نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان در مصاحبه‌ای که روز پنجشنبه ۲۲ فوریه/۳ اسفند از تلویزیون فرانس۲۴ پخش شد اعلام کرد این کشور از سازمان پیمان امنیت جمعی (Collective Security Treaty Organization) موسوم به CSTO که رهبری آن را روسیه برعهده دارد، خارج می‌شود.
نخست‌وزیر ارمنستان که به پاریس سفر کرده است، در استودیوی شبکه تلویزیونی فرانسه گفت: «پیمان امنیت جمعی تا آنجا که مربوط به ارمنستان است، به تعهدات امنیتی خود در قبال ارمنستان به ویژه در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ عمل نکرده» و کشورش مشارکت خود را در این سازمان به‌دلیل شکست پیمان در حمایت از ارمنستان متوقف کرده است.
پاشینیان در ادامه افزود در حال حاضر هیچ بحثی در مورد بستن پایگاه روسیه در ارمنستان وجود ندارد.
هزاران نیروی روسیه در این کشور مستقرند و مرزهای آن توسط نیروهای امنیتی مسکو کنترل می‌شود. در حالی که پاشینیان قبلاً اشاره کرده بود که این مناسبات با روسیه ممکن است پایان یابد، او تأکید حضور نیروهای روسیه یک چهارچوب حقوقی-قراردادی کاملاً متفاوت از عضویت ارمنستان در CSTO دارد.
در واکنش به این اظهارات دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین گفت که ارمنستان هیچ اطلاعیه رسمی درباره این تصمیم ارسال نکرده است و از «دوستان ارمنی» توضیح خواست.
نخست‌وزیر ارمنستان در خلال مصاحبه با فرانس ۲۴ به باکو تاخت و گفت:
آذربایجان، کشوری که طی سه دهه گذشته دوبار با ارمنستان وارد جنگ شده، به اصول مورد نیاز برای انعقاد یک معاهده صلح بلندمدت پایبند نیست.
نیکول پاشینیان و الهام علی‌اف، رئيس جمهوری آذربایجان اخیراً در چندین نشست، از جمله گفتگوهای هفته گذشته در کنفرانس امنیتی مونیخ، در مورد حرکت به سوی یک معاهده صلح بحث و تبادل نظر کرده‌اند.
نخست‌وزیر ارمنستان مدعی شد آذربایجان در حال آماده‌شدن برای حمله مجدد است و مسکو را متهم کرد که حاضر به مداخله در این درگیری نیست.
باکو روز جمعه ادعاهای پاشینیان را بی اساس خواند و او را به دامن‌زدن به تنش منطقه‌ای و آسیب رساندن به روند صلح متهم کرد.
نخست‌وزیر ارمنستان در ماه‌های اخیر از روابط دیرینه ایروان و مسکو ابراز نارضایتی کرده و گفته بود که ارمنستان دیگر نمی تواند برای تأمین نیازهای دفاعی خود به روسیه تکیه کند. او همچنین گفته بود که عضویت ارمنستان در CSTO در دست بررسی است.
بجز ارمنستان و روسیه بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان، کشورهای شوروی سابق دیگر اعضای این پیمان امنیتی اند.
آذربایجان در سال ۲۰۲۰ در دومین جنگ بر سر قلمرو مورد مناقشه قره‌باغ کوهستانی که عمده ساکنانش را ارمنی‌ها تشکیل می‌دادند اما در سطح بین‌المللی به عنوان بخشی از آذربایجان شناخته می‌شد، بخش‌هایی از این منطقه را پس گرفت.
در ادامه، ارتش آذربایجان سال ۲۰۲۳ کنترل کامل این منطقه را به دست گرفت و بیشتر ساکنانش – بالغ بر ده‌ها هزار نفر- از بیم «نسل‌کشی» قره‌باغ را به سمت ارمنستان ترک کردند.
مسکو یک نیروی حافظ صلح در منطقه مستقر کرده بود که مواضع خود را قبل از حمله آذربایجان ترک کرد.
چرخش به غرب ایروان
پیش از مصاحبه با فرانس ۲۴، پاشینیان به رسانه پولیتیکو گفته بود که مأموریت مسکو [در پیمان امنیتی جمعی] شکست خورده است و «در نتیجه جنگ اوکراین، توانایی‌های روسیه تغییر کرده» و باعث شده است که روسیه کمتر تمایل یا توانایی دفاع از متحدان خود را داشته باشد.
او از چرخش به غرب سخن خبر داد و گفت: «ارمنستان اکنون با اتحادیه اروپا و ایالات متحده برای انجام مجموعه‌ای از اصلاحات دموکراتیک و تقویت دموکراسی خود کار می‌کند».
آخرین اظهارات نخست وزیر ارمنستان در حالی بیان می‌شود که سباستین لکورنو، وزیر دفاع فرانسه روز جمعه از ارمنستان بازدید کرده تا مجموعه‌ای از قراردادهای تسلیحاتی جدید بین پاریس و ایروان را اعلام کند. انتظار می‌رود این تسهیلات شامل تجهیزات رادار و عینک دید در شب باشد.
فرانسه روز دوشنبه ۲۳ اکتبر فروش تجهیزات دفاعی به ارمنستان را همزمان با آغاز رزمایش نظامی آذربایجان با متحدش ترکیه اعلام کرده بود. سباستین لکورنو در آن‌زمان یعنی چند هفته پس از تصرف قره‌باغ از سوی ارتش آذربایجان، اعلام کرده بود باکو در حال خرید سه سامانه راداری Ground Master 200 را از گروه دفاعی فرانسوی Thales است و وزیران دو کشور توافقی را برای خرید سیستم‌های دفاع هوایی و تجهیزات «نوع میسترال» که نوعی سامانه موشکی دفاع هوایی کوتاه‌برد است امضا کرده‌اند. طبق گزارش این تنها بخشی از تسلیحاتی‌ست که در ماه‌های اخیر از فرانسه تحویل ارمنستان شده یا قرار است در آینده نزدیک تحویل داده شود.
ارمنستان در چرخشی دیگر از روسیه، روز پنجشنبه ۱۲ بهمن / یکم فوریه به طور رسمی به دادگاه کیفری بین‌المللی (ICC) پیوست؛ اقدامی که مسکو، متحد سنتی ایروان، آن را «غیر دوستانه» خواند.