره‌ی پیش از صنعتی (۱۸۵۰ تا ۱۹۰۰) بالاتر است.
این رقم در سال ۲۰۲۲، ۱,۱۴ سانتیگراد گزارش شده است.
این پژوهش می‌گوید «در ثبت ابزاری سوابق دما، گرمایش انسان‌ساخته با نرخی بی‌سابقه در حال افزایش است».
ثبت ابزاری سوابق دما نوعی اندازه‌گیری و ثبت سوابق دما درون اقلیم کره‌ی زمین است که بر اندازه‌گیری دمای هوا و اقیانوس‌ها مبتنی است.
به نوشته‌ی خبرگزاری فرانسه، این مطالعه بخشی از مجموعه ارزیابی‌های اقلیمی دوره‌ای است که برای پُر کردن شکاف بین گزارش‌های دوره‌ای «نشست بینادولتی ملل متحد درباره‌ی تغییرات اقلیمی» (آی‌پی‌سی‌سی) انجام می‌شود.
این گزارش‌ها از ۱۹۸۸ به این‌سو به‌طور میانگین هر شش سال یک بار منتشر شده‌اند.
پژوهش اخیر همزمان با دیدار دیپلمات‌های کشورهای مختلف در آلمان پیش از برگزاری بیست‌ونهمین نشست اقلیمی ملل متحد در ماه نوامبر در باکو، پایتخت جمهوری آذربایجان، منتشر شد.
توافق ۲۰۱۵ پاریس هم از درون یکی از همین نشست‌های اقلیمی ملل متحد درآمد که در آن کشورها توافق کردند گرمایش جهانی را «بسیار پایین‌تر» از دو درجه‌ی سانتیگراد بالاتر از دوره‌ی پیشاصنعتی نگه دارند و در عین حال برای حفظ این رقم در حد ایمن ۱,۵ درجه‌ی سانتیگراد تلاش کنند.
پژوهش این ۵۰ دانشمند می‌گوید که تا پایان سال ۲۰۲۳، فعالیت انسانی دمای جهانی را به ۱,۳۱ درجه‌ی سانتیگراد بالاتر از سطح پیشاصنعتی افزایش داده است.
با احتساب دیگر عوامل طبیعی مثل پدیده‌ی ال‌نینو، کره‌ی زمین ۱,۴۳ درجه‌ی سانتیگراد گرم‌تر شده است.
بر اساس این تحقیق، عامل دیگری که به گرم‌تر شدن زمین منجر شده کاهش برخی ذرات آلوده‌کننده در جو زمین بوده که کمک می‌کردند بخشی از انرژی خورشید به فضا منعکس شود.
گلن پیترز، از مرکز پژوهش‌های اقلیمی بین‌المللی «سیسرو» (CICERO) در گفت‌وگو با خبرگزاری فرانسه می‌گوید:
دلیل اصلی این قضیه تمیز شدن آلودگی هوا نخست در اروپا، سپس در ایالات متحده آمریکا (با باران‌های اسیدی) و به‌تازگی در آسیا و به‌ویژه چین است.
سخت‌گیرانه‌تر کردن مقررات کشتیرانی جهانی و کاهش انرژی زغالی نیز در کاهش انتشار سولفور دی‌اکسید، که اثر خنک‌کننده نیز دارد، نقش داشته است.
با این‌حال، پژوهش یادشده می‌گوید که عامل اصلی گرمایش جهانی، با اختلاف زیاد، رکوردزنی انتشار گازهای گلخانه‌ای بوده است.
میانگین انتشار سالانه‌ی این گازها در فاصله‌ی سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲، ۵۳ میلیارد تن کربن دی‌اکسید و معادل آن در دیگر گازها بوده است – به‌ویژه از سوخت‌های فسیلی مثل نفت و گاز. در سال ۲۰۲۲، انتشار این گازها به ۵۵ میلیارد تن رسیده است.
پژوهش مذکور هشدار می‌دهد این بدان معناست که بودجه‌ی کربنی جهان «به‌سرعت در حال کاهش است».
بودجه‌ی کربنی به مقدار تخمینی گازهای گلخانه‌ای که می‌تواند پیش از رساندن کره‌ی زمین به آستانه‌ی ۱,۵ درجه‌ی سانتیگراد انتشار یابد، گفته می‌شود.
آی‌پی‌سی‌سی در سال ۲۰۲۰ بودجه‌ی کربنی باقی‌مانده را حدود ۵۰۰ میلیارد تن کربن دی‌اکسید محاسبه کرد. پژوهش حاضر می‌گوید این رقم تا اوایل سال ۲۰۲۴ به حدود ۲۰۰ میلیارد تن رسیده است.
با وجود این، پی‌یرس فورستر، نویسنده‌ی اول این گزارش پژوهشی می‌گوید هنوز «ذره‌ای خوش‌بینی» دست‌کم در یکی از یافته‌ها وجود دارد. به نظر می‌رسد که نرخ رشد انتشار این گازها در دهه‌ی اخیر از سال ۲۰۰۰ تاکنون کُند شده است که به گفته‌ی فورستر، نشان می‌دهد که «ما الزاماً به سمت شتاب بزرگ و فزاینده‌ی تغییرات اقلیمی حرکت نمی‌کنیم».
با این‌همه، یکی دیگر از نویسندگان به نام پی‌یر فریدلینگستاین به یک نشست رسانه‌ای گفته که این کُند شدن برای جلوگیری از تغییرات اقلیمی کافی نیست. این پژوهشگر با بیان این‌که بدون تغییری چشمگیر در انتشار گازها، آستانه‌ی ۱,۵ درجه‌ای همچنان نقض می‌شود، افزود:
نیاز نداریم که انتشار گازها باثبات باشد. این رقم باید تا رقم خالص صفر کاهش یابد. تا جایی‌که انتشار گازها در همین سطح کاهش یابد، گرمایش زمین نیز در همین سطح افزایش می‌یابد.
تغییرات اقلیمی ناشی از گرمایش جهانی پیامدهای انسانی و اقتصادی بسیاری به همراه دارد. برای نمونه، پژوهشی که نشریه‌ی «نیچر» (Nature) در ماه آوریل سال جاری میلادی منتشر کرد نشان می‌داد که در نتیجه‌ی تغییرات اقلیمی، متوسط درآمدهای جهانی در ۲۶ سال آینده حدود یک‌پنجم یا ۲۰ درصد کاهش می‌یابد.
این مطالعه همچنین پیش‌بینی می‌کند که هزینه‌ی آسیب‌های زیست‌محیطی شش‌برابر بیشتر از هزینه‌ی کاهش گرمایش زمین به دو درجه‌ی سانتیگراد است. این تحقیق پیش‌بینی می‌کرد که افزایش دمای هوا، بارندگی‌های شدیدتر و هوای نامتعادل‌تر تا میانه‌ی قرن حاضر منجر به ۳۸ تریلیون دلار خسارت می‌شود.