دانشمندان می‌گویند ماه فوریه/ معادل با نیمه بهمن و نیمه اسفند، گرم‌ترین فوریه در سراسر جهان بود. داده‌های سرویس تغییرات اقلیمی کوپرنیک اتحادیه اروپا نشان می‌دهد که دمای سطح جهانی دریاها نیز به بالاترین حد خود رسیده است.
به گزارش گاردین داده‌ها نشان می‌دهند که فوریه ۱٬۷۷ درجه سانتیگراد گرم‌تر از میانگین دوران پیشاصنعتی برای این ماه از۱۸۵۰ تا ۱۹۰۰، و ۰٬۸۱ درجه سانتیگراد بالاتر از سطوح ۱۹۹۱ـ۲۰۲۰ بوده است. میانگین دمای جهانی در ۱۲ ماه گذشته، بین مارس ۲۰۲۳ تا فوریه ۲۰۲۴ بالاترین رکورد را با ۱٬۵۶ درجه سانتیگراد در مقایسه با دمای دوران پیش از صنعتی‌شدن ثبت کرده است.
این شدت گرما جهان را به‌طور موقت بالاتر از آستانه ۱٬۵ درجه سانتیگراد قرار می‌دهد که دمایی از آن بیشتر، در دراز مدت ما را با بدترین تأثیرات تغییرات اقلیمی روبه‌رو خواهد کرد.
به گزارش کوپرنیک میانگین روزانه دمای جهانی در نیمه اول ماه «به‌طور استثنایی بالا» بود و در چهار روز از ۸ تا ۱۱ فوریه به ۲ درجه سانتیگراد بالاتر از سطح دمای ۱۸۵۰ـ۱۹۰۰ رسید.
این ارقام نشان می‌دهد که دمای اروپا در فوریه سال جاری ۳٬۳ درجه سانتیگراد بالاتر از میانگین ۱۹۹۱ـ۲۰۲۰ برای این ماه بوده است. در اروپای مرکزی و شرقی دمایی بسیار بالاتر از میانگین ثبت شده است.
زمستان اروپا، از دسامبر تا فوریه، دومین گرم‌ترین زمستان ثبت شده برای این قاره بود.
میانگین دمای جهانی سطح دریاها در ماه فوریه، خارج از مناطق قطبی، با ۲۱٬۰۶ درجه سانتیگراد بالاترین میزان در هر ماه ثبت شده بود، که از رکورد قبلی ۲۰٬۹۸ درجه سانتیگراد که در آگوست ۲۰۲۳ ثبت شده بود، فراتر رفت.
به گزارش کوپرنیک میانگین دمای روزانه سطح دریا به بالاترین حد مطلق جدید یعنی ۲۱٬۰۹ درجه سانتیگراد در پایان ماه رسیده است.
ما می‌دانیم چه باید بکنیم: سوزاندن سوخت‌های فسیلی را متوقف کنیم و آنها را با منابع انرژی تجدیدپذیر و پایدار جایگزین کنیم. تا زمانی که این کار را انجام ندهیم، رویدادهای شدید آب و هوایی که به دلیل تغییرات اقلیمی تشدید شده‌اند، به تخریب زندگی و معیشت ادامه خواهند داد.
فردریکو اُتو، پژوهشگر
این داده‌ها هشدار می‌دهند که گرمایش زمین از میزان توافق‌شده در پیمان اقلیمی پاریس در سال ۲۰۱۵ فراتر رفته است. در توافق‌نامه پاریس، جامعه بین‌المللی موافقت کرده بود که در صورت امکان، افزایش گرمایش زمین را نسبت به دوران پیشاصنعتی به ۱,۵ درجه سانتیگراد محدود کند.
نیاز به کاهش گازهای گلخانه‌ای و توقف سوخت‌های فسیلی
یکی از نخستین و موثرترین گام‌ها برای کند کردن پروسه گرمایش زمین کم کردن و به‌تدریج متوقف کردن استفاده از سوخت‌های فسیلی است که اولین عامل انتشار گازهای گلخانه‌ای است. دانشمندان و پژوهشگران سال‌هاست با نشان دادن داده‌ها سیر گرمایش زمین را پیش‌بینی و راهکارهای متفاوتی را نیز ارائه کرده‌اند. آنها از روند افزایشی گرمایش زمین در شگفت نیستند.
کارلو بونتمپو، مدیر خدمات تغییر اقلیم کوپرنیک درباره گرمای شدید در ماه‌های اخیر گفت:
فوریه به رکوردهای ماه‌های گرم چند ماه گذشته پیوست. گرچه ممکن است این شدت گرما تعجب‌برانگیز باشد اما واقعا عجیب نیست زیرا گرم شدن مداوم سیستم اقلیمی به‌ناگزیر به افزایش دما می‌انجامد. آب و هوا به غلظت واقعی گازهای گلخانه‌ای در جو واکنش نشان می‌دهد، بنابراین اگر نتوانیم آنها را تثبیت کنیم، به ناچار با رکوردهای جدید دمای جهانی و پیامدهای آن مواجه خواهیم شد.
