بر اساس گزارش لنست کانتداون ( Lancet Countdown) که روز چهارشنبه ۱۵ نوامبر/ ۲۴ آبان منتشر شد یک ارزیابی سالانه بزرگ که توسط محققان و مؤسسات برجسته صورت گرفت نشان داده که «گرمای کشنده» یکی از عوارض مرگبار برای بشریت در نتیجه استفاده روزافزون از سوختهای فسیلی در جهان است.
محققان هشدار دادند که خشکسالیهای گستردهتر و طولانیتر، میلیونها نفر را در معرض خطر گرسنگی قرار میدهد، پشهها بیشتر از هر زمان دیگری گسترش مییابند، همین پشهها بیماریهای عفونی را گسترش بیشتری خواهند داد و سیستمهای بهداشتی با مخاطرات جدی ناشی از افزایش بیماریها روبهرو خواهند شد.
این ارزیابی به شدت هشدارآمیز در ماههای پایانی سالی انجام شد که گرمترین سال در تاریخ بشر بود – همین هفته گذشته، مؤسسه ناظر بر آب و هوای اروپا اعلام کرد که ماه گذشته میلادی گرمترین ماه اکتبر در تاریخ بوده است.
این گزارش همچنین پیش از مذاکرات آب و هوایی COP28 در دبی در اواخر این ماه انجام میشود، که برای اولین بار میزبان یک رویداد اختصاصی به نام «روز سلامت» در سوم دسامبر خواهد بود. در این رویداد کارشناسان تلاش میکنند تأثیر گرمایش جهانی بر سلامت را روشن کنند.
گزارش لنست کانتداون میگوید به رغم درخواستهای فزاینده برای اقدام جهانی، انتشار کربن مرتبط با مصارف انرژی در سال گذشته به بالاترین حد خود رسیده است و یارانههای عظیم دولتی و سرمایهگذاریهای بانکهای خصوصی در سوختهای فسیلی، روند گرمایش سیاره را تسریع کرده است.
بر اساس مطالعه لنست کانتداون، سال گذشته مردم در سراسر جهان به طور متوسط ۸۶ روز در معرض دمای تهدید کننده زندگی قرار گرفتند. به دلیل تغییرات آبوهوایی تعداد روزهایی که جهان چنین دمایی را تجربه میکند دو برابر شده است.
تعداد افراد بالای ۶۵ سال که در اثر گرما جان خود را از دست دادند، در مقایسه صورت گرفته در دو دوره زمانی از سال ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۰ و از ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ حدود ۸۵ درصد افزایش یافته است.
مارینا رومانلو، مدیر اجرایی لنست کانتداون به خبرنگاران گفت: «با این حال، این تأثیراتی که امروز میبینیم میتواند فقط یک نشانه اولیه از آیندهای به مراتب خطرناکتر باشد».
طبق یک سناریو، جهان تا پایان قرن کنونی دو درجه سانتیگراد گرمتر میشود – در حال حاضر جهان در مسیر ۲,۷ درجه سانتیگراد گرمتر شدن قرار دارد. پیشبینی میشود مرگ و میر سالانه ناشی از گرما تا سال ۲۰۵۰ حدود ۳۷۰ درصد افزایش یابد. یعنی مرگ ناشی از گرما تا سال ۲۰۵۰ حدود ۴٫۷ برابر میشود.
بر اساس پیشبینیها، حدود ۵۲۰ میلیون نفر دیگر تا اواسط قرن ناامنی غذایی متوسط یا شدید را تجربه خواهند کرد.
بیماریهای عفونی قابل انتقال از پشه نیز همچنان به مناطق جدید گسترش مییابد. بر اساس این مطالعه، انتقال تب دنگی در سناریوی گرمایش ۲ درجه سانتیگراد تا ۳۶ درصد افزایش مییابد.
در همین حال، بیش از یک چهارم شهرهایی که توسط محققان مورد بررسی قرار گرفتند آماده مقابله با عوارض چنین رویداد محتومی نیستند.
جورجیانا گوردون استراچان از لنست کانتداون که کشورش جامائیکا در حال حاضر در میانه شیوع تب دنگی است، گفت: «ما با یک بحران بزرگ در میانه یک بحران بزرگتر مواجه هستیم.»
مردمی که در کشورهای فقیرتر زندگی میکنند، که اغلب کمترین مسئول انتشار گازهای گلخانهای هستند، بیشترین تأثیرات سلامتی را متحمل میشوند، اما کمترین توانایی را دارند که با طوفانهای مرگبار، افزایش سطح آب دریاها و خشکسالیها مقابله کنند.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در واکنش به این گزارش گفت: «بشریت به آیندهای تحملناپذیر خیره شده است». او گفت:
ما در حال حاضر شاهد یک فاجعه انسانی هستیم که سلامت و معیشت میلیاردها نفر در سراسر جهان را به دلیل گرمای بیسابقه، خشکسالیهای مداوم، کمبود مواد غذایی، افزایش سطح گرسنگی، شیوع فزاینده بیماریهای عفونی، و طوفانها و سیلهای مرگبار در معرض خطر قرار داده است.
دن میچل، رئیس مخاطرات آب و هوایی در دانشگاه بریستول بریتانیا، ابراز تأسف کرد که هشدارهای بهداشتی «فاجعهبار» در مورد تغییرات آب و هوایی «نتوانسته است دولتهای جهان را متقاعد کند که انتشار کربن را به اندازه کافی کاهش دهند تا به اولین هدف توافق پاریس برای سقف گرمای ۱,۵ درجه سانتیگراد عمل شود».
سازمان ملل روز سهشنبه هشدار داد که تعهدات کنونی کشورها انتشار کربن جهانی را تا سال ۲۰۳۰ تنها دو درصد نسبت به سطح سال ۲۰۱۹ کاهش میدهد که بسیار کمتر از کاهش ۴۳ درصدی مورد نیاز برای محدود کردن گرمایش به ۱,۵ درجه سانتیگراد است.
رومانلو هشدار داد که اگر پیشرفت بیشتری در زمینه کاهش انتشار گازهای گلخانهای حاصل نشود، «تأکید بیشتر بر مخاطرات سلامت انسانها در مذاکرات تغییرات آب و هوایی تنها عباراتی پوچ و بیحاصل خواهد بود».