به گفته دکتر فردریکو اُتو، مدرس ارشد علوم آب و هوا در موسسه گرانتهام برای تغییرات اقلیمی و محیط زیست در امپریال کالج لندن، اکنون شواهد فراوانی وجود دارد که نشان می‌دهد آب و هوای ما در حال گرم شدن است. او به انکار کنندگان تغییرات اقلیمی می‌گوید اگر می‌خواهند تغییرات آب و هوایی را انکار کنند باید ادعا کنند زمین نیز مسطح است و ادامه می‌دهد:
مردم نباید از اینکه رکورد دیگری را شکستیم تعجب کنند. انسان‌ها به سوزاندن نفت، گاز و زغال سنگ ادامه می‌دهند و این سبب می‌شود اقلیم همچنان گرم شود. رابطه سوخت‌های فسیلی بر گرمایش زمین اثبات شده است. هیچ گلوله نقره‌ای یا راه حل جادویی برای مهار تغییرات آب و هوایی وجود ندارد. ما می‌دانیم چه باید بکنیم: سوزاندن سوخت‌های فسیلی را متوقف کنیم و آنها را با منابع انرژی تجدیدپذیر و پایدار جایگزین کنیم. تا زمانی که این کار را انجام ندهیم، رویدادهای شدید آب و هوایی که به دلیل تغییرات اقلیمی تشدید شده‌اند، به تخریب زندگی و معیشت ادامه خواهند داد.
ابر شرکت‌های سوخت‌های فسیلی از لابی‌گرانی بودند که در سال‌های اخیر همواره مانع شده‌اند تا قوانین محدودکننده مناسب در جهان اعمال گردد. اکسون [اکسون‌موبیل]، ابرشرکت چند ملیتی آمریکایی و یکی از غول‌های نفتی سال‌هاست در حوزه عمومی، دانش اقلیمی که به گرمایش زمین مربوط می‌شد را انکار می‌کرد و مردم را فریب می‌داد. در حالی که در ژانویه ۲۰۲۳ آشکار شد دانشمندانی که به سفارش این شرکت درباره گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی پژوهش می‌کردند، از دهه ۱۹۷۰ میلادی، بادقت روند فاجعه را پیش‌بینی کرده بودند.
دانشمندان اکسون پیش‌بینی کرده بودند که در پی انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از سوزاندن سوخت‌های فسیلی، هر دهه زمین ۰,۲ درجه سانتیگراد گرم‌تر خواهد شد. به گفته این دانشمندان گرمایش زمین به‌دلیل دخالت بشری است و تأثیر آن در حول و حوش سال ۲۰۰۰ قابل ردیابی خواهد بود. آنها حتی پیش‌بینی کرده بودند که نوعی «بودجه کربنی» لازم است تا گرمایش زمین به زیر دو درجه سانتیگراد نسبت به متوسط دما پیش از انقلاب صنعتی محدود گردد.
پیش از شرکت اکسون، در دهه ۱۹۵۰ میلادی بخش‌هایی از صنعت نفت در کشورهای غربی از خطرات گرمایش زمین و رابطه آن با انتشار گازهای گلخانه‌ای که بیشتر ناشی از سوزاندن سوخت‌های فسیلی است آگاه بودند اما برای منافع اقتصادی و رشد سرمایه‌داری همیشه آن را از دید عموم پنهان نگه می‌داشتند.
پس از سوخت‌های فسیلی، تخریب خاک که در اثر تغییر کاربری زمین از طریق جنگل‌زدایی و گسترش بی‌رویه کشاورزی صنعتی ایجاد می‌شود، دومین منبع اصلی انتشار گازهای گلخانه‌ای است.
وضعیت ایران چگونه است؟
ایران جزو معدود کشورهایی است که حتی توافق پاریس را امضا نکرده و تاکنون هیچ تعهد رسمی برای به صفر رساندن تولید و مصرف سوخت‌های فسیلی نداده است. به گزارش «climate action tracker» ایران از نظر سیاست‌گذاری و اقداماتی که در راستای تولید سوخت‌های فسیلی انجام می‌دهد در «وضعیت بحرانی» قرار دارد.
این سازمان تخمین زده اگر تمام کشورهای جهان از سیاست‌گذاری‌ها و اقداماتی که در ایران صورت می‌گیرند پیروی کنند، جهان در پایان این سده به دمای بالاتر از ۴ درجه سانتیگراد خواهد رسید.
نخستین گامی که باید حاکمیت در ایران برای حفاظت از زیست‌بوم و سلامتی ساکنان بردارد تصویب توافق‌نامه پاریس و حرکت به‌سوی سرمایه‌گذاری و استفاده بهینه از انواع دیگر انرژی‌های تجدیدپذیر همچون خورشید و باد در سرزمین است